Czyż Henryk
Canzona di barocco na orkiestrę smyczkową
PWM, Kraków 1986, s.11 (partytura)
Canzona di barocco Czyża rozpoczyna się fragmentem utrzymanym w wolnym tempie, w którym poszczególne głosy, prowadzone imitacyjnie, poruszają się w długich wartościach rytmicznych. W przebiegu formy kompozytor odchodzi od stricte barokowych technik. "Canzona di barocco jest pastiszem, dla którego punktem wyjścia jest styl barokowy - skupiony, dostojny. Wykorzystuję w niej oczywiście technikę kompozytorską baroku, charakteryzującą się przede wszystkim linearyzmem konstrukcji. W kulminacji dochodzi do przełamania stylu, a w ostatnich taktach pojawia się w partii skrzypiec sekunda mała, która jest jakby podpisem kompozytora XX wieku." Taki komentarz Henryka Czyża zamieszczono w książeczce programowej festiwalu Warszawskie Spotkania Muzyczne "Muzyka dawna - muzyka nowa" w 1986 roku, podczas którego utwór wykonała Capella Bydgostiensis pod dyrekcją Włodzimierza Szymańskiego.
"Staram się tutaj kroczyć śladami dawnych mistrzów, co nie jest wbrew pozorom ani takie łatwe, ani ogólnie dostępne." - mówił o Canzonie di barocco kompozytor. Nawiązanie do muzyki minionych epok odnajdujemy też w innych kompozycjach Czyża. Przykład może stanowić Impresja na fortepian, będąca pastiszem muzyki romantyzmu czy Burleska z Concertina, którą kompozytor traktował jako rodzaj zabawy między stylem klasycznym a "sweet music". Wykorzystanie w utworach bogactwa stylistycznego minionych epok było dla kompozytora sposobem na opanowanie rzemiosła kompozytorskiego. O utworach - pastiszach Henryk Czyż mówił: "I tak się bawię tymi stylami. Więc są to pastisze, które mają coś z persyflażu, tylko persyflaż ma odcień pejoratywny, jakby naśmiewania się. Tutaj nie ma naśmiewania, jest korzystanie, obracanie się w pewnej konwencji, którą staram się wzbogacać własnym, indywidualnym jakimś akcentem, wydaje mi się rozpoznawalnym. To o tyle snobistycznie mnie zaspokaja, że właśnie w tym głównym nurcie muzyki, muzyki festiwalowej - tak ją określmy - jest bardzo dużo partytur, z którymi byłyby bardzo szalone pomyłki w określaniu co jest czyje. Natomiast w moim wypadku chyba nie."
Canzona di barocco była wykonywana nie tylko w Polsce, ale również we Włoszech, Francji, Hiszpanii, a także w Niemczech, gdzie kompozytor sam dyrygował swoim dziełem.
