Polmic - FB

opisy płyt (K)



Krzysztof Penderecki

-


Concerto per viola ed orchestra,
Capriccio per oboe e 11 archi,
Strofy na sopran, głos recytujący i 10 instrumentów,
Intermezzo na 24 instrumenty smyczkowe,
Trzy utwory w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową


Wyk.: Tabea Zimmermann - altówka, Mariusz Pędziałek - obój, Olga Szwajgier - sopran, Orkiestra Kameralna „Amadeus”, dyr. Agnieszka Duczmal
* Wergo 1989 – WER 60172-50, DDD 49'42''
Pięć razy Penderecki – mała retrospekcja, tak zatytułował swój esej (w książeczce dołączonej do płyty) omawiający niniejsze nagranie muzykolog niemiecki i znawca muzyki Krzysztofa Pendereckiego – Wolfram Schwinger. Pięć utworów pochodzących z lat 1959-83 dobrze obrazuje proces kształtowania się stylu kompozytorskiego artysty, a jednocześnie umożliwia – ze względu na dwudziestoletni dystans czasowy – retrospektywną nad nimi refleksję.
Płytę otwiera najpóźniejsze z nagranych dzieł – Koncert altówkowy, charakteryzujący się ogromną siłą wyrazu i przejmującym, niepokojącym miejscami nastrojem. Skomponowane 10 lat wcześniej Intermezzo, napisane przez 40-letniego kompozytora, cechuje natomiast niezwykła wirtuozeria i dominacja kolorystyki nad innymi elementami muzyki. Jeszcze w większym stopniu Pendereckiego – sonorystę i eksperymentatora z barwą dźwięku ukazuje Capriccio na obój i 11 instrumentów smyczkowych z 1965 roku, napisane dla słynnego szwajcarskiego wirtuoza oboju – Heinza Holligera. Najwcześniejsza kompozycja – Strofy na sopran, głos recytujący i 10 instrumentów z lat 1958-59 – to jedno z trzech dzieł Pendereckiego nagrodzonych (obok Psalmów Dawida i Emanacji) w 1959 roku na Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich. Cechuje ją typowa dla tego okresu twórczości kompozytora dominacja sonoryzmu i stylu post-webernowskiego. Płytę wieńczy muzyka nieoczekiwana, sprawiająca wrażenie napisanej przez innego kompozytora – Trzy utwory w dawnym stylu, na które złożyła się liryczna, tonalna Aria i dwa Menuety. To w oryginale muzyka do znanego filmu Rękopis znaleziony w Saragossie w reżyserii Wojciecha Hasa według XIX-wiecznej powieści Jana Potockiego. Dostosowując ilustrację muzyczną do tematyki filmu Penderecki zastosował tu archaiczne środki w stylu muzyki barokowej.