22 grudnia w Bratysławie zmarł znany kompozytor, pianista, teoretyk i filozof muzyki Roman Berger (1930-2020), Członek Honorowy Związku Kompozytorów Polskich.
Roman Berger urodził się w roku 1930 na Zaolziu, w rodzinie założyciela polskiego zboru ewangelickiego w Czeskim Cieszynie, działacza społecznego, doktora teologii, więźnia obozów w Auschwitz i Dachau – Józefa Bergera. Po maturze w Polskim Gimnazjum w Czeskim Cieszynie (1949) rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach (obecnie Akademia Muzyczna). Uczył się gry na fortepianie pod kierunkiem Marty Furmanik oraz teorii u Jana Gawlasa. W roku 1952 został zmuszony do przeniesienia się wraz z rodziną do Bratysławy. Tam ukończył studia pianistyczne (1956) i kompozytorskie (1965) w klasie Dezidera Kardoša – z wyróżnieniem. Nigdy nie wrócił na stałe do Polski, a Słowacja stała się jego drugą ojczyzną.
Od 1956 do 1966 pracował jako wykładowca gry na fortepianie w Bratysławskim Konserwatorium. W 1967 związał się zawodowo ze Słowacką Telewizją w Bratysławie. Podjął również zajęcia na macierzystej uczelni – w latach 1965-71 wykładał muzykę współczesną, propedeutykę kompozycji i muzykę elektroniczną na Wydziale Teorii. W latach 1980-91 pracował w Instytucie Historii Sztuki Słowackiej Akademii Nauk. Od 1989 był również członkiem zespołu do wypracowania nowych koncepcji edukacji artystycznej przy Ministerstwie Edukacji oraz członkiem Komitetu Doradczego Ministra Kultury (do marca 1991).
Roman Berger czynnie udzielał się w Związku Kompozytorów Słowackich. Od 1966 pełnił funkcję sekretarza. Został jednak wykluczony ze stowarzyszenia w 1968 za udział w „Praskiej Wiośnie”. Członkostwo przywrócono mu dopiero w 1977, ale po 12 latach – w 1989 – Berger sam się go zrzekł. Reaktywował wraz z Markiem Kopelentem i Aloisem Piňosem czechosłowacką sekcję ISCM/SIMC. Związany jest również z czeską sekcją Klubu Rzymskiego i grupą „Atelier”. Od 1996 roku był członkiem Krakowskiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich. Był również członkiem Amnesty International. Na zaproszenie Witolda Lutosławskiego został jurorem Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego im. W. Lutosławskiego (1990, 1992, 1995, 1998). Brał również udział w obradach jury podczas Międzynarodowego Konkursu im. H. Wieniawskiego w 1990 roku. Zorganizował Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Melos-Ethos.
Roman Berger napisał kilkaset tekstów teoretycznych, esejów filozoficznych i innych prac publicystycznych. Za swoją twórczość kompozytorską otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony kulturze – Gloria Artis”. W 2007 roku otrzymał doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2012 roku Związek Kompozytorów Polskich przyznał mu swą doroczną nagrodę w uznaniu dla wybitnej twórczości kompozytorskiej oraz inspirujących prac z dziedziny filozofii i teorii muzyki.
Cześć Jego pamięci!