relations and reviews

Londyn, 1724 – premiera Handlowskiego Juliusza Cezara w Egipcie, 1725 – premiera Rodelindy. Wkrótce nad Royal Academy of Music zaczynają zbierać się ciemne chmury, po kilku latach instytucja upada.

Kraków, 2012 – debiut Capelli Cracoviensis na Opera Rara z Cezarem, 2013 – powrót zespołu Jana Tomasza Adamusa (na zdjęciu) z koncertową wersją Rodelindy. Niebo nad Krakowskim Biurem Festiwalowym i festiwalem Opera Rara pozostaje bezchmurne.

Rodelinda to dzieło genialne z wielu powodów. Zwięzłe libretto autorstwa Niccola Francesca Hayma z wyraźnie zarysowanym konfliktem dramatycznym uznawane jest za jedno z najlepszych u Handla. Świetnie rozplanowana dramaturgia muzyki w spektakularny sposób przezwycięża konwencje opery neapolitańskiej. Do tego znakomite partie napisane dla najlepszych śpiewaków operowych XVIII wieku, jak sopranistka Francesca Cuzzoni czy kastrat Senesino. Całość układa się w ponadczasowy hymn ku wiernej miłości.

Obok miłości wiele w Rodelindzie polityki. Spójrzmy więc na osadzony w czasach Longobardów model trójpodziału władzy, jaki 13 czerwca 2013 sprawdził się w Krakowie.

Siedem koncertów emanujących podwójnie świąteczną atmosferą przyniosły tegoroczne Misteria Paschalia (25-31 marca 2013). Już od dekady krakowski festiwal przyciąga tłumy miłośników muzyki dawnej, pragnących spędzić czas Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w szczególnej oprawie. Jubileuszową edycję uświetnili artyści, którzy w ostatnich latach zdobyli największe uznanie w oczach dyrektora artystycznego wydarzenia Filipa Berkowicza i Krakowskiego Biura Festiwalowego. Wśród zaproszonych nie mogło zabraknąć Jordiego Savalla, Marca Minkowskiego i Fabio Biondiego, uhonorowanych przy tej okazji symbolicznymi kluczami do bram miasta. Przyjrzyjmy się muzycznym toastom, jakie wznieśli ci trzej wielcy przyjaciele festiwalu.

Jordi Savall (na zdjęciu) pierwszy koncert w naszym kraju zagrał czterdzieści lat temu, w ramach festiwalu Muzyka w Starym Krakowie. Miasto było wtedy ciemniejsze niż teraz, zasnute dymami z kominów – wspomina kataloński wizjoner. Od pięciu lat powraca on pod Wawel z zespołami Hespèrion XXI i La Capella Reial de Catalunya, by prezentować tu swoje wielobarwne freski historyczno-muzyczne: Łzy Carravagia (światowe prawykonanie koncertowe), Jeruzalem, La Ruta de Oriente, Tragedia Katarów czy Dynastia Borgia. 

Przywieziony w tym roku premierowy „Copernicus” to napisany specjalnie na jubileusz festiwalu muzyczny model „europejskiego wszechświata” z końca XV i początku XVI w. Jądro projektu stanowiły najważniejsze epizody z życia genialnego astronoma, na orbity natomiast wyniesiono elementy tła historycznego jego czasów (np. ogłoszenie 95 tez przez Marcina Lutra czy wygnanie Żydów z Hiszpanii). I tak, obok kompozycji Heinricha Isaaca, sefardyjskich pieśni czy tureckich marszy, w kościele św. Katarzyny rozbrzmiewały utwory polskich twórców, dobrane w konsultacji z krakowskimi muzykologami (głównie z dr Jakubem Kubieńcem, UJ). Anonimowy O najdroższy kwiatku, Cracovia civitas Mikołaja z Radomia (prawdop.), Alleluja Sebastiana z Felsztyna, Ortus de Polonia Jerzego Libana z Legnicy czy Nakłoń na mnie ucho twoje Wacława z Szamotuł w interpretacji Savalla to nie lada gratka dla entuzjastów naszej muzyki dawnej.

W dniach 3 i 4 czerwca 2013 roku w warszawskim Teatrze Palladium i Klubie Hybrydy od świtu do późnej nocy trwały Ogólnopolskie VI Juwenalia III Wieku, organizowane przez Fundację AVE przy wsparciu MKiDN i m.st. Warszawy. To największe w Polsce interdyscyplinarne święto „pozytywnie artystycznie zakręconych seniorów”, skupionych w chórach, zespołach, grupach muzycznych, teatralnych, tanecznych, plastycznych, literackich.

Ideą imprezy jest edukacja kulturalna seniorów. - Zależy nam, żeby seniorzy tworzyli wartościową sztukę i znajdowali w tym radość - powiedział Bartłomiej Włodkowski, pomysłodawca imprezy i szef Fundacji AVE. - Dla wielu zespołów z rożnych zakątków Polski, a nawet spoza jej granic nasz festiwal ze względu na swój zasięg jest ważnym bodźcem do całorocznej pracy warsztatowej.

W ciągu dwóch dni wystąpiło ponad 150 różnych grup twórczych z Uniwersytetów III Wieku i organizacji seniorskich z całej Polski od Zielonej Góry przez Koszalin, Bydgoszcz, Suwałki, Tucholę, Legnicę, Wrocław, Rybnik, Lublin, Bytom, Siedlce po Ostrów Wielkopolski. Prezentacjom scenicznym towarzyszyła też wystawa ponad 200 prac plastycznych oraz kilkuset literackich autorstwa seniorów. Wszystkie prezentacje sceniczne oraz zgłoszone prace oceniało profesjonalne jury złożone z wybitnych artystów z różnych dziedzin, w którym zasiadali m.in. Barbara Kobrzyńska (aktorka), prof. Alicja Ogrodzińska (UMFC), dr Michał Sławecki (UMFC) i Monika Althamer. Podczas gali finałowej w Teatrze Palladium dla seniorów zaśpiewała znana piosenkarka Joanna Rawik.

Tegoroczna edycja Juwenaliów III Wieku w szczególny sposób dedykowana była kompozytorowi Adamowi Skorupce, który obchodzi jubileusz 75-lecia urodzin. Uczestnicy wykonali jego kompozycje, wśród nich są takie przeboje, jak Kapitańskie Tango, Mamo, czy Galapagos.

Bezdyskusyjnym zwycięzcą I Ogólnopolskiego Konkursu Skrzypcowego "Młody Wirtuoz" został zaledwie 11-letni Antoni Ingielewicz, uczeń NISM II st. Instytutu Suzuki w Gdańsku, w klasie skrzypiec mgr Anny Podhajskiej.

Jego gra, cechująca się błyskotliwą wirtuozerią, niesłychaną łatwością i naturalnością oraz głęboką muzykalnością urzekła nie tylko publiczność, ale także Jury, które nagrodziło go także za najlepsze wykonanie kaprysu polskiego kompozytora. Fakt pokonania przez 11-latka dwukrotnie od siebie starszych konkurentów prezentujących wysoki poziom potwierdza słuszność idei przeprowadzania konkursu w jednej grupie wiekowej.

Drugie miejsce zdobyła Aleksandra Krawczyk, studentka III roku Akademii Muzycznej w Krakowie, w klasie Prof. Kai Danczowskiej. Trzecią nagrodę ex aequo otrzymały: Ada Dobrowolska i Katarzyna Seremak. Pierwsza jest uczennicą OSM II st. im. Z. Brzewskiego w Warszawie w klasie prof. Andrzeja Gębskiego, druga zaś studentką Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie prof. Magdaleny Szczepanowskiej. Przyznano także trzy wyróżnienia, którymi uhonorowano Aleksandrę Juszczak, Annę Paliwodę oraz Sulamitę Ślubowską. Dyplom dla najmłodszego finalisty otrzymała Wiktoria Białostocka. Doceniono także pianistów towarzyszących uczestnikom za wyróżniający akompaniament: mgr Aleksandrę Dallali, mgr Justynę Danczowską, mgr Annę Nowak-Dańdę, mgr Hannę Holeksy, mgr Łukasza Kwiatkowskiego oraz mgr Martę Polańską.

Młodych muzyków oceniało jury złożone z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej wiolinistyki. Honorowym przewodniczącym Jury był Konstanty Andrzej Kulka, wybitny polski wirtuoz, zaś podczas przesłuchań przewodniczył Jury Prof. Mieczysław Szlezer. Członkami Jury byli: Prof. Magdalena Szczepanowska, Prof. Michał Grabarczyk, Prof. Roman Lasocki i Prof. Krzysztof Węgrzyn.