muzykolodzy (P)

muzykolog; ur. 24 maja 1908, Zgorzelec; zm.14 września 1944, Warszawa. W latach 1926-30 przebywał w Wiedniu, gdzie uczęszczał na wykłady z muzykologii, historii sztuki, psychologii i filozofii (m.in. do A. Orela, R. Lacha, W. Fischera, E. Wellesza, R. Fickera) oraz pobierał lekcje gry na fortepianie i kompozycji u Josepha Marxa. W latach 1929-30 pracował jako wolontariusz w dziale muzycznym Wiedeńskiej Biblioteki Narodowej. W 1932 roku otrzymał stopień doktora na podstawie pracy Geschichte des Begriffs Volkslied im musikalischen Schrifttum. Ein Stück deutscher Geistesgeschichte. Pod wpływem Adolfa Chybińskiego podjął badania źródłowe nad tańcami polskimi w tabulaturach niemieckich XVI i XVII wieku. W 1932 roku pracował w Preussische Staatsbibliothek w Berlinie przygotowując swoją pracę doktorską do druku (Heidelberg 1993), następnie przeniósł się na rok do Hamburga, gdzie otrzymawszy stypendium Funduszu Kultury Narodowej dzięki Chybińskiemu pracował z W. Heinitzem w uniwersyteckim laboratorium fonetycznym. Od 1934 roku mieszkał w Warszawie i przyjął polskie obywatelstwo. Habilitował się w 1936 roku u Adolfa Chybińskiego na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W tym czasie wykładał muzykologię porównawczą, systematykę muzykologiczną i paleografię muzyczną w Państwowym Konserwatorium Muzycznym oraz uczestniczył w pracach nad projektem Instytutu Badania Pieśni Ludowych, którego rezultatem było założenie Centralnego Archiwum Fonograficznego przy Bibliotece Narodowej. W dziale tym współpracował z Wandą Rudzką i Józefem Chomińskim. Wyszkolił ponad 20 zbieraczy pieśni ludowych i współpracowników terenowych Centralnego Archiwum Fonograficznego. Swoje pierwsze badania terenowe przeprowadził na Podlasiu w 1935 roku. Od jesieni tego roku wykładał systematykę muzykologiczną i wstęp do literatury muzykologicznej na Uniwersytecie Warszawskim. Pracując podczas okupacji w Staatsbibliothek Warschau jako kierownik działu muzycznego podejmował starania, by ocalić polskie zbiory. Zginął jako ochotnik przy kopaniu powstańczych rowów strzeleckich na Żoliborzu.

Julian Pulikowski był zaangażowany w działalność organizacyjną, biblioteczną, dydaktyczną i upowszechnieniową. W sprawozdaniu BN z 1939 roku badacz widnieje m.in. jako dr filozofii, docent Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego, wykładowca w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, przewodniczący Komisji Wydawniczej Instytutu F. Chopina, kurator Biblioteki Państwowego Konserwatorium Muzycznego, członek Zarządu i zastępca sekretarza Towarzystwa im. K. Szymanowskiego, członek Komisji Muzycznej przy Głównej Radzie Programowej PR, członek Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Dawnej, Towarzystwa Wydawniczego Muzyki Polskiej, przewodniczący Wydziału Muzykologicznego Państwowego Konserwatorium Muzycznego. Publikował prace z różnych specjalizacji, szczególnie w zakresie muzykologii porównawczej, estetyki i socjologii muzyki, a także recenzje prac naukowych na łamach „Kwartalnika Muzycznego” oraz „Polskiego Rocznika Muzykologicznego”. Czerpiąc inspiracje z filozofii i wiedzy o kulturze, dążył do koordynacji muzykologii historycznej i systematycznej oraz do uwzględnienia w ramach dziedziny całokształtu kultury muzycznej, łącznie z muzyką ludową.

 

Dahlig Piotr Julian Pulikowski i Akcja Zbierania Folkloru Muzycznego w latach 1935-39, "Muzyka" 1993 nr 3-4

Dahlig Piotr Pulikowski Julian w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. Pe-R, PWM, Kraków 2004

Geschichte des Begriffs Volkslied im musikalischen Schrifttum. Ein Stück deutscher Geistesgeschichte, Heidelberg 1933

Dlaczego zajmujemy się muzyką ludową?, "Gazetka Muzyczna" 1937 nr 5

Muzykologia – L’art pour l’art?, "Muzyka Polska" 1934 z.3

O przyszłości opery, "Scena Polska" 1936 (tom specjalny)

Organizacja kongresów naukowych, "Organon" 1938 t. II

Organizacja opery za granicą, "Przegląd Współczesny" LXI, 1938 nr 190

Pieśń ludowa a muzykologia, "Polski Rocznik Muzykologiczny " 1936 t. II

Ratujmy pieśń i muzykę ludową, "Tygodnik Ilustrowany" 1937 nr 10

Sześć polskich pieśni ludowych z roku 1819, "Kwartalnik Muzyczny" 1933 z. 17/18

Zagadnienie historii muzyki narodowej, "Życie Sztuki"1935 t. II

Zwei siebenbürgische Tänze aus dem Jahre 1613, "Siebenbürgische Vierteljahrsschrift" 1933 t. LVII