omówienia utworów (A)

„Pierwotny pomysł obszernego utworu wokalno-instrumentalnego, który w końcu nazwałem Symfonią hymnów, pochodzi z początku lat osiemdziesiątych. Pracę nad utworem oceniałem na rok, dwa; nie przypuszczałem, że będzie tych lat bez mała 20. Pełna, trwająca ponad godzinę wersja symfonii składa się z trzech części o podobnej strukturze, ale zupełnie odmiennym charakterze. Charakter i rozmiary wszystkich części pozwalają na wykonywanie ich jako osobnych utworów. Każda część ma budowę podobną do antycznych hymnów: wstęp, przeplatające się strofy i antystrofy oraz hymniczna, melodyczna epoda.
Dość krótkie partie solowe mają charakter wirtuozowski. Można zresztą mówić o dwóch duetach (soprany oraz trąbka z elektroniką), ponieważ obie pary wykonawców ściśle współdziałają. Dużą rolę w utworze pełni chór – wzięty z greckiej tragedii (choć oczywiście w odróżnieniu od niej, nie tańczy). Jednak najważniejsza jest orkiestra. To ona musi przekazać najważniejsze treści muzyczne i ma najwięcej roboty.

Teksty użyte w symfonii pochodzą z bardzo różnych epok (od antyku po wiek XX) i wielu języków. W każdej części ułożone są podobnie: najpierw idą krótkie fragmenty – epigrafy łacińskie i greckie (w III cz. także fragment hebrajski), następnie dłuższe teksty w językach romańskich, na koniec tekst angielski. W części I, Aster (gr. ‘gwiazda’) mamy fragmenty z Pindara, Enniusza i Eurypidesa, dalej inwokację z De rerum natura Lukrecjusza, sławną Pieśń słoneczną św. Franciszka z Asyżu, wreszcie – impresję T. T. Andrewsa o wieczorze w Greenwich, magicznym miejscu, źródle ‘pierwotnego czasu’. W części II, Nyx (‘noc’) cytowani są Homer, Ajschylos, Wergiliusz, Michał Anioł, Pierre Ronsard i Dylan Thomas, zaś w części III Phos ek photós (gr. ‘światło ze światła’) – Biblia oraz dzieła m.in. Plotyna, św. Jana od Krzyża i angielskiego mistyka G. M. Hopkinsa. Wszystkie teksty podane są w językach oryginalnych.
Wspólnym tematów tekstów – i symfonii – jest światło (temat wśród kompozytorów popularny ...). Trzy części układają się w dość przejrzystą ‘fabułę’. Pierwsza to dzień i światło natury, rozumiane przede wszystkim jako siła ożywiająca; stąd kluczowa rola Wenus jako „pramatki” w inwokacji Lukrecjusza. W części drugiej ‘z nieba runęła noc’, jak słowami Homera śpiewa chór na początku. Światło nocy to przede wszystkim ogień: u Michała Anioła ogień rozniecany przez kowala-poetę, u Ronsarda ogień miłosnego uniesienia, u Thomasa ogień apokaliptyczny, niszcząco-oczyszczający, trawiący wojenny Londyn. Trzecia część to poranek nowego dnia i światło wewnętrzne, mistyczne: ‘W świetle Twoim będziemy oglądać światło’, śpiewa chór słowami Psalmisty.”