Aleksander Tansman Utwory na wiolonczelę i fortepian Deux pièces pour violoncelle et piano Sonate No. 2 pour violoncelle et piano Fantaisie pour violoncelle avec orchestre ou piano Partita pour violoncelle et piano Quatre pièces faciles pour violoncelle et piano Wyk.: Cracow Duo: Jan Kalinowski - wiolonczela, Marek Szlezer - fortepian * DUX 2009 – DUX 0697, DDD 51’46” |
|
Dwaj artyści tworzący Cracow Duo: Jan Kalinowski i Marek Szlezer nagrali na płycie wszystkie utwory Aleksandra Tansmana przeznaczone na wiolonczelę i fortepian (poza pedagogicznymi i zaginionymi). Stworzyli w ten sposób wyjątkowo interesujący „pryzmat” twórczości polskiego artysty, którego spuścizna obejmuje ponad 400 kompozycji! Obfity dorobek kompozytorski Tansmana wynikał w dużym stopniu z intensywnej działalności artystycznej jako koncertującego pianisty (stąd obfitość utworów fortepianowych), ale także z rozlicznych kontaktów i przyjaźni z najwybitniejszymi twórcami i muzykami na świecie. Prawie każda z kompozycji Tansmana powstała z myślą o słynnym artyście, przeważnie jego wykonawcy. Utwory na wiolonczelę i fortepian nie są pod tym względem wyjątkiem. Najwcześniejsze z prezentowanych na płycie dzieł – II Sonata na wiolonczelę i fortepian z 1930 roku – dedykowane jest Maurice’owi Maréchalowi, wiolonczeliście i wykładowcy paryskiego Konserwatorium, który dokonał również jego prawykonania. Kompozycję tę w swoim repertuarze posiadali także inni wirtuozi wiolonczeli – Greg Piatigorski i Pablo Casals. Dla drugiego z nich w 1931 roku Tansman napisał Deux pièces, a dla pierwszego w 1936 roku – Fantazję. Z kolei skomponowana prawie dwadzieścia lat później Partita z lat 1954/55 powstała dla słynnego wiolonczelisty Gaspara Cassadó, który dokonał jej prawykonania wspólnie ze znaną pianistką Alicją de Larrocha. Wszystkie kompozycje uwzględniają poziom trudności odpowiadający biegłości w sztuce gry na wiolonczeli ich adresatów - należą zatem do wybitnie wirtuozowskich. Pod względem stylistycznym pozostają generalnie w kręgu neoklasycznym, jednak z zachowaniem pewnych elementów wynikających z konkretnych inspiracji. I tak we wspomnianej II Sonacie i Fantazji odnajdziemy wyraźne nawiązania do muzyki amerykańskiej tamtych czasów, przede wszystkim jazzu. Z kolei Partita, powstała w trudnym dla kompozytora okresie – zaraz po śmierci żony, porusza ogromną emocjonalnością - od nastrojów melancholijnych, pełnych zadumy, chwilami wręcz mrocznych, aż po pełne dramatyzmu i ekspresji. Płytę zamykają utrzymane w lekkim stylu Quatre pièces faciles z 1938 roku, będące stylizacją muzyki barokowej. |
|