muzykolodzy (S)

etnomuzykolog, animator ruchu regionalnego; ur. 26 grudnia 1928, Nowy Sącz; zm. 17 lipca 2020, Kraków. Ukończyła Średnią Szkołę Muzyczną w Krakowie w klasie fortepianu prof. Haliny Ekier. Absolwentka Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1949-53, studia u Z. Jachimeckiego, J. Reissa, S. Łobaczewskiej i W. Poźniaka) oraz studiów uzupełniających z zakresu etnografii (u K. Moszyńskiego i J. Klimaszewskiej).

Przeprowadziła wiele badań terenowych badając ludowe dziedzictwo muzyczne poszczególnych grup etnograficznych, głównie Polski południowej. Specjalizowała się w tradycyjnej kulturze muzycznej polskich Karpat i Podkarpacia.

Pracę zawodową rozpoczęła w 1954 roku w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie, w Sekcji Badania Muzyki Ludowej pod kierunkiem Jadwigi i Mariana Sobieskich. Od 1953 roku była członkiem Krakowskiej Ekipy Regionalnej, w której – razem z mężem Kazimierzem Boguckim – w latach pięćdziesiątych XX wieku dokonywała nagrań i zapisów tradycyjnego folkloru muzycznego (w ramach tak zwanej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego). Jej dorobek to około kilka tysięcy pieśni, melodii i wywiadów u Lachów Sądeckich i Limanowskich, Górali Skalnego i Niżnego Podhala, Górali Żywieckich, Rytersko-Piwniczańskich, Gorczańskich, Pienińskich, Spisza, Orawy, Łemków, Krakowiaków – zwłaszcza Krakowiaków Wschodnich, a wcześniej na obozach uczelnianych w regionie Kurpiów i Mazowsza.

W latach 1965-91 była redaktorem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego (m.in. serii „Obrzędy i zwyczaje ludowe”), gdzie objęła stanowisko Kierownika Redakcji Dawnej Muzyki Polskiej i Folkloru.

Ponadto prowadziła zajęcia dydaktyczne z dziedziny folkloru: w Katedrze Historii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego (1963-64), w Katedrze Etnografii UJ (1982-84), w Studium Folklorystycznym Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu (1985-92), a od 1972 roku – corocznie na seminariach folklorystycznych podczas festiwalu „Limanowska Słaza” w Limanowej.

Aleksandra Szurmiak-Bogucka była autorką licznych publikacji, artykułów i opracowań. Brała udział w charakterze prelegenta w wielu konferencjach i seminariach organizowanych przez różnego typu placówki i ośrodki kulturalno-oświatowe.

Przygotowała wiele audycji o folklorze muzycznym regionu Karpat dla Polskiego Radia.

Była stałym konsultantem Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu, a także jurorem artystycznych przeglądów i konkursów folklorystycznych (m.in. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem, Festiwalu Folkloru Ziem Nizinnych w Tarnowie, Konkursu Kapel Podhalańskich w Szczawnicy, Karnawału Góralskiego w Bukowinie Tatrzańskiej, Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych w Wiśle i w Żywcu czy Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym).

Wraz z mężem była założycielem i instruktorem Zespołu Regionalnego „Podhale” w Nowym Targu, a także konsultantem muzycznym Zespołu Regionalnego „Lachy” w Nowym Sączu. Wielu zespołom regionalnym udziela fachowych porad i konsultacji programowych. Jej badania i praktyczną działalność w ruchu regionalnym cechowała dbałość o zachowanie czystości lokalnych tradycji, dążenie do ich utrwalania i ożywiania.

Była członkiem Związku Kompozytorów Polskich – Sekcji Muzykologów, Towarzystwa Przyjaciół Kultury Ludowej w Krakowie, Towarzystwa Przyjaciół Orawy, Związku Pohalan, członkiem wielu komisji ekspertów i rad artystycznych szczebla regionalnego, krajowego i międzynarodowego (w tym Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwalu i Sztuki Ludowej - CIOFF) oraz Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego w Warszawie, w którym współredagowała leksykon „Taniec w polskiej tradycji”.

W 1986 roku otrzymała nagrodę im. O. Kolberga.

publikacje