W ramach programu kulturalnego obchodów 600-lecia polsko-tureckich stosunków dyplomatycznych w październiku 2014 roku Capella Cracoviensis wybiera się do Turcji. W projekcie poświęconym Wojciechowi Bobowskiemu, znanemu w położonym na dwóch kontynentach państwie jako Ali Ufki, obok CC wezmą udział także {oh!} Orkiestra Historyczna, zespół dawnych instrumentów dętych Oltremontano oraz turecka formacja Pera Ensemble.
W ramach przedsięwzięcia zaplanowane zostały dwa koncerty - w Stambule (10 października) oraz w Ankarze (11 października), podczas których zaprezentowane zostaną nie tylko dzieła Ali Ufkiego, który w swych kompozycjach umiejętnie łączył wpływy polskie i tureckie, ale także bogate polskie i tureckie XVII-wieczne dziedzictwo muzyczne oraz wzajemne powiązania i inspiracje w kulturze na styku Europy i Azji.
Jakub Puchalski, koordynator projektu, podkreśla: – Spuścizna Wojciecha Bobowskiego to nade wszystko złożone w bibliotekach Paryża i Londynu najstarsze istniejące źródła muzyki osmańskiej spisane w Stambule ręką kompozytora i podróżnika. Zrobił oszałamiającą karierę na dworze sułtana zostając sułtańskim muzykiem i tłumaczem dyplomatycznym, co niewątpliwie ułatwiła mu niespotykana wśród tureckich artystów umiejętność zapisu dźwięków.
Międzynarodowy projekt pilotowany przez Capellę Cracoviensis kontynuuje dzieło Ali Ufkiego, zbliżając artystów polskich i tureckich oraz dwie wielkie religie tamtych czasów, prezentując wzajemne wpływy i wspólne wartości oraz szukając najlepszych środków wyrazu dla fascynującego dziedzictwa Wojciecha Bobowskiego.
Koncertom w Stambule i Ankarze towarzyszyć będą przedkoncertowe wykłady, poświęcone Bobowskiemu, kulturze polskiej tego okresu oraz relacjom osmańskiej Turcji z Królestwem Polski, a także materiały pisane.
SAZ Ü SÖZ / MUZYKA I SŁOWA Polak w seraju
ALI UFKI – polska i turecka muzyka XVII wieku
Projekt dedykowany jest wyjątkowej postaci i dziełu Ali Ufkiego, człowieka, który w 1. połowie XVII wieku był muzykiem, kompozytorem, malarzem, a jako wielojęzyczny tłumacz zrobił błyskotliwą karierę w dyplomacji Wysokiej Porty. Urodził się jednakże jako Wojciech Bobowski w Królestwie Polskim, w mieście Bobowa lub Lwów (w regionie Małopolski, ok. 1610), w rodzinie szlacheckiej, gdzie też został wyedukowany. We względnie wczesnym wieku (mając między 18 a 30 lat), został porwany przez Tatarów i sprzedany jako niewolnik do seraju w Stambule, gdzie spędził następne 20 lat i gdzie mogły rozbłysnąć jego nieporównywalne zdolności: grał na instrumentach i jako pierwszy dokonał zapisów muzyki tureckiej (z pomocą notacji europejskiej), nauczył się tureckiego a po konwersji na islam został tłumaczem dyplomatycznym. Jego kontakty z europejskimi ambasadorami zaowocowały wyjątkowymi dziełami: opisem seraju, gramatyką języka tureckiego, wprowadzeniem do islamu napisanym po łacinie, przekładem Biblii i angielskiego modlitewnika Book of Common Prayers na turecki i innymi. Pomiędzy nimi stoi praca bardzo szczególna: tłumaczenie na turecki i kompozycja muzyczna Psalmów Dawida (zrobionych zostało tylko pierwszych 14). Był to wyjątkowo ambitny projekt, podkreślający to, co wspólne dla obu religii, chrześcijaństwa i islamu (Psalmy, chociaż nie wykorzystywane w islamie, są dziedzictwem wspólnego źródła dla obu religii). Ich translacja na turecki wskazuje cel Bobowskiego, którym było wzajemne zrozumienie, a może nawet rodzaj synkretyzmu, między religiami i kulturami. Idea utopijna? Psalmy, napisane manierą europejską, lecz bardzo prostą (kalwińską), śpiewane po turecku, prawdopodobnie na sposób turecki, możliwe że z akompaniamentem instrumentów z seraju... To był prawdziwy punkt spotkania dwóch tradycji, który stał się też punktem wyjścia dla projektu Capelli Cracoviensis.
HARMONOGRAM KONCERTÓW
10.10.2014 piątek 20:00 - Cemal Reşit Rey STAMBUŁ
11.10.2014 sobota 20:00 - MEB Şura Salonu ANKARA
PROGRAM:
Włoskie wpływy w Polsce
Marcin MIELCZEWSKI Canzona terza
Mikołaj ZIELEŃSKI
Offertoria totius anni: 16. In festo Annuntiationis B.M.V.: Ave Maria
Communiones totius anni: 18. In festo Annuntiationis B.M.V.: Ecce virgo concipiet
Włoscy kompozytorzy w Polsce
Tarquinio MERULA Ciaccona
Tatarzy w Polsce, wojna, Bobowski schwytany przez Turków
Andrea GABRIELI Battaglia a 8 (seconda parte)
Świat Ali Ufkiego
Ali UFKI
Neva Ceng-i Harbi (ze zbioru Haza mecmua saz-u söz den)
Pisrevi Efrenci
Michael PRAETORIUS (1571 – 1621) Pavane d'Espagne
Biagio MARINI (1594 – 1663) Sinfonia terzo tuono
Ali UFKI Aşkın ile aklım
Adam JARZĘBSKI
Canzona quinta
Tamburetta
Dervîş Frenk MUSTAFÂ Murabba (ze zbioru Haza mecmua saz-u söz den)
Ali UFKI Rast Semai (ze zbioru Haza mecmua saz-u söz den)
- - - - -
Mikołaj ZIELEŃSKI Magnificat a 3 cori
Nefiri BEHRAM Bayati Pesrev
Ali UFKI – Claude GOUDIMEL Psalm 2 (Mezmur 2)
Mikołaj GOMÓŁKA (ca 1535 – after 1591 or 1609) Psalm 2
Ali UFKI – Claude GOUDIMEL Psalm 5 (Mezmur 5)
Mikołaj GOMÓŁKA Psalm 5
Ali UFKI – Claude GOUDIMEL Psalm 10 (Mezmur 10)
Mikołaj GOMÓŁKA Psalm 10
Ali UFKI
Türki Muhabbet
Uyan ey gözlerim ze zbioru Haza mecmua saz-u söz den, tekst: Sułtan Murad Ilahiler
WYKONAWCY:
CAPELLA CRACOVIENSIS
Jolanta Kowalska sopran, Łukasz Dulewicz alt, Szczepan Kosior tenor, Jacek Ozimkowski bas
{oh!} ORKIESTRA HISTORYCZNA
Martyna Pastuszka, Adam Pastuszka skrzypce, Justyna Krusz viola da gamba, Bartosz Kokosza wiolonczela
OLTREMONTANO
Josue Melendez cynk, Robert Schlegl puzon, Adam Bregman puzon, Wim Becu puzon
PERA ENSEMBLE (Turcja)
Yahya Geylan śpiew, Harun Gürbüz śpiew, Murat Irkılata śpiew, Ertan Bilgi śpiew, Ihsan Özer kanun, Hasan Esen kemence, Volkan Yilmaz ney, Cenk Güray baĝlama, Şehvar Beşiroĝlu çeng, Christoph Sommer teorba, gitara barokowa, Ozan Pars instrumenty perkusyjne, Salih Sırmaçekiç, instrumenty perkusyjne
Mehmet C. Yeşilçay lutnia ud, şahrud, gitara barokowa, kierownictwo artystyczne
Marcin Świątkiewicz klawesyn, dyrygent
Mecenasi Projektu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Gmina Kraków, Gmina Katowice, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze, Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Stambule
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Wydarzenie realizowane w ramach programu kulturalnego obchodów 600-lecia polsko-tureckich stosunków dyplomatycznych w 2014 roku.
więcej informacji - na stronie: www.capellacracoviensis.pl