Polmic - FB

muzykolodzy (D)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T V W Z

Jan Piotr Dekowski,
etnograf; ur. 22 lutego 1907, Tomaszów Mazowiecki; zm. 20 listopada 1988, Łódź. W wieku 19 lat zapisał się do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego im. T. Reytana w Tomaszowie, które ukończył w 1931 roku. W trakcie studiów w Seminarium wstąpił do Szkolnego Koła Krajoznawczego i podczas wycieczek szkolnych zbierał materiały etnograficzne (m. in. drewniane zamki do drzwi; opracowanie dotyczące skompletowanych zbiorów ukazało się nakładem Polskiej Akademii Umiejętności). Po maturze pracował jako nauczyciel w szkołach powszechnych w Pludwinach w powiecie Brzeziny, w Tomaszowie Mazowieckim, a podczas okupacji – w Zarzęcinie w powiecie Opoczno. Praca ta umożliwiła mu prowadzenie dalszych badania i kolekcjonowanie zbiorów etnograficznych. Mieszkając w Tomaszowie pełnił funkcję kierownika miejscowego Muzeum Regionalnego należącego do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Przed wojną pozyskał dla zbiorów muzeum około 600 eksponatów i w 1946 roku otworzył pierwszą wystawę muzealną. W 1949 roku rozpoczął studia etnograficzne na Uniwersytecie Łódzkim. W latach 1956-72 roku piastował stanowisko kustosza działu strojów ludowych w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi. Po przejściu na emeryturę nadal współpracował z ośrodkiem, wykonując pracę badawczą i wydawniczą. Podczas pracy w Muzeum nawiązał współpracę z Katedrą Etnografii Uniwersytetu Łódzkiego, w ramach której prowadził badania terenowe (głównie na terenie Polski centralnej) i dokonywał kwerend archiwalnych. Czynnie działał w Polskim Towarzystwie Ludoznawczym, do którego należał od 1946 roku. Zainicjował i prowadził z ramienia PTL Koło Miłośników Folkloru Robotniczej Łodzi. Podjął również prace nad etnograficznym słownikiem biograficznym, przygotowując obszerny zestaw proponowanych haseł, rozsyłając ankiety biograficzne i pisząc biogramy.
Otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a w 1978 roku – medal i nagrodę im. O. Kolberga. W 1984 roku został honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Jego dorobek etnograficzny znajduje się w archiwum Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu oraz w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi.


aktualizacja: luty 2015 (mkk, ab)

literatura wybrana

Kowalska-Lewicka A. Dekowski Jan Piotr w: Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne t. I pod red. E. Fryś-Pietraszkowej, A. Kowalskiej-Lewickiej, A. Spiss, Wydawnictwo Naukowe DWN, Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Krakowie, Kraków 2002

publikacje

książki

Folklor regionu Opoczyńskiego (współautor: Z. Hauke), Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1974
Folklor Ziemi Łęczyckiej (współautor: Z. Hauke), Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1981
Strój piotrkowski, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 1954
Strój sieradzki, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 1959
Strzygi i topieluchy: opowieści sieradzkie, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1987
Łęczycki strój ludowy, Muzeum w Łęczycy, 1983
artykuły

Z badań nad pożywieniem ludu łowickiego w: Prace i materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Etnograficzna nr 12, PWN, 1968
Zwyczaje i obrzędy weselne łódzkich rodzin robotniczych w: Prace i materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Etnograficzna nr 11, PWN, 1967