muzykolodzy (B)

pedagog, kompozytor i publicysta; ur. 6 września 1905, Zamość; zm. 11 stycznia 1982, Lublin. Początkowo uczył się muzyki u ojca - Stanisława Bryka. Od 1916 był uczniem szkoły muzycznej w Pietrowsku w klasie wiolonczeli i klarnetu. W latach 1922-24 kontynuował naukę w Państwowym Gimnazjum im. hetmana Jana Zamoyskiego, a następnie w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim im. Jana Zamoyskiego w Szczebrzeszynie, uzyskując świadectwo dojrzałości w roku 1927. Po maturze przez dwa miesiące był członkiem orkiestry 78. pułku piechoty w Baranowiczach. We wrześniu tego samego roku został przyjęty na kurs dla nauczycieli muzyki i śpiewu, organizowany przez Konserwatorium Muzyczne w Warszawie. Studiował pod kierunkiem m.in. Stanisława Kazuro, Tadeusza Ochlewskiego, Bronisława Rutkowskiego, Piotra Rytla, Kazimierza Sikorskiego i Stefana Śledzińskiego. Dyplom ukończenia uzyskał w 1930 roku.

W 1932 roku podjął studia języków tureckiego, arabskiego i perskiego w Instytucie Wschodnim w Warszawie. W 1935 roku otrzymał dyplom nauczyciela szkół średnich. W latach 1931-38 uczył w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Tadeusza Kościuszki, w 1932 roku – także w żeńskim Gimnazjum Towarzystwa Szkoły Średniej i Publicznej Szkole Powszechnej nr 4 w Łukowie, w latach 1932-38 w Państwowym Gimnazjum im. Bolesława Prusa, w latach 1934-38 w Państwowym Gimnazjum im. hetmana S. Żółkiewskiego w Siedlcach.

W czasach okupacji pracował w różnych zawodach, m.in. w 1944 roku jako nauczyciel w Liceum Ogólnokształcącym w Łukowie. Uczestniczył także w działaniach wojennych (został ranny w czasie walk pod Częstochową).

Po wojnie powrócił do zawodu nauczyciela muzyki. W latach 1945-46 pracował w III Państwowym Koedukacyjnym Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim, a jako inspektor chórów i orkiestr w Wydziale Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. W 1945 roku zorganizował Szkołę Umuzykalnienia Ludowego Instytutu Muzycznego w Piotrkowie Trybunalskim, której został dyrektorem. W 1946 roku przeniósł się na stałe do Lublina. W latach 1946-52 pracował w tamtejszym Wydziale Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego. W latach 1947-53 był członkiem lubelskiej Państwowej Filharmonii, w której grał na fagocie i na altówce. Jednocześnie w latach 1947-71 nauczał w Państwowej Szkole Muzycznej w Lublinie (od 1954 zwanej Państwowym Liceum Muzycznym). Od 1957 do 1968 roku pełnił również funkcję dyrektora Średniej Społecznej Szkoły Muzycznej Towarzystwa Muzycznego w Lublinie. Ponadto był nauczycielem w Państwowych Szkołach Budownictwa (1960-62) i II Studium Nauczycielskiego (1962-69). W latach 1969-71 piastował stanowisko kierownika artystycznego Państwowej Operetki w Lublinie.

Czynnie udzielał się również w organizacjach społecznych. W latach 1947-53 był prezesem Związku Zawodowego Muzyków w Lublinie. Należał do Związku Artystów Scen Polskich ZASP oraz Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków SPAM.

Oprócz pracy pedagogicznej i społecznej zajmował się publicystyką. Jest autorem kilku książek o charakterze pedagogiczno-podręcznikowym: Poradnika dla kierowników amatorskich zespołów instrumentalnych. Orkiestra dęta (Zjednoczenie Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych, Warszawa 1957), Kapelmistrz i orkiestra. Metodyka prowadzenia orkiestry dętej (Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego, Warszawa 1969), Instrumentacja na orkiestrę dętą (PZChiO, Warszawa 1974) i Karol Namysłowski i jego orkiestra (Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1961; wyd. II – 1980; wyd. II poszerzone, uzupełnione przez córkę Bryka – Jadwigę Bryk-Kaliszuk – 1992).

Uhonorowany został licznymi odznaczeniami: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1954), Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury (1964), Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju” (1968), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Pamiątkowym XXV-lecia Manifestu Lipcowego (1969), odznaką „Za Zasługi dla Lubelszczyzny” (1970), Złotą Maską – Pracownikom Teatru (1971), Medalem 30-lecia Polski Ludowej (1974), Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1958) oraz nagrodą Prezydium Wojewódzkiej i Miejskiej Rady Narodowej w Lublinie za całokształt pracy w dziedzinie twórczości muzycznej (1959).

Twórczość kompozytorska Bryka obejmuje w sumie ponad 1230 utworów, w tym ponad 500 oryginalnych i ok. 600 opracowań i instrumentacji. Przeważają w niej kompozycje orkiestrowe i chóralne, a także utwory inspirowane muzyką ludową, zwłaszcza regionu Lubelszczyzny.

(Anna Iwanicka-Nijakowska)

kompozycje

literatura wybrana