Polmic - FB

archiwum

Henryk Mikołaj Górecki „Małe Requiem dla pewnej polki” op. 66 (1993) – PREMIERA TVP Kultura - 17 listopada 2010 godz. 22.50

Podczas festiwalu Sacrum Profanum we wrześniu 2010 roku w Krakowie znakomici wykonawcy zagraniczni wykonali polskie utwory najbardziej znaczących kompozytorów współczesnych różnych pokoleń. Znaleźli się wśród nich: Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Penderecki, Witold Lutosławski, Kazimierz Serocki, Paweł Szymański, Paweł Mykietyn i Agata Zubel. Wykonania kolejnych kompozycji będą prezentowane widzom TVP Kultura pod wspólnym hasłem "Made in Poland".
Małe Requiem dla pewnej polki Henryka Mikołaja Góreckiego to telewizyjna rejestracja utworu, którego tytułu kompozytor nigdy nie wyjaśnił. Po pełnym melancholii i zadumania początku, dalsza część kompozycji rozwija się w pełną żywiołowej energii parafrazę popularnego ludowego tańca (polki). Małe Requiem dla pewnej polki należy do najpopularniejszych i najczęściej wykonywanych utworów Henryka Mikołaja Góreckiego. W programie usłyszymy je w wykonaniu znakomitego zespołu muzyki współczesnej - ASKO/ SCHOENBERG pod dyrekcją Hansa Leendersa.
Henryk Mikołaj Górecki - Małe Requiem dla pewnej Polki op. 66 na fortepian i 13 instrumentów (1993)
 Osobliwa i zagadkowa to kompozycja Henryka Mikołaja Góreckiego. Autor nigdy nie wyjawił genezy tytułu, wspomniał jedynie, że rzecz jest świadectwem smutku, jaki ogarnął go po rozpadzie Czechosłowacji. I to jest chyba trop w zrozumieniu utworu właściwy. W dziele wszak zawarta zdaje się być tęsknota i nostalgia, właściwa naszym południowym sąsiadom melancholia, zakryta nierzadko pozorną wesołością (wesołkowatością?) i cyrkową wręcz błazenadą. Ów „uśmiech przez łzy” odzwierciedla użyty dźwiękowy materiał. Żałobne treści w postaci chorałowego incipitu Dies irae, ze snującą się liryczną melodią o ludowej proweniencji, zderzone są z żywiołowym czeskim tańcem. Przeznaczona na fortepian i 13 instrumentów kompozycja posiada cztery części. Tranquillo otwiera złowrogi dźwięk dzwonów i namolnie powracająca figura w partii fortepianu z pustymi kwintami w tle. Rzewny melodyczny wątek w wyciszonej dynamice rozwijają następnie instrumenty smyczkowe, by za moment powtórzyć materiał z siłą rozpaczliwego krzyku. Wyrazowo intensywna część druga – Allegro impetuoso-marcatissimo – obejmuje szerokie współbrzmienie fortepianu z wybijającymi się tercjami, tak charakterystycznymi dla Góreckiego, oraz zaczepne motywy pozostałych instrumentów. Ogniwo wieńczy wzruszający zaśpiew klarnetu i subtelna koda smyczków. W Allegro-deciso assai odbija się skłonność Góreckiego do muzyki prostej, ludowej, towarzyszącej swobodnej zabawie. Gdy zawrotne tempo tańca ustaje, powraca nastrój ostatnich taktów drugiej części, który determinuje finalne Adagio-cantabile, z odchodzącymi w nicość akordami fortepianu.
Requiem dla pewnej Polki powstało w 1993 roku na zamówienie Holland Festival. Adresatem dedykacji jest Schönberg Ensemble, który kompozycję wykona w Krakowie. Prawykonaniem w czerwcu 1993 roku w Amsterdamie dyrygował Reinbert de Leeuw.