kompozytorzy (M)

kompozytor i pedagog; ur. 20 lipca 1873, Mohylów Podolski (obecnie: Ukraina); zm. 18 lipca 1939, Zalesie k. Warszawy. Uczęszczał do szkoły muzycznej Cesarskiego Towarzystwa Muzycznego w Tyflisie (obecnie: Tbilisi), gdzie kształcił się m.in. pod kierunkiem Alfreda Kunkla i Mikołaja Ippolitowa-Iwanowa (kompozycja). Po wyjeździe do Petersburga początkowo studiował matematykę na tamtejszym uniwersytecie (1891/92) i medycynę w Wojskowej Akademii Medycznej (1893-97). W latach 1898-1902 kontynuował studia muzyczne w konserwatorium, w zakresie teorii muzyki u Augusta Bernhardta i kompozycji u Mikołaja Rimskiego-Korsakowa.

Za swoją twórczość kompozytorską otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia. W 1902 roku uzyskał nagrodę na konkursie im. księcia K. Lubomirskiego za 10 utworów fortepianowych. Przez trzy kolejne lata był nagradzany za twórczość kameralną na konkursach kompozytorskich Petersburskiego Towarzystwa Kameralnego: w 1903 roku za I Kwartet smyczkowy, w 1904 roku za II Kwartet smyczkowy i w roku 1905 za Kwintet smyczkowy. W 1923 roku na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. A. de Smitha w Paryżu otrzymał II nagrodę za Suitę na wiolonczelę i fortepian op. 20 (wersję Suity na wiolonczelę i orkiestrę), w 1929 roku jego Fantazja kujawska na fortepian i orkiestrę uzyskała I miejsce na Konkursie Kompozytorskim im. K. Łady w Warszawie, w 1932 roku Bajka na orkiestrę op. 30 zajęła również I miejsce na Konkursie Kompozytorskim im. L. Kronenberga w Warszawie, a w roku 1935 Kołysanka na chór a cappella została wyróżniona na konkursie Polskiego Towarzystwa Śpiewackiego „Echo-Macierz” we Lwowie. W 1928 roku Maliszewski zdobył także II nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. F. Schuberta w Genewie za dokończenie VII Symfonii Franza Schuberta. Dwukrotnie otrzymał również Państwową Nagrodą Muzyczną: w 1931 roku za operę-balet Syrena i w 1938 roku za Koncert fortepianowy op. 27.

Oprócz działalności kompozytorskiej intensywnie zajmował się pedagogiką. W latach 1908-21 związany był ze szkołą Cesarskiego Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego w Odessie, gdzie pełnił funkcję dyrektora, wykładał kompozycję, harmonię i kontrapunkt oraz dyrygował tamtejszą orkiestrą. W 1913 roku znalazł się w gronie inicjatorów utworzenia z niej Konserwatorium (obecnie: Państwowa Akademia Muzyczna im. Antoniny Nieżdanowej), którego był pierwszym rektorem oraz profesorem kompozycji.

W 1921 roku przyjechał do Polski. Początkowo uczył matematyki i śpiewu, a potem pełnił również funkcję dyrektora w gimnazjum w Otwocku (k. Warszawy). W latach 1921-25 i 1931-39 był profesorem kompozycji i form muzycznych w Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. W latach 1925-27 pracował jako dyrektor Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, a w 1929 roku wykładał w działającej przy stowarzyszeniu Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. W latach 1927-34 sprawował także funkcję naczelnika sekcji muzyki w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Wśród jego uczniów byli tak wybitni artyści, jak m.in. Mykoła Wilinskij, Stefan Kisielewski, Witold Lutosławski, czy Henryk Swolkień.

W 1927 roku był współorganizatorem i przewodniczącym Jury I Konkursu Chopinowskiego w Warszawie. W 1934 roku wraz z M. Idzikowskim założył Instytut Fryderyka Chopina (obecnie: Towarzystwo im. Fryderyka Chopina).

Był członkiem Polskiego Stowarzyszenia Muzyków Pedagogów oraz twórcą i przewodniczącym (od 1931 roku) Sekcji im. Mieczysława Karłowicza w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Dwukrotnie wyróżniony został Nagrodą Państwową (1931, 1939).

Anna Iwanicka-Nijakowska (styczeń 2013)

kompozycje

literatura wybrana