Polmic - FB

omówienia utworów (S)

A B C D E F G H J K L Ł M N O P R S T U W Z Ż


Szymanowski Karol

Veni Creator op. 57


do słów Stanisława Wyspiańskiego na sopran, chór mieszany, organy i orkiestrę (1930)
W 1930 roku Karol Szymanowski ponownie objął stanowisko dyrektorskie warszawskiej uczelni, tym razem (po zreformowaniu) działającej pod nazwą Wyższej Szkoły Muzycznej. Na uroczystość otwarcia Akademii i objęcia funkcji jej rektora kompozytor napisał krótki hymn na sopran, chór organy i orkiestrę do słów Stanisława Wyspiańskiego, zatytułowany Veni Creator op. 57. Patriotyczny tekst, pełen patosu i powagi, wyraził Szymanowski równie pompatyczną w charakterze muzyką, o której sam tak wyraził się w liście do Zofii Kochańskiej:
„Taka ogromnie uroczysto-efektowna bujda, której osobiście bardzo nie lubię, ale z wielu względów musiałem to zrobić. [...] Niestety – entre nous – i ta muzyczna maszynka jakby trochę rdzewieje – dowód to Veni Creator – które mi się ciągle wydaje okropnym i bez przekonania pisanym. A myślę, że będzie miało (w W-wie naturalnie) więcej powodzenia od najlepszych moich sztuczek – bo z odpowiednim patosem i gestem” (Karol Szymanowski. Korespondencja, Tom III: lata 1927-1931, cz. 3, s. 377-378, list z 2 IX 1930 do Zofii Kochańskiej, oprac. Teresa Chylińska, PWM, Kraków 1997).
Prawykonanie Veni Creator odbyło się 7 listopada 1930 roku w Filharmonii Warszawskiej podczas koncertu z okazji otwarcia Wyższej Szkoły Muzycznej w wykonaniu Stanisławy Korwin-Szymanowskiej, Chóru Konserwatorium Muzycznego i Orkiestry Filharmonii Warszawskiej pod dyrekcją Grzegorza Fitelberga. W późniejszych latach utwór kilkakrotnie powracał do programów koncertowych, niewiele jednak dostępnych jest jego nagrań. Spośród tych nielicznych rejestracji fonograficznych na uwagę zasługuje m.in. jedna z pierwszych, w interpretacji Haliny Słonickiej oraz Chóru i Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Witolda Rowickiego, dokonana w marcu 1966 roku (nagranie archiwalne w zbiorach Polskiego Radia), a także Barbary Zagórzanki oraz Chóru i Orkiestry Filharmonii Śląskiej pod batutą Karola Stryi z roku 1989 (dwa wydania na płytach CD – nakładem wydawnictwa Marco Polo i Naxos).
Partytura kompozycji nie została wydana.
Anna Iwanicka-Nijakowska