indeks osób (Z)

kompozytorka; ur. 9 października 1953, Poznań. W 1978 ukończyła studia kompozytorskie w klasie Andrzeja Koszewskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Pracowała jako skrzypaczka w Orkiestrze Filharmonii Poznańskiej i w Orkiestrze Kameralnej Agnieszki Duczmal. Uczestniczyła w warsztatach kompozytorskich i seminariach w Polsce, Holandii, Francji i Szwajcarii, wykładała na kursach kompozytorskich, m.in. w Polsce, Białorusi, Chile, Francji, Holandii, Japonii, Kanadzie, Mołdawii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainie i Włoszech. Współpracowała z twórcami plastyki, teatru i filmu eksperymentalnego, m.in. Janem Berdyszakiem, Tedem Brandsenem, Izabellą Gustowską, Aleksandrą Korejwo, Wojciechem Müllerem, Lechem Raczakiem, Rolandem Toporem, Ewą Wycichowską.

Jest laureatką konkursów kompozytorskich w kraju i za granicą, m.in. w 1978 otrzymała II nagrodę na Konkursie im. Artura Malawskiego za Litanię na kwartet smyczkowy (1978), w 1979 – III nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Białymstoku za Stabile, mobile a passacaglia dla 7 wykonawców (1979), wyróżnienie na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich za Polietylenowy dyptyk na orkiestrę (1979) oraz I nagrodę i nagrodę krytyki na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim „Jeunesses Musicales” w Belgradzie za Koncert skrzypcowy (1979), w 1980 – II nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim w Łańcucie za Sześć utworów na kwartet smyczkowy (1979), w 1981 – I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim dla Kompozytorek w Mannheim za Assacaglię dla 5 instrumentalistów (1980), w 1982 – wyróżnienie na Konkursie im. Karola Szymanowskiego za tragifarsę Pani Koch (1981), a w 1983 – I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Maxa Deutscha w Paryżu za utwór Pożegnanie z Tooropem na orkiestrę (1981).

W sezonie 1993/94 uczestniczyła w projekcie EuroMusikTheater zakończonym premierą Zeitschlingen (1994) w Stuttgarcie, a w następnym sezonie – w DonauBallet uwieńczonym premierą Venture Unknown (1995) na Holland Dance Festival. W sezonie 1995/96 gościła jako composer-in-residence w Electronic Music Studio w Sztokholmie, a za zrealizowany tam utwór Jako te białe myszki (1996) została w 1997 laureatem Międzynarodowego Konkursu Muzyki Elektroakustycznej w Bourges. Jest też laureatką emsPrize w Sztokholmie (2001) za Just too many words na taśmę (2001). W 2008 jej kompozycja Siedem wysp Conrada na brzmienia elektroniczne i 10 instrumentów amplifikowanych (2007) została nominowana do Nagrody Mediów Publicznych OPUS. W 2015 kompozytorka nominowana była do nagrody Golden Nica for „Visionary Pioneers of Media Art" (Prix Ars Electronica w Linz w Austrii).

Utwory Lidii Zielińskiej wykonywane były na festiwalach w kilkudziesięciu krajach Europy, Azji i obu Ameryk, przez takich wykonawców i zespoły, jak m.in. Krzysztof Bąkowski, Gongyong Chen, Erik Drescher, Enzo Filippetti, Daniel Gazon, Marta Klimasara, Jan Krenz, Claire Larcher, Jerzy Maksymiuk, Alina Mleczko, Alexandre Myrat, Jan Pilch, Daniel Stabrawa, Terje Thiwang, Gianni Trovalusci, Pomone Tortelier, Francoise Vanhecke, Antoni Wit, Anna Zielińska, Joos Zwaanenburg, Ensemble InterContemporain, De Ereprijs, Notabu ensemble neue musik, Ensemble Ars Nova, Muzyka Centrum, Orkiestra Kameralna Polskiego Radia „Amadeus”, Orkiestra Muzyki Nowej, chór Schola Cantorum Gedanensis, Camerata Silesia, Polski Teatr Tańca.

Komponowała m.in. na zamówienie Polskiego Radia, „Solidarności”, Teatru Ósmego Dnia, Holland Dance Festival, Euro-Musik-Theater w Stuttgarcie, holenderskiego zespołu De Ereprijs, Radia Szwedzkiego, Ministerstwa Kultury Badenii-Wirtembergii, „Warszawskiej Jesieni”, Instytutu Muzyki i Tańca.
Pracowała w studiach muzyki elektronicznej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie, Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia w Warszawie, IPEM/BRT w Gandawie, EMS w Sztokholmie, ZKM w Karlsruhe, Experimentalstudio des SWR we Freiburgu i innych.

Jest autorką wielu publikacji i wykładów (dotyczących polskiej muzyki współczesnej, muzyki elektroakustycznej, historii muzyki eksperymentalnej, ekologii dźwiękowej oraz tradycyjnej muzyki japońskiej), z którymi występowała wielokrotnie na zaproszenie uniwersytetów w Europie, Azji, Australii i Nowej Zelandii, w Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, a także podczas dorocznych konferencji ISEA, ICMC i WFAE oraz sesji naukowych w kraju i za granicą. Prowadziła kursy letnie, warsztaty i seminaria w Polsce, Białorusi, Chile, Francji, Holandii, Japonii, Kanadzie, Mołdawii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, Ukrainie i Włoszech. Jest jurorem, kuratorem, ekspertem i konsultantem różnych przedsięwzięć muzycznych, intermedialnych i edukacyjnych w wielu krajach Europy oraz w organach Unii Europejskiej.

Lidia Zielińska jest profesorem Akademii Muzycznej im. I.J.Paderewskiego w Poznaniu, gdzie prowadzi klasę kompozycji i kieruje Studiem Muzyki Elektroakustycznej. W latach 1992-93 wykładała także w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. W latach 1989–2010 prowadziła zajęcia z sonologii w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu.

Była współzałożycielem kwartalnika muzycznego „Monochord, de musica acta, studia et commentarii”(1993), Wydawnictwa Muzycznego „Brevis”  (1990), Fundacji „Dziecko i dźwięk” (1991), Fundacji Przyjaciół Warszawskiej Jesieni (1998), Wielkopolskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych „Zachęta” (2004), PSeME – Polskiego Stowarzyszenia Muzyki Elektroakustycznej (2005) i in.

Była przez wiele lat członkiem Komisji Programowej Festiwalu „Warszawska Jesień” (1989-92 oraz 1996-2005), była też dyrektorem artystycznym „Poznańskiej Wiosny Muzycznej” (1989-92), Międzynarodowego Festiwalu „Dziecko i dźwięk” w Poznaniu (1993-95). Była członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (1981-92), Zarządu Poznańskiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich (1983-93, 1999-2001), Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich (1989-91 oraz od 2001), członkiem PSeME – Polskiego Stowarzyszenia Muzyki Elektroakustycznej (wiceprezes od 2007), członkiem komitetu programowego Światowych Dni Muzyki ISCM w Warszawie (1992), polsko-niemieckiego “Radio_Copernicus” i in.

W roku 2013 w serii wydawniczej Związku Kompozytorów Polskich / Polskiego Centrum Informacji Muzycznej (wydanej we współpracy z Polskim Radiem i przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego) "Muzyka Polska Dzisiaj - Portrety Współczesnych Kompozytorów Polskich" ukazała się jej autorska płyta CD.

Lidia Zielińska w 2007 otrzymała Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za „wybitne i wszechstronne osiągnięcia kompozytorskie”. W roku 2015 otrzymała Srebrny Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis.

aktualizacja: listopad 2017 (wa), maj 2018 (iz)

strona internetowa kompozytorki: lidiazielinska.wordpress.com

Kontakt
e-mail: lidia.zielinska@xl.wp.pl

twórczość

Efektem działań Lidii Zielińskiej w sferze sztuki elektroakustycznej i multimedialnej są liczne kompozycje wykorzystujące elektronikę, komputery i elementy wizualne. Spośród „klasycznych” utworów z taśmą lub z komputerem można wymienić: Tańce polskie na taśmę według księdza Baki (1986), Short piece na flet i komputer lub taśmę (1992), Jako te białe myszki na taśmę (1996), Expandata na werbel i taśmę (1997), Ballada o Ballacie na taśmę (1997) i Just too many words na taśmę (2001). Kompozycje audiowizualne to między innymi: Sztuczny kult na taśmę magnetofonową, taśmę wideo, neony i obiekty plastyczne (wspólnie z Wojciechem Oleksiakiem - 1985), Heldenleben. Podsłuchane, podpatrzone na taśmę audio, taśmę wideo i teatr cieni (1986), Kalejdoskop-Passacaglia na perkusję, przeźrocza i klaszczące dłonie dla dzieci (1987), Motetus universalis – instalacja (1997), Szkic z natury – spektakl multimedialny (2002), Ze szkicownika 2 – spektakl multimedialny (2003).

Utwór Kalejdoskop-Passacaglia przypomina, że ważnym obszarem zainteresowań Lidii Zielińskiej jest twórczość dla dzieci. W jej dorobku w tym zakresie są tak ambitne pozycje, jak wspomniana już Kalejdoskop-Passacaglia na perkusję, przeźrocza i klaszczące dłonie (1987), a także Muzeum dźwięku, „żywa” instalacja dla dzieci (1988) czy Muzyka terenów podmokłych z udziałem publiczności dziecięcej, narratora, dyrygenta i taśmy (1993). Dodajmy do tego performanse: To samo (1988), Głosy (wspólnie z Izabellą Gustowską - 1992) czy performans zrealizowany w Zamku Ujazdowskim w Warszawie w 2002 roku podczas festiwalu „Audio Art”, a obraz niezwykłej, „poszukującej” twórczości Lidii Zielińskiej będzie wymowny, aczkolwiek daleko nie pełny. Da jednak wyraźną orientację odnośnie do usytuowania kompozytorki w pejzażu polskiej nowej muzyki, choć nie można zapominać o jej tradycyjnych utworach przeznaczonych na standardowe instrumenty, jak Koncert skrzypcowy (1979 - I nagroda i nagroda krytyki na międzynarodowym konkursie „Jeunesses Musicales” w Belgradzie), Kwartet smyczkowy (1988) czy Zoom na skrzypce i orkiestrę (2000).

kompozycje

publikacje