A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z |
![]() kompozytor i pedagog; ur. 23 sierpnia 1925, Warszawa; zm. 4 września 2014, tamże. Studiował kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie w klasie Piotra Rytla (1945-51) oraz – prywatnie – u Tadeusza Szeligowskiego (1950-51). W latach 50-tych prowadził badania nad polską muzyką ludową w Państwowym Instytucie Sztuki; ich owocem stała się książka pt. Góralski i zbójnicki (PWM, Kraków 1956). W latach 1957-61 uczestniczył w Międzynarodowych Kursach Wakacyjnych Nowej Muzyki w Darmstadt. W okresie tym rozpoczął eksperymenty z transformacją dźwięku przy użyciu elektroniki. Efektem poszukiwań nowego brzmienia była pierwsza w Polsce kompozycja elektroniczna – Etiuda na jedno uderzenie w talerz (1959). Od 1958 kompozytor należy do stałych współpracowników Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia. Pracował również w innych ośrodkach muzyki elektronicznej – w studiu Westdeutscher Rundfunk w Kolonii (1966-67), w Groupe de Recherches Musicales ORTF w Paryżu (1970), w studiu Südwestfunk Baden-Baden we Freiburgu (SWF – 1979), a także w Stiftelsen Elektroakustik Musik i Sverige w Stockholmie (EMS – 1984) i w Groupe de Musique Expérimentale de Bourges (GMEB – 1986). W latach 1970-71 przebywał w Berlinie jako stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst. Od 1967 do 1995 był wykładowcą kompozycji w Akademii Muzycznej w Warszawie (od 1972 jako docent, od 1983 jako profesor nadzwyczajny, od 1990 – profesor zwyczajny) oraz kierował Studiem Muzyki Elektronicznej tejże uczelni. Studentami jego byli m.in. tacy kompozytorzy, jak: Paweł Szymański, Hanna Kulenty, Stanisław Krupowicz, Tadeusz Wielecki, Edward Sielicki, Jacek Grudzień i Jarosław Kapuściński. Jako profesor gościnny wykładał również kompozycję i muzykę elektroniczną w Królewskiej Akademii Muzyki w Stockholmie (1971), w State University of New York w Buffalo (1978), w University of Southern California w Los Angeles (1982), w Rubin Academy of Music w Jerozolimie (1990) i w Seulu (1994-95). W latach 1974-76 był naczelnym redaktorem muzycznym Polskiego Radia oraz naczelnym dyrektorem muzycznym Polskiego Radia i Telewizji. W 1983 został prezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (polskiej sekcji ISCM/SIMC); funkcję tę pełnił do 1989. Włodzimierz Kotoński został uhonorowany Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1973, 1989 i 2000), Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich (1976), Nagrodą Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1979) oraz Prix Magisterium w Bourges (1998), a także odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1955), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974) i Krzyżem Oficerskim O. O. Polski (1982). Był również laureatem Złotego Medalu „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. W 1963 opublikował książkę pt. Instrumenty perkusyjne we współczesnej orkiestrze (PWM, Kraków 1963; wyd. II – 1981; tłum. węg. pt. A modern zenekar ütöhangszerei, Zenemükiadó, Budapest 1967; tłum. niem. pt. Schlaginstrumente im modernen Orchester, Schott, Mainz 1968), w 1989 pracę pt. Muzyka elektroniczna (PWM, Kraków 1989; wyd. II – 2002), a w 1999 – Leksykon współczesnej perkusji (PWM, Kraków 1999). Był członkiem honorowym Związku Kompozytorów Polskich, Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej oraz Międzynarodowej Konfederacji Muzyki Elektroakustycznej CIME-ICEM. aktualizacja: 2001, 2008 (mk), 2014, 2015 (ai) twórczośćWłodzimierz Kotoński, klasyk muzyki elektroakustycznej, pierwszy współpracownik założonego w 1957 roku Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, ważnego dla światowej muzyki ośrodka twórczości na taśmę. Był autorem pierwszego powstałego w Polsce autonomicznego utworu na taśmę - Etiudy konkretnej (na jedno uderzenie w talerz). Podstawą tej trwającej 2 minuty i 41 sekund kompozycji było w istocie jedno, wybrane z wielu nagranych uprzednio uderzeń miękką pałką w średniej wielkości talerz. Nagrany dźwięk poddany został skomplikowanym przekształceniom, w wyniku których powstał bogaty materiał, wykorzystany do stworzenia utworu o precyzyjnie zaplanowanej strukturze każdego elementu. Etiuda Kotońskiego była jednym z najczystszych przykładów muzyki konkretnej, sztuki szukającej nowych środków wyrazu i adaptującej dla celów artystycznych najnowsze zdobycze elektroakustyki. Utwór wykonany został na Festiwalu „Warszawska Jesień” w 1960 roku, potem pojawiał się na wielu imprezach w kraju i za granicą, trafił też na karty podręczników. Włodzimierz Kotoński funkcjonuje w nich jako jeden z czołowych polskich twórców nowej muzyki. Oprócz Etiudy skomponował jeszcze wiele innych utworów na taśmę. Również w utworach o tradycyjnej obsadzie wykonawczej wykorzystuje często dźwięki elektroniczne bądź to nagrane uprzednio na taśmę, bądź też produkowane w formie „live electronic music” podczas koncertu. Jest też autorem fundamentalnej książki Muzyka elektroniczna wydanej w 1989 roku. |
kompozycje
Muzyka do filmu Pieśń o Hajawacie w reż. L. Hornika
Toccata na harfę
Poemat na orkiestrę (1949)
Tańce góralskie na orkiestrę (1950)
Quartettino na 4 rogi * (1950)
Preludium i passacaglia na orkiestrę (1953)
Sześć miniatur na klarnet i fortepian (1957)
Muzyka kameralna na 21 instrumentów i perkusję * (1958)
Musique en relief, cykl 5 miniatur na 6 grup orkiestrowych * (1959)
Trio na flet, gitarę i perkusję * (1960)
Concerto per quattro [wersja I] na harfę, klawesyn, gitarę, fortepian i orkiestrę kameralną (1960)
Canto per complesso da camera * (1961)
Selection I dla 4 wykonawców jazzowych * (1962)
Pezzo per flauto e pianoforte * (1962)
Musica per fiati e timpani * (1963)
Mikrostruktury na taśmę (1963)
Monochromia na obój solo * (1964)
Kwintet na instrumenty dęte * (1964)
Concerto per quattro [wersja II] na harfę, klawesyn, gitarę, fortepian i orkiestrę kameralną * (1965)
A battere na gitarę, altówkę, wiolonczelę, klawesyn i perkusję * (1966)
Pour quatre na klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian * (1968)
Muzyka na 16 talerzy i smyczki * (1969)
AELA czyli gra struktur aleatorycznych na jednym dźwięku harmonicznym, muzyka elektroniczna * (1970)
Multiplay, teatr instrumentalny na sześć instrumentów dętych blaszanych * (1971)
Albumblatt, Hermann Moeck zum 75-ten Geburstag, na flet solo (1971)
Concerto per oboe na obój (także obój miłosny), 6 instrumentów dętych i orkiestrę * (1972)
Promenada I, teatr instrumentalny na 4 wykonawców (1973)
Promenada II, teatr instrumentalny na 3 syntezatory, klarnet, puzon i wiolonczelę (1973)
Harfa Eola na sopran i 4 instrumentalistów * (1973)
Musical Games na kwintet dęty (teatr instrumentalny) * (1973)
Róża wiatrów na orkiestrę * (1976)
Muzyka wiosenna na flet, obój, skrzypce i syntezator (ew. taśmę) * (1978)
Pełnia lata na klarnet, fortepian, wiolonczelę i dźwięki elektroniczne * (1979)
Bora na orkiestrę * (1979)
Sirocco na orkiestrę * (1980)
Pieśń jesienna na klawesyn i taśmę (1981)
Terra incognita na orkiestrę (1984)
Sceny liryczne na 9 instrumentów (1986)
Tlaloc na klawesyn i perkusję (1986)
Ptaki, 8 krótkich utworów na klarnet, wiolonczelę i fortepian (1988)
Cadenze e arie na gitarę solo * (1988)
Antiphonae na taśmę (1989)
Bucolica (Morton Feldman in memoriam) na flet solo (1989)
Trzy etiudy rytmiczne na fortepian * (1990)
La gioia na orkiestrę smyczkową lub 9 instrumentów smyczkowych * (1991)
Tierra caliente na taśmę (1992)
Motu proprio na fagot i fortepian * (1992)
Sonant na kwartet puzonowy * (1992)
7 Haiku na głos żeński i 5 instrumentów * (1993)
Koncert na gitarę elektryczną i zespół instrumentalny * (1993)
Podróż zimowa na flet, obój, klarnet, klawesyn, skrzypce, wiolonczelę i taśmę (1995)
Symfonia nr 1 * (1995)
Mijikayo na zespół instrumentów japońskich * (1996)
Speculum vitae na taśmę i orkiestrę * (1996)
Koncert na skrzypce i orkiestrę * (1996)
Trzy pieśni niemieckie do tekstów Josepha von Eichendorffa i Dursa Grünbeina na baryton i gitarę * (1997)
Trzy pieśni do słów Dursa Grünbeina na baryton i gitarę * (1997)
Northern Lights (Aurora Borealis) na klawesyn amplifikowany i taśmę (1998)
Sekstet na kwintet dęty i fortepian * (1998)
Zmienne struktury na klarnet, puzon, fortepian i wiolonczelę (2000)
Symfonia nr 2 * (2001)
Kwartet smyczkowy nr 1 (2002)
Wilanowskie pejzaże na kwartet smyczkowy i flet (2002)
Concerto per clarinetto e orchestra (2002-2003)
Madrygały polskie na sopran i zespół instrumentów dawnych do wierszy staropolskich poetów (2004)
Symfonia nr 3 na orkiestrę (2004-2005)
Partita na organy i (lub) klawesyn * (2008-2009)
One minute Valse na orkiestrę (2009)
Chorea polonica na 4 viole da gamba (2011)
Kwartet smyczkowy nr 3 (2013)
|
literatura wybrana
Baculewski Krzysztof Kotoński Włodzimierz w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „klł”, PWM, Kraków 1997
Goniarska Barbara Kotoński Włodzimierz Wojciech w: Almanach Kompozytorów Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, t. I, Akademia Muzyczna w Warszawie, Warszawa 2004
Homma Martina Włodzimierz Kotoński w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparren), edition text + kritik, München 1992–
Jaraczewska-Mockałło Włodzimierz Kotoński. Katalog twórczości i bibliografia, Akademia Muzyczna w Warszawie, Warszawa 1995
Thomas Adrian Kotoński Włodzimierz w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 13, Macmillan Publishers Limited, London 2001
|
publikacje
Leksykon współczesnej perkusji, PWM, Kraków 1999
Muzyka elektroniczna, PWM, Kraków 2002
|
![]() |