Polmic - FB

muzykolodzy (S)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T V W Z

Anna Szałaśna,

etnomuzykolog; ur. 31 października 1926, Chryplin (woj. stanisławowskie). Pochodzi z dobrze sytuowanej rodziny mieszczańskiej. Wczesne dzieciństwo spędziła w Chryplinie, a po przeprowadzce do Stanisławowa rozpoczęła naukę w szkole powszechnej oraz w szkole muzycznej, ucząc się gry na fortepianie. W 1935 roku ze względu na stanowisko ojca jej rodzina przeprowadziła się do Lwowa. Anna Szałaśna uczęszczała tam do szkoły Marii Magdaleny i konserwatorium muzycznego im. K. Szymanowskiego.

Podczas II wojny światowej była więźniem w obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu, a następnie w Ravensbrück, gdzie dzięki znajomościom pracowała w fabryce Siemensa. W kwietniu 1945 roku udało jej się wyjechać do Szwecji w ramach programu pomocy ofiarom nazizmu zorganizowanego przez Czerwony Krzyż i hrabiego Bernadotte. Po okresie kwarantanny pracowała przez rok w Helsingborgu w fabryce kaloszy Tretorna.

W 1946 roku wróciła do Polski. Ukończyła liceum dla dorosłych w Szczecinie i po uzyskaniu matury w 1948 roku przeprowadziła się do Poznania, gdzie studiowała muzykologię pod kierunkiem Mariana Sobieskiego. Uczestniczyła w Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego jako transkrybent w Pracowni Muzyki Ludowej w Poznaniu. Jako jedna z pierwszych nagrywała m.in. skrzypka Kazimierza Meto ze wsi Glina koło Rzeczycy w Rawskim, założyciela Kapeli Braci Metów. Od 1954 roku zajmowała się porządkowaniem i szczegółowym opracowaniem zebranego materiału podczas tej wielkiej Akcji. Kierowała również zespołem prowadzącym terenowe prace badawcze w województwie płockim.

W 1959 roku przeprowadziła się na stałe do Warszawy i rozpoczęła współpracę z Instytutem Sztuki PAN. Razem z Jadwigą i Marianem Sobieskimi tworzyła wiele audycji popularyzujących folklor nadawanych w Polskim Radiu. Od 1976 roku we współpracy z Adamem Wągrodzkim kierowała Archiwum Fonograficznym utworzonym przy Instytucie Sztuki PAN w Warszawie. Znajdowały się w nim wszystkie nagrania dokonane przez Sobieskich w okresie sprzed Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego, jak również materiał dźwiękowy zebrany w jej trakcie.

Była wieloletnim jurorem Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą i szeregu innych wydarzeń folklorystycznych. Jej zainteresowania badawcze koncentrowały się wokół folkloru bieszczadzkiego.

Fot. ze zbiorów Anny Szałaśnej

aktualizacja: 2014 (ab), 2023 (wa)

twórczość

 

literatura wybrana

Grzesińska Urszula Akcja Zbierania Folkloru Muzycznego (1950-1945) w świetle zachowanej dokumentacji archiwalnej Praca magisterska napisana pod kier. dr hab. P. Dahliga, Warszawa 2012
Jackowski Jacek Piotr Łowickie a Rawskie - muzyczne subregiony Mazowsza, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Instytut Muzykologii UW, Instytut Sztuki PAN, Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, Warszawa 2007

publikacje

książki

Informator Archiwum Fonograficznego im. M. Sobieskiego, współpraca w przygotowaniu materiałów: A. Wągrodzki, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1978
artykuły

Folklor muzyczny ziemi płockiej – Pieśni na "Puste noce", "Notatki Płockie" 1958 nr 10
Instrumenty muzyczne w Bieszczadach, w: Instrumenty muzyczne w polskiej kulturze ludowej red. L. Bielawski, P. Dahlig, A. Kopoczek, Instytut Sztuki PAN, Ludowy Instytut Muzyczny w Łodzi, Warszawa-Łódź 1990