muzykolodzy (M)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T V W Z

Alicja Matracka-Kościelny,

muzykolog; ur. 13 sierpnia 1950, Częstochowa. Studiowała w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1983 roku uzyskała tytuł doktora na Wydziale Historycznym na podstawie rozprawy pt. Związki słowno-muzyczne w polskiej pieśni solowej.

W latach 1975-1980 pracowała w Towarzystwie im. Fryderyka Chopina w Warszawie (m.in. współpracowała z Komitetem Redakcyjnym „Rocznika Chopinowskiego”, redagowała książki programowe Międzynarodowych Konkursów Chopinowskich 1975 i 1980). Od 1984 była kustoszem, od 1998 starszym kustoszem, a od 2007 do 2015 roku dyrektorem Muzeum Iwaszkiewiczów w Stawisku. W latach 1994-2010 kierowała Stowarzyszeniem „Ogród Sztuk i Nauk”, które powstało z jej inicjatywy przy Muzeum Iwaszkiewiczów w Stawisku. Od 2019 roku ponownie pełni funkcję dyrektora tegoż Muzeum.

Alicja Matracka-Kościelny zajmuje się szeroko rozumianym upowszechnianiem kultury, a zwłaszcza muzyki. Stworzyła w Stawisku żywy ośrodek, kultywujący tradycje salonu muzyczno-literackiego. Szczególne uznanie zdobyły zainicjowane przez nią cykle imprez Dźwięk-Słowo-Obraz-Myśl (seminaria interdyscyplinarne, poświęcone istotnym problemom sztuki współczesnej, organizowane w większości we współpracy ze Związkiem Kompozytorów Polskich).

Jej zainteresowania naukowe dotyczą głównie problematyki związków słowa i muzyki (m.in. uczestniczyła w konferencjach Zespołu Historii i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej w Krakowie prof. Mieczysława Tomaszewskiego). Ogólnopolskie Konferencje Muzykologiczne ZKP, które inicjowała i organizowała jako członek zarządu i przewodnicząca Sekcji Muzykologów Związku, podejmowały szeroki dialog środowiska muzykologicznego z przedstawicielami innych dziedzin twórczości artystycznej (Inspiracje w muzyce XX wieku: filozoficzno-literackie, religijne, folklorem, Stawisko 1993; Wokół kategorii narodowości, wielokulturowości i uniwersalizmu w muzyce polskiej, Warszawa – Podkowa Leśna 2002).

W 2000 roku zainicjowała w Muzeum na Stawisku coroczny Festiwal „Muzyczne konfrontacje”, a w 2020 roku Festiwal „Stawisko – miejsce symbiozy sztuk i kultur”; istotnym elementem w programach tych wydarzeń jest muzyka i sztuka współczesna. A. Matracka-Kościelny jest autorką koncepcji merytorycznej wszystkich dotychczasowych „Muzycznych konfrontacji”.

Od 1983 roku jest członkiem Związku Kompozytorów Polskich: w latach 1993–1997 była członkiem zarządu Sekcji Muzykologów (1993–1995 sekretarz), w latach 2001–2003 – przewodniczącą Sekcji Muzykologów, w latach 2003–2009 wchodziła w skład prezydium Zarządu Głównego ZKP (skarbnik). Od 2017 roku w Zarządzie Głównym ZKP pełni funkcję sekretarza generalnego.

W 2005 roku otrzymała Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za „wybitne działania organizatorskie i twórczość muzykologiczną”, oraz medal „Gloria Artis”, w roku 2007 – Nagrodę Marszałka Województwa Mazowieckiego za działalność upowszechnieniową i ochronę dóbr kultury, w 2005, 2011, 2015, 2022 - nagrody specjalne Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

aktualizacja: 2015 (ab), 2020, 2023 (wa)

publikacje

książki

Muzyka na Stawisku koncepcja merytoryczna, wybór tekstów: A. Matracka-Kościelny, Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, Podkowa Leśna 2014
rozprawy

Anna Iwaszkiewiczowa – Karol Szymanowski  w: Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Karol Szymanowski w kulturze XX i XXI wieku”, „Polski Rocznik Muzykologiczny”, 2020
Dumy, śpiewy historyczne i powstańcze Karola Kurpińskiego, w: Pieśń polska. Rekonesans, "Muzyka i liryka", t. 10 (studia pod red. Mieczysława Tomaszewskiego), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2002
Dwie kompozycje do słów Jarosława Iwaszkiewicza: Floriana Dąbrowskiego „Ballada” na chóry mieszane (1975) i Zygmunta Mycielskiego „Brzezina” na sopran i fortepian (1952), w: Melos - Logos - Etos. Materiały sympozjum poświęconego twórczości Floriana Dąbrowskiego, Stefana Kisielewskiego, Zygmunta Mycielskiego (pod red. Krystyny Tarnawskiej-Kaczorowskiej), Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1987
Dźwiękowe transformacje poezji Jarosława Iwaszkiewicza, „Twórczość” 1988 nr 2
Komponowanie dźwiękiem i słowem w twórczości Jaroslawa Iwaszkiewicza, w: Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych (pod red. Andrzeja Hejmeja), Universitas, Kraków 2002
„Litania do Marii Panny” Lieberta - Szymanowskiego; poetycka modlitwa dedykowana Annie Iwaszkiewiczowej - Krąg inspiracji, w: Inspiracje w muzyce XX w. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej 1-3 X 1993, Stawisko, Związek Kompozytorów Polskich - Sekcja Muzykologów, Warszawa 1993
Mickiewicz, muzyczność poezji i pieśń polska, w: Poeci i ich muzyczny rezonans. Od Petrarki do Tetmajera, "Muzyka i liryka", t. 4 (studia pod red. Mieczysława Tomaszewskiego), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1994
Muzyka w życiu i twórczości Anny Iwaszkiewiczowej, w: Stawisko. Almanach Iwaszkiewiczowski (pod red. Aliny Brodzkiej), t. 3, Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, Podkowa Leśna 1997
Odniesienia i inspiracje Bachowskie u Bolesława Micińskiego, Jarosława Iwaszkiewicza i Konstantego I. Gałczyńskiego, w: Stawisko. Almanach Iwaszkiewiczowski (pod red. Aliny Brodzkiej), t. 2, Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, Podkowa Leśna 1995
Poezja a muzyka w twórczości pieśniarskiej Moniuszki do tekstów Mickiewicza, w: Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku (pod red. Zofii Chechlińskiej), Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1980
Poezja polskich romantyków w pieśniach od Moniuszki do Góreckiego, w: Pieśń europejska między romantyzmem a modernizmem, "Muzyka i liryka", t. 9 (studia pod red. Mieczysława Tomaszewskiego, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2000
Stawisko Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów – salon literacko-muzyczny dawniej i dziś w: Muzea literackie: historia, edukacja, perspektywy, red. G. Żuk, E. Łoś, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2012
„Świtezianka” Mickiewicza u Marii Szymanowskiej, Carla Loewego, Stanisława Moniuszki i Mikołaja Rimskiego-Korsakowa, w: Wiersz i jego pieśniowe interpretacje, "Muzyka i liryka", t. 3. (studia pod red. Mieczysława Tomaszewskiego), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1991
The Relationship between Words and Music in Chopin`s Songs, „Chopin Studies” II, Warszawa 1987
Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza w jej muzycznych rezonansach, w: Miejsce Iwaszkiewicza: w setną rocznicę urodzin: materiały z konferencji naukowej, 20-22 lutego 1994 roku (pod red. Małgorzaty Bojanowskiej, Zbigniewa Jarosińskiego, Hanny Podgórskiej), Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Podkowa Leśna-Warszawa 1994
Twórczość pieśniarska warszawskiego środowiska kompozytorskiego w drugiej połowie XIX wieku, w: Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX wieku (pod red. Andrzeja Spóza), PWN, Warszawa 1980
Ukraińskość – polskość – uniwersalizm w twórczości Jarosława Iwaszkiewicza w: Studia Ukrainica Posnaniensia, zeszyt II, Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań 2014
Związki slowno-muzyczne w pieśniach Chopina, „Rocznik Chopinowski” nr 13, Warszawa 1981
Zygmunt Mycielski – Jarosław Iwaszkiewicz – Stawisko, "Kamerton" 2007 nr 1
redakcje naukowe

Wokół kategorii narodowości, wielokulturowości i uniwersalizmu w muzyce polskiej. Materiały XXXI Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej ZKP, 18-20 września 2002, Związek Kompozytorów Polskich - Stowarzyszenie Ogród Sztuk i Nauk, Warszawa - Podkowa Leśna 2002
Dźwięk - Słowo - Obraz - Myśl. Rozmowy artystów, teoretyków i krytyków sztuki w Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, t. I, Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, Podkowa Leśna 1997
Dźwięk - Słowo - Obraz - Myśl. Rozmowy artystów, teoretyków i krytyków sztuki w Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, t. II, Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, Podkowa Leśna 2001
Inspiracje w muzyce XX wieku: filozoficzno-literackie, religijne, folklorem. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej 1-3 X 1993 Muzeum Iwaszkiewiczów w Stawisku. Podkowa Leśna, Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1993
Mistrzowie muzyki późnego renesansu. Dokonania i tradycje. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej 21-23 X 1994, Toruń, Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1994
Matracka-Kościelny Alicja, Włostowska Alicja Dźwięk - Słowo - Obraz – Myśl. Rola krytyki w dzisiejszym życiu artystycznym, t.III, Związek Kompozytorów Polskich - Stowarzyszenie Ogród Sztuk i Nauk - Muzeum im. A. i J. Iwaszkiewiczów w Stawisku, Warszawa - Podkowa Leśna - Stawisko 2003