kompozytorzy (F)

skrzypek i kompozytor; ur. 21 listopada 1902, Warszawa; zm. 1 marca 1979, Nowy Jork (USA). Początkowo gry na skrzypcach uczył go ojciec – Maurycy Frenkel. W 1918 roku zadebiutował na estradzie w Warszawie, wykonując partię solową Koncertu skrzypcowego Piotra Czajkowskiego. W latach 1919-24 odbył studia muzyczne w Berlinie; kształcił się w zakresie gry na skrzypcach u Adolfa Buscha (1919-21), a następnie u Carla Flescha (1921-24). Jednocześnie w latach 1921-24 studiował kompozycję pod kierunkiem Friedricha Ernsta Kocha w berlińskiej Hochschule für Musik.

Po ukończeniu nauki od 1924 do 1927 roku był koncertmistrzem Dresdner Philharmonie. Występował również jako solista i kameralista w kraju i za granicą. Po nasileniu ruchów nazistowskich w Niemczech, wyjechał do Szwajcarii. W 1935 roku był koncertmistrzem w Orchestre de la Suisse Romande w Genewie.

W 1936 roku osiadł w Stanach Zjednoczonych, a w 1944 roku uzyskał obywatelstwo amerykańskie. W latach 1936-40 był koncertmistrzem orkiestry Metropolitan Opera w Nowym Jorku, a w 1947 roku w operze w Rio de Jeneiro.

Zaliczany był do czołowych skrzypków o randze międzynarodowej. Dokonał licznych premierowych wykonań koncertów skrzypcowych, m.in. Siegfrieda Wagnera, Kurta Weilla, Matthiasa Hauera, Karola Rathausa, Karola Szymanowskiego, Jerzego Fitelberga, czy Sergiusza Prokofiewa. Swoje utwory kameralne dedykowali mu Paul Hindemith i Bela Bartók.

Na kilka lat przed śmiercią zaczął zajmować się także pedagogiką. W latach 1964-68 prowadził klasę skrzypiec w Princeton University w New Jersey, a także udzielał prywatnych lekcji.

Jego twórczość kompozytorska obejmuje przede wszystkim utwory na skrzypce oraz liczne opracowania, zwłaszcza muzyki Kurta Weilla.

(Anna Iwanicka-Nijakowska)

kompozycje

literatura wybrana