wykonawcy (K)

Józef Koffler, kompozytor, muzykolog, pedagog i publicysta; ur. 28 listopada 1896, Stryj (Ukraina); zm. prawdopodobnie w 1944 koło Krosna. W latach 1910-14 uczył się w Gimnazjum w Stryju. Pobierał również prywatne lekcje harmonii, kontrapunktu i gry na fortepianie. Od 1914 do 1923 – z czteroletnią przerwą na służbę wojskową w latach 1916-20 – studiował na Uniwersytecie w Wiedniu. Początkowo uczęszczał na Wydział Prawa (1914-16), a w ramach zajęć uczelnianych także na ćwiczenia z harmonii i kompozycji do Hermanna Grädenera. Po zimowym semetrze II roku studiów przeniósł się na Wydział Filozoficzny, aby studiować muzykologię (1916, 1920-23). Jego wykładowcami byli m.in. Guido Adler, Robert Lach, Wilhelm Fischer i Egon Wellesz. Równocześnie studiował dyrygenturę u Felixa Weingartnera i Josepha Kaisera. W 1923 uzyskał tytuł doktora z zakresu muzykologii, przedstawiając pracę doktorską Über orchestrale Koloristik in den symphonischen Werken von Felix Mendelssohn-Bartholdy. Po ukończeniu studiów przebywał jeszcze w Wiedniu do lata 1924. W okresie tym pracował jako korepetytor śpiewu i dyrygent chóralny w Burgtheater. Wówczas poznał Albana Berga.
Po powrocie do Polski Józef Koffler zamieszkał na stałe we Lwowie. W latach 1924-41 nauczał harmonii, form muzycznych, instrumentacji i kompozycji (od 1928 jako profesor harmonii i kompozycji atonalnej) w Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego. Jego uczniami byli m.in. Roman Haubenstock-Ramati, Czesław Halski i Jakub Mund. Od 1929 datuje się jego korespondencja z Arnoldem Schönbergiem. Dwa lata później – w 1931 – został członkiem Zarządu Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich w Warszawie, a także działał w Zarządzie Związku Polskich Muzyków Pedagogów. W latach trzydziestych jego utwory zostały docenione na forum międzynarodowym i uznane przez Międzynarodowe Towarzystwo Muzyki Współczesnej za reprezentatywne dla nowej muzyki; w 1931 Trio smyczkowe op. 10 (1928) otrzymało wyróżnienie i było wykonane w ramach IX Festiwalu Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Oksfordzie, w 1933 wyróżniono i przeznaczono do wykonania na XI Festiwalu w Amsterdamie 15 Variations d’après une suite de 12 tons op. 9a na orkiestrę smyczkową (1931), a w 1938 zaprezentowano w Londynie podczas XVI Festiwalu Symfonię nr 3 op. 21 na instrumenty dęte i perkusję (ok. 1935).
W latach dwudziestych i trzydziestych obok kompozycji i pedagogiki Józef Koffler zajmował się także krytyką i publicystyką muzyczną. Od 1926 do 1939 był redaktorem naczelnym "Orkiestry", a w latach 1936-37 także "Echa". Jego artykuły o muzyce współczesnej ukazywały się również w takich pismach i gazetach, jak "Muzyk Wojskowy", "Kwartalnik Muzyczny", "Muzyka Współczesna" czy "Express Wieczorny".
Po wybuchu II wojny światowej w 1939 Józef Koffler objął katedrę kompozycji i został prorektorem nowoutworzonego we Lwowie – po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną – Państwowego Konserwatorium im. Mykoły Łysenki. Otrzymał również tytuł naukowy profesora, przyznany mu przez wyższą komisję atestacyjną w Moskwie i zaczął udzielać się czynnie w życiu muzycznym sowieckiego Lwowa. W 1939 wstąpił do Związku Kompozytorów Ukrainy Radzieckiej, gdzie pełnił funkcję sekretarza. W latach 1939-41 współorganizował wiele wydarzeń kulturalnych, m.in. w 1940 brał udział w organizacji koncertów w Kijowie w ramach wyjazdowej sesji Komitetu Organizacyjnego Związku Kompozytorów Radzieckich, zorganizował tam także „Dekadę Muzyki i Estrady Radzieckiej”. W 1941 był współorganizatorem koncertu Radiokomitetu Ukraińskiego i koncertów z okazji II Zjazdu Kompozytorów Ukrainy Sowieckiej.
W 1941 roku, kiedy niemieckie wojsko wkroczyło do Lwowa, Józef Koffler wraz z żoną i synem został wywieziony do getta w Wieliczce. Dalsze jego losy i okoliczności śmierci nie są znane. Prawdopodobnie zmarł na początku roku 1944 w okolicach Krosna, gdzie ukrywał się po likwidacji wielickiego getta, rozstrzelany razem z rodziną przez hitlerowców.

kompozycje

Pieśni na sopran i fortepian op. 1 (1917)

Chanson slave na fortepian (1918?)

Żydowskie pieśni ludowe na fortepian (1920?)

Salzburg! Salzburg! pieśń z Siengspielu Mozart Juliusa Wilhelma i Paula Franka w opracowaniu na głos wysoki i fortepian (1923?)

Czterdzieści polskich pieśni ludowych op. 6 na fortepian * (1925)

Cztery polskie pieśni ludowe na sopran (tenor) i fortepian (1925)

Musique de ballet op. 7 na fortepian (1926)

Musique. Quasi una sonata op. 8 na fortepian (1927)

Quinze variations d’après une suite de douze tons op. 9 pour piano (1927)

Streichtrio Op. 10 * (1928)

Symphonie Nr 1 op. 11 na małą orkiestrę (1930)

Sonatine op. 12 pour piano (1930)

Quinze variations d’après une suite de douze tons op. 9a na orkiestrę smyczkową * (1931)

Die Liebe op. 14 kantata na głos, klarnet, altówkę i wiolonczelę (1931)

Cztery utwory dla dzieci na fortepian (1931)

Concerto pour piano op. 13 (1932)

Alles durch M. O. W. op. 15 balet w jednej odsłonie na dwa głosy solowe (sopran i baryton), chór mieszany, orkiestrę i zespół choreograficzny (1932)

Sonata na wiolonczelę i fortepian (1932?)

Symphonie Nr 2 op. 17 na małą orkiestrę (1933)

Kwartet smyczkowy op. 20 (1934)

Kolędy polskie na chór mieszany (1934-36)

Quatre poèmes op. 22 na głos i fortepian (1935)

Variations sur une valse de Johann Strauss op. 23 na fortepian * (1935)

Symphonie Nr 3 op. 21 na instrumenty dęte i perkusję (1935)

Suita polska op. 24 na małą orkiestrę (1936)

Koncert skrzypcowy (1936)

Capriccio op. 18 na skrzypce i fortepian (1936?)

Mała suita według J. S. Bacha na orkiestrę (1937?)

Symphonie Nr 4 op. 26 na wielką orkiestrę (1940)

Szkice ukraińskie op. 27 na kwartet smyczkowy * (1941?)

literatura wybrana

"Muzyka" 1996 nr 2 [numer poświęcony J. Kofflerowi] .

Gołąb Maciej Garść informacji o Józefie Kofflerze i jego rodzinie z ksiąg metrykalnych gminy żydowskiej w Stryju, "Muzyka" 2007 nr 2, s.61-73

Gołąb Maciej Józef Koffler, Musica Iagellonica, Kraków 1995

Gołąb Maciej Koffler Józef w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej) t. “klł”, PWM, Kraków 1997

Gołąb Maciej Koffler Józef w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Gołąb Maciej Koffler Józef w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 13, Macmillan Publishers Limited, London 2001

Milewska Hanna Józef Koffler, dwanaście tonów do Europy, "Hi-Fi i Muzyka" 2009 nr 5, s.95-98

Schaeffer Bogusław O muzyce fortepianowej Kofflera, "Muzyka21" 2006 nr 5, s.24-26