Polmic - FB

wykonawcy (K)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U W Z

Andrzej Kurylewicz,

kompozytor, pianista, trębacz, puzonista i dyrygent; ur. 24 listopada 1932, Lwów; zm. 13 kwietnia 2007, Konstancin. Gry na fortepianie uczył się od 6 roku życia w Szkole Muzycznej we Lwowie, a po wojnie – w latach 1946-50 – w Instytucie Muzycznym w Gliwicach i Średniej Szkole Muzycznej w Krakowie. W latach 1950-54 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie grę na fortepianie w klasie Henryka Sztompki oraz kompozycję u Stanisława Wiechowicza; został jednak z uczelni usunięty za uprawianie muzyki jazzowej (wówczas zakazanej).

W 1954 grał jako pianista w zespole MM 176, a rok później założył własny kwintet, przekształcony potem w Sekstet Organowy Polskiego Radia w Krakowie (działał do 1962). W 1969 zadebiutował jako kompozytor muzyki filmowej (Powrót, reż. Jerzy Passendorfer, 1959-60). Jako instrumentalista i dyrygent występował w wielu krajach Europy, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i na Kubie.

W latach 1964-66 kierował Orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji w Warszawie. W 1969 otworzył wraz z żoną Wandą Warską piwnicę artystyczną w Warszawie, gdzie regularnie organizowane są koncerty, wieczory poezji i wystawy. Jednocześnie w latach 1969-78 prowadził zespół „Formacja Muzyki Współczesnej”, grający muzykę spomiędzy nowoczesnego jazzu i awangardowej muzyki europejskiej. Koncertował z nim na całym świecie. Napisał dla niego również kilka utworów.

Od 1980 poświęcił się ponadto komponowaniu muzyki poważnej. W latach 1987-91 był członkiem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych współpracował ze State University of Kansas w Lawrence.

Andrzej Kurylewicz niejednokrotnie zdobywał nagrody podczas festiwali filmowych: w 1978 - na II Festiwalu Polskiej Twórczości TV w Olsztynie za muzykę do serialu telewizyjnego Polskie drogi (reż. Janusz Morgenstern, 1976-78), w 1979 – na VI Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za muzykę do filmu Lekcja martwego języka (reż. Janusz Majewski, 1979), a w 1981 - „Prix Italia ’81” na Międzynarodowym Konkursie Twórczości Radiowej i Telewizyjnej w Sienie za muzykę do filmu Droga (reż. Ryszard Ber, 1980).

Został uhonorowany Nagrodą Polskiego Radia i Telewizji (1965), Nagrodą miasta Warszawy (1978) oraz Medalem Miasta Warszawy (1997). W 1984 otrzymał ponadto tytuł Kompozytora Miasta Wilhelmshaven (Stadtkünstler).

aktualizacja: 2002, 2007 (Zespół POLMIC)

twórczość

Andrzej Kurylewicz był jednym z pionierów muzyki jazzowej w Polsce. Swój entuzjazm dla jazzu przypłacił relegowaniem z uczelni w Krakowie, gdzie studiował w latach 1950-54 grę na fortepianie i kompozycję. W tamtym czasie komunistyczne władze uważały jazz za szkodliwy wytwór światowego imperializmu i uprawiania jazzu zakazywały. Kurylewicz jednak nie zrezygnował i, korzystając z łagodniejszego kursu politycznego w drugiej połowie lat pięćdziesiątych XX w., założył Zespół Jazzowy Polskiego Radia w Krakowie, który prowadził do 1962 roku.

Zainteresowanie zbliżeniem jazzu i współczesnej muzyki klasycznej skłoniło go do założenia kolejnego zespołu – Formacji Muzyki Współczesnej, z którym pracował w latach 1969-78 jako kompozytor oraz instrumentalista, odnosząc sukcesy w kraju i na świecie. Był cenionym pianistą jazzowym, a także wybitnym jazzowym trębaczem i znakomitym puzonistą.

Pod koniec lat 70-tych ubiegłego stulecia zarzucił jazz i poświęcił się niemal wyłącznie komponowaniu muzyki poważnej. W 1981 roku jego I Kwartet smyczkowy został wykonany na Festiwalu „Warszawska Jesień”. W ostatnich latach występował jako pianista, grając m.in. utwory Karola Szymanowskiego i Fryderyka Chopina.

kompozycje

Muzyka do filmu Powrót w reż Jerzego Passendorfera (1959-60)
Muzyka do filmu Rzeczywistość w reż. Antoniego Bohdziewicza (1960)
Muzyka do filmu Blues w reż. Romualda Staszkiewicza i Tadeusza Wieżana (1962)
Muzyka do filmu Szpital w reż. Janusza Majewskiego (1962)
Muzyka do filmu Dziewczyna z dobrego domu w reż. Antoniego Bohdziewicza (1962)
Muzyka do filmu Zabawa w reż. Janusza Majewskiego (1962)
Muzyka do filmu Wyprawa na strych w reż. Jadwigi Kędzierzawskiej i Ryszard Brudzyński (1963)
Muzyka do filmu Opus-jazz w reż. Janusza Majewskiego (1963)
Muzyka do filmu All-Stars w reż. Janusza Majewskiego (1964)
Concerto na tematy Jarzębskiego I op. 1 na puzon i orkiestrę jazzową (1965)
Minotaur op. 2, balet (1965)
Jazz Dimensions, balet telewizyjny (1965)
Muzyka do filmu Augenblick des Friedens w reż. Tadeusza Konwickiego (1965)
Muzyka do filmu Niedziela sprawiedliwości w reż. Jerzego Passendorfera (1965)
Muzyka do filmu Sublokator w reż. Janusza Majewskiego (1966)
Muzyka do filmu Kontrybucja w reż. Jana Łomnickiego (1966)
Muzyka do filmu Ja gorę w reż. Janusza Majewskiego (1967)
Muzyka do filmu Cyrograf dojrzałości w reż. Jana Łomnickiego (1967)
Muzyka do filmu Fantomy w reż. Ryszarda Plucińskiego (1967)
Muzyka do filmu Tren na śmierć konia w reż. Jana Tkaczyka (1968)
Muzyka do filmu Ostatni świadek w reż. Jana Batora (1969)
Muzyka do filmu Czekam w Monte Carlo w reż. Juliana Dziedziny (1969)
Muzyka do filmu Egzamin w reż. Andrzeja Ryszarda Trzosa (1969)
Muzyka do filmu Wawelski conventus dowódców w reż. Ireny Sobierajskiej (1970)
De Profundis na orkiestrę (1970-71)
Muzyka do filmu Draka w reż. Janusza Kubika (1971)
Muzyka do filmu Most w reż. Jana Tkaczyka (1972)
Rok Polski op. 9, 12 pieśni na głos amplifikowany i orkiestrę (1974)
Schema Quattro per Quattro op. 10 per archi, tromboni e batteria (1974)
Muzyka do filmu Krajobrazy Żeromskiego w reż. Stanisława Grabowskiego (1974)
Adagio da dramma op. 11 na orkiestrę (1975)
Screenplay op. 12 na orkiestrę symfoniczną i taśmę (1975)
Pięć rozgrzewek op. 13 na fortepian solo (1976)
Nastroje op. 14 na kontrabas solo (1976)
Psalm 60 op. 15 per orchestra d’archi (1976)
Das Stundenbuch na głos żeński, 2 altówki, kontrabas i fortepian (1976)
Muzyka do filmu Wergili w reż. Ryszarda Bera (1976)
Muzyka do filmu Domy z deszczu w reż. Ryszarda Bera (1976)
Muzyka do filmu Polskie drogi w reż. Janusza Morgensterna (1976-78)
Liebe, cykl pieśni na głos żeński, 2 altówki, kontrabas i fortepian do słów Małgorzaty Hillar i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (1976-80)
Muzyka do filmu Trzy po trzy w reż. Adama Hanuszkiewicza (1977)
Muzyka do filmu Gdyby ryby mogły mówić w reż. Grzegorza Skurskiego (1977)
Muzyka do filmu Lalka w reż. Ryszarda Bera (1977-78)
Trzy pieśni romantyczne na baryton i fortepian do wierszy Aleksandra (1977-79)
Episodi per tre op. 16 na róg, harfę i kontrabas (1978)
Capriccio per oboe solo (1978)
Szkic krajobrazu op. 17 na smyczki (1978)
Sonet op. 18 per archi (1978)
Te Deum op. 19 per soprano e organum (1978)
Muzyka do filmu ... cóżeś ty za pani... w reż. Tadeusza Kijańskiego (1979)
Muzyka do filmu Lekcja martwego języka w reż. Janusza Majewskiego (1979)
Muzyka do filmu Piwnica Wandy Warskiej w reż. Kazimierz Konrad (1979)
Kwartet smyczkowy nr 1 op. 20 (1980)
Pięć pieśni według Jana Kochanowskiego op. 21 na głos i orkiestrę smyczkową z fortepianem (1980)
Muzyka do filmu Droga w reż. Ryszarda Bera (1980)
Muzyka do filmu Krab i Joanna w reż. Zbigniewa Kuźmińskiego (1980)
Pięć pieśni według Czesława Miłosza na głos i orkiestrę smyczkową z fortepianem (1981)
Salve Regina na chór chłopięcy i organy (1981)
Zdrowaś Mario op. 22 [wersja I] na sopran i organy (1981)
Zdrowaś Mario op. 22 [wersja II] na sopran i kwartet smyczkowy (1981)
Poemat symfoniczny nr 1 „In Verona” op. 23 na chór mieszany i wielką orkiestrę symfoniczną (1981)
Capriccio a due op. 24 per flauto e violoncello (1982)
Little String Quartet (1982)
Drzeworyt 1 op. 25 na flet solo (1982)
Drzeworyt 2 op. 25 na flet solo (1982)
Kwartet smyczkowy nr 2 „Sztutgarcki” op. 26 (1982)
Kwartet smyczkowy nr 3 „Wielkanocny” op. 27 (1983)
Missa brevis op. 28 na sopran i organy (1983)
Due Pezzi Semplici op. 29 per organo solo (1983)
Serenata per archi op. 30 (1983)
Duetto lirico op. 31 per violino e pianoforte (1984)
Tre Salmi op. 32 per alto voce e pianoforte (ossia cembalo ossia organo) (1984)
Das Urteil der Zeit Op. 33, 8 pieśni na tenor i fortepian (1984)
Dwie pieśni z cyklu „Carmina Burana” na głos średni i klawesyn (1984)
Poemat symfoniczny nr 2 „Godzina się zniża” op. 34 na chór mieszany, fortepian koncertujący i wielką orkiestrę symfoniczną (1985)
Tubesque op. 35 per tuba solo (1985)
Due salmi na baryton i fortepian (1986)
Anima Christi I op. 36 per soprano solo (1986)
Nord See Klänge [wersja I] na taśmę i syreny okrętowe (1986)
Nord See Klänge [wersja II] na taśmę i dowolnego solistę (1986)
Due altri salmi per alto voce e pianoforte (1986)
Dormitina op. 37 na trio smyczkowe (1986)
Ave Maris Stella op. 38 na sopran i wiolonczelę (1986)
Due Salmi per Festa Dei Morti op. 39 [wersja I] na alt, organy i orkiestrę smyczkową (1986)
Due Salmi per Festa Dei Morti op. 39 [wersja II] na głos i organy (1986)
Muzyka do filmu Nad Niemnem w reż. Zbigniewa Kuźmińskiego (1986)
Blow the Wind Op. 40 for wind quintet (1987)
Siedem pieśni do wierszy Osipa Mandelsztama op. 43 na alt i fortepian (1987)
Muzyka do sztuki Pan Tadeusz w reż. Janusza Bukowskiego (1987)
Anima Christi II per soprano e organo (1987-88)
Witraż w miejscowości N. op. 42 na 13 smyczków (1988)
Notturno op. 44 per due chitarre (1988)
Watsonbrass in Charge Op. 45 for brass quintet (1989)
Time for Jazz op. 46 for wind quintet (1989)
Ave II per soprano voce e violoncello (1989)
Take On – Take Off for orchestra (1990)
Kwartet Gabriela op. 47 na skrzypce, altówkę, wiolonczelę i fortepian (lub klawesyn) (1990)
Muzyka do filmu Panny i wdowy w reż. Janusza Zaorskiego (1991)
Kołowrotek op. 49 na fortepian solo (1992)
Impromptu z rozmarynem op. 50 na klawesyn solo (1992)
Pięć drobiazgów op. 56 na fortepian solo (1992-97)
Gabriela [wersja I] na trio fortepianowe (1993)
Trio per tre op. 51 per clarinetto, viola e pianoforte (1994)
Gabriela [wersja II] na kwintet fortepianowy (1994)
Blue Tango na klawesyn solo (1995)
Kwartet Noworoczny na klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian (1995)
Adagietto op. 52 na głos, kwartet smyczkowy i fortepian (1995)
Jerusalem op. 53 na głos altowy i fortepian (1996)
Dziesięć notatek na fortepian (1996-97)
Larghetto – „Kamienie Staromiejskie” op. 54 na fortepian i smyczki (1997)
Trzy pieśni według Julii Hartwig op. 55 [wersja I] na głos altowy i fortepian (1997)
Trzy pieśni według Julii Hartwig op. 55 [wersja II] na mezzosopran i fortepian (1997)
Msza za Miasto Warszawę op. 61 na dwa głosy niskie, chór mieszany, instrumenty dęte i orkiestrę (1997-98)
Pavana op. 57 per piano solo (1998)
Modlitwa op. 58 na fortepian solo (1998)
El dancion sentimental op. 59 na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1998)
Kwartet smyczkowy nr 4 „Of the Prayer” op. 60 (1999)

literatura wybrana

Grzenkowicz Izabella Kurylewicz Andrzej w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „klł”, PWM, Kraków 1997
Lipowski Mikołaj Ł. Kurylewicz in memoriam, "Jazz Forum" 2008 nr 1-2, s.24-25
Thomas Adrian Kurylewicz Andrzej w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 14, Macmillan Publishers Limited, London 2001