kompozytorzy (K)

kompozytor i pianista; ur. 5 lutego 1902, Warszawa; zm. 26 kwietnia 1983, Los Angeles (CA), USA. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim (dyplom w 1925 roku) oraz grę na fortepianie i kompozycję w Konserwatorium w Warszawie. Edukację muzyczną kontynuował w Berlinie.

Jeszcze w Warszawie zaczął komponować muzykę do spektakli teatralnych. Natomiast w Berlinie rozpoczęła się jego współpraca z kinem, w której wkrótce zaczął odnosić sukcesy. Międzynarodowy rozgłos zyskała napisana w 1933 roku jego piosenka Ninon, ach uśmiechnij się do filmu Ein Lied für Dich (Tobie śpiewam tę pieśń), wykonywana i spopularyzowana przez Jana Kiepurę. W tym samym roku Kaper wyjechał do Paryża, gdzie dalej zajmował się komponowaniem muzyki filmowej. Rok później, w 1934 roku, nawiązał współpracę z Louisem B. Mayerem, właścicielem amerykańskiej wytwórni filmowej Metro-Goldwyn-Mayer (MGM). W 1935 roku na jego zaproszenie wyjechał do Stanów Zjednoczonych i osiadł tam na stałe.

W Ameryce zadebiutował muzyką do filmów Escapade i A Night at the Opera (Noc w operze). Dla Hollywood skomponował ilustracje muzyczne do ponad 150 filmów. Współracował również z teatrami na Broadwayu. Jest też autorem wielu przebojów – piosenek z filmów, pisanych we współpracy z takimi autorami tekstów, jak Gus Kahn, Ned Washington i Helen Deutsch. Niektóre jego tematy filmowe zdobyły tak dużą popularność, że funkcjonują jako autonomiczne utwory, m.in. główny temat z Green Dolphin Streen (spopularyzowany w jazzowej wersji przez Milesa Davisa), z Invitation (wielokrotnie wykonywany i nagrywany m.in. przez Johna Coltrane’a, Joe Hendersona i Pata Metheny’ego), czy z filmu science fiction Them!, którego ścieżka dźwiękowa uznawana jest za jedną z najlepszych w tym okresie ilustracji muzycznych do horroru.

Kaper był czterokrotnie nominowany do nagrody Oscara, przyznawanej przez Amerykańską Akademię Filmową: w 1941 roku za muzykę do musicalu The Chocolate Soldier (Czekoladowy żołnierz), a w roku 1962 za piosenkę Follow Me i muzykę do filmu Mutiny on the Bounty (Bunt na Bounty), natomiast w 1954 roku wygrał statuetkę za piosenkę Hi-Lili, Hi-Lo (w Polsce znana jako Laleczki, moje laleczki) z filmu Lili.

Oprócz muzyki filmowej komponował także na potrzeby telewizji, m.in. jest autorem muzyki do programu The FBI. W 1945 roku opracował również utwory Fryderyka Chopina do show wystawianego na Brodway’u p.t. Polonaise, powstałego przy współpracy z Bobem Russellem, Herbertem Stothartem i Hectorem Villa-Lobosem (w głównych rolach wystąpili Jan Kiepura i Mártha Eggerth).

Był członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej, przyczyniając się do dostrzeżenia polskiego kina w Stanach Zjednoczonych: w latach 60-tych i 70-tych XX wieku zauważalnie zwiększyła się liczba nominacji polskich produkcji do Oscara.

Bronisław Kaper przez ponad 15 lat był członkiem Rady Dyrektorów Los Angeles Philharmonic Association. Corocznie przez Filharmonię w Los Angeles przyznawane są specjalne nagrody jego imienia Bronisław Kaper Awards For Young Artists w kategoriach "Fortepian" i "Instrumenty smyczkowe": te pieniężne nagrody sprzyjają rozwojowi uzdolnień młodych utalentowanych muzyków.
 

aktualizacja: 2010 (ai), 2022 (wa)

kompozycje

literatura wybrana