kompozytorzy (M)

kompozytor, pisarz i działacz muzyczny; ur. 17 sierpnia 1907, Przeworsk; zm. 5 sierpnia 1987, Warszawa. Szkołę średnią ukończył w Krakowie, tam też uczył się muzyki u o. Bernardino Rizziego, włoskiego kompozytora, organisty i dyrygenta chórów. Od 1928, za radą Karola Szymanowskiego, kontynuował edukację muzyczną w École Normale de Musique w Paryżu u Paula Dukasa i Nadii Boulanger.

Działał w Stowarzyszeniu Młodych Muzyków Polskich w Paryżu, którego prezesem był w latach 1934-36. W 1936 wrócił do kraju i zajął się komponowaniem, krytyką i publicystyką muzyczną.

Brał udział w II wojnie światowej, w kampanii wrześniowej i w 1940 we Francji. Jako żołnierz polskiej armii znalazł się w stalagu, potem skierowany został do przymusowej pracy u niemieckiego rolnika. Po zakończeniu wojny powrócił do Polski.

W latach 1946-48 i 1957-59 współredagował „Ruch Muzyczny", w latach 1960-68 był redaktorem naczelnym tego pisma. Współredagował Res Facta, „Rocznik Chopinowski" i „Chopin Studies". W 1955 opublikował w „Przeglądzie Kulturalnym" artykuł krytykujący izolację polskiej kultury od twórczości kompozytorów w świecie. Po wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji opublikował w paryskiej „Kulturze" List otwarty do muzyków czeskich i słowackich, za który spotkały go restrykcje ze strony władz PRL: zdjęcie z funkcji redaktora naczelnego „Ruchu Muzycznego", objęcie podmiotowym zapisem cenzury i zakaz wyjazdów zagranicznych. W 1974 podpisał list 15 intelektualistów i artystów do władz PRL z żądaniem udostępnienia Polakom zamieszkałym w ZSRR kontaktu z polską kulturą oraz własnego szkolnictwa. W 1975 podpisał memoriał 59 intelektualistów do władz w związku z projektowanymi zmianami w konstytucji. W 1978 uczestniczył w założeniu nielegalnego Towarzystwa Kursów Naukowych, działającego w środowiskach studenckich.

W latach 1947-48 i 1952-54 Zygmunt Mycielski był wiceprezesem, w latach 1948-49 prezesem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich, w latach 1985-87 – członkiem jego prezydium. W latach 1954-57 i 1960-83 wchodził w skład Komisji Kwalifikacyjnej ZKP. Od 1983 był członkiem honorowym Związku Kompozytorów Polskich.

Był laureatem licznych nagród: w 1952 otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia za Symfonię nr 1 „Symfonię polską” (1951), dwukrotnie: w 1954 i 1987 – Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich, w 1955 – Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za Uwerturę śląską na orkiestrę i dwa fortepiany (1948), w 1961 – nagrodę specjalną Concours Musical Prince Rainier III de Monaco za II Symfonię (1961), w 1981 – Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia. Otrzymał również Krzyż Kawalerski (1953) i Komandorski Orderu Polonia Restituta, Order Sztandaru Pracy (1955) oraz Ordre de mérite culturel w Monako.

Zygmunt Mycielski został pochowany w Wiśniowej nad Wisłokiem, gdzie w 1988 z inicjatywy Andrzeja Szypuły założono Towarzystwo im. Zygmunta Mycielskiego. Przy nim w 1990 powstało czasopismo „Kamerton", koncentrujące się na dokumentacji oraz propagowaniu życia i twórczości kompozytora. W 1990 został zrealizowany przez Telewizję Polską film Zygmunt Mycielski. Szkic do portretu.

Decyzją Zygmunta Mycielskiego jego spuścizna twórcza została zdeponowana u Barbary Zwolskiej-Stęszewskiej i Jana Stęszewskiego w Warszawie. Archiwum to zawiera m.in. szkice, rękopisy i wydania kompozycji, piśmiennictwo muzyczne i literackie, obfitą korespondencję oraz unikatowe dzienniki wydane w Dzienniku 1950-1959 (Iskry, Warszawa 1999) i Niby dzienniku (Iskry, Warszawa 1998).

Zapraszamy do eksplorowania naszej nowej strony poświęconej kompozytorowi, uruchomionej w roku 2022 w ramach serii portali monograficznych: mycielski.polmic.pl

aktualizacja: Zespół POLMIC (2022)

kompozycje

literatura wybrana

publikacje