Karol Szymanowski - Stabat Mater op. 53 Veni Creator op. 57 Litania do Marii Panny op. 59 Demeter op. 37bis Penthesilea op. 18 Wyk.: Jadwiga Gadulanka - sopran, Krystyna Szostek-Radkowa - kontralt, Andrzej Hiolski - baryton, Barbara Zagórzanka - sopran, Anna Malewicz-Madej - kontralt, Roma Owsinska - sopran, Chór i Orkiestra Filharmonii Katowickiej, dyr. Karol Stryja * Marco Polo 1990 - 8.223293, DDD 62'18'' |
|
Płyta zawiera nagrania wszystkich utworów kantatowych Karola Szymanowskiego (z wyjątkiem nieukończonej Agawe), uzupełnionych pieśnią Penthesilea. Niewątpliwie najważniejszy z nich, może nawet najważniejszy w całym dorobku kompozytora, jest Stabat Mater. Skomponowane na przełomie lat 1925 i 1926, w zamyśle miało być mszą żałobną, zgodnie z życzeniem warszawskiego mecenasa sztuki - Bronisława Krystalla, który zamówił u Szymanowskiego utwór dla uczczenia pamięci jego zmarłej żony Izabeli. Kompozytor zmienił początkowy zamiar, kiedy dotknęło go osobiste nieszczęście - zginęła tragicznie ukochana siostrzenica Szymanowskiego, trzynastoletnia Alusia Bartoszewiczówna. Niezwykła emocjonalność Stabat Mater osiągnięta została nadzwyczaj oszczędnymi środkami - prostą melodyką, harmonią, fakturą. Powstała w ten sposób muzyka ściszona, skupiona, o charakterze modlitwy, wyrażająca bardzo subtelnie głęboki żal kompozytora. Ze Stabat Mater i jej nastrojem koresponduje inna kantata - Litania do Marii Panny. Również jej powstaniu towarzyszyło tragiczne wydarzenie - w 1931 roku zmarł przedwcześnie młody poeta Jerzy Libert, do którego wiersza Karol Szymanowski pisał swój utwór. Kompozytor osobiste wzruszenie wyraził znowu muzyką liryczną i delikatną, prostymi środkami i czystym, wręcz ascetycznym brzmieniem. Dwie kolejne kantaty - wczesniejsza Demeter i późniejsze Veni Creator - kontrastują z klimatem poprzednich. Pierwsza, inspirowana grecką mitologią, zachwyca bogatą, impresjonistyczną kolorystyką orkiestry. Druga powstała z okazji otwarcia warszawskiej Akademii Muzycznej i objęcia przez kompozytora funkcji jej rektora, stąd jej podniosłego, uroczysty charakter. Płytę dopełnia jedna z najwcześniejszych pieśni Szymanowskiego - Penthesilea, uroczy, liryczny monolog umierającej amazonki, skierowany do Achillesa. |
|