indeks osób (C)

Halina Czerny-Stefańska, pianistka i pedagog; ur. 31 grudnia 1922, Kraków; zm. 1 lipca 2001, Kraków. Naukę gry na fortepianie rozpoczęła pod kierunkiem swojego ojca – Stanisława Czernego. W 1932 studiowała w Paryżu w Ecole Normale u Alfrede Corcot, następnie od 1939 – u Józefa Turczyńskiego w Konserwatorium w Warszawie, a w latach 1945-49 odbyła dalsze studia pianistyczne u Zbigniewa Drzewieckiego. W 1932 uzyskała I nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Młodych Talentów w Warszawie, zaś w 1949 – I nagrodę (wraz z Bellą Dawidowicz) oraz wyróżnienia za najlepsze wykonanie Mazurków Fryderyka Chopina na IV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie. W latach 1971-81 była prezesem oddziału SPAM w Krakowie.
Współpracowała jako solistka z polskimi i zagranicznymi orkiestrami: z Państwową Orkiestrą Filharmoniczną, Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej, Orkiestrą Radia i Telewizji w Katowicach. Również jako solistka koncertowała w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech, we Włoszech, Japonii, gdzie dawała wielokrotnie koncerty solowe z towarzyszeniem orkiestr, którymi dyrygowały takie sławy jak: Georg Solti, Adrian Boult, Zubin Mehta i inni.
Halina Czerny-Stefańska brała udział w jury wielu międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1985, 1990, 1995, 2000), im. Artura Rubinsteina w Tel Awiwie (1986), w Leeds (1987), im. Fryderyka Chopina w Miami (1994), im. Marguerite Long - Jacques Thibauda w Paryżu (1995), w Pretorii (1996), im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie (1998), im. Carla Czernego w Pradze oraz im. Johanna Nepomuka Hummla w Bratysławie (1999).
Rozwinęła także działalność pedagogiczną. W 1999 prowadziła kursy mistrzowskie w Sztokholmie, w latach 1999-2000 – we Wrocławiu, Paryżu i Japonii. Od 1999 była profesorem w Tokyo University of Fine Arts and Music, współpracując z uczelniami japońskimi: Elisabeth University of Music w Hiroszimie, Nagoya Arts Academy oraz Senzoku GauenUozu University w Toyama. Z jej inicjatywy odbył się w 1999 w Tokio cykl 12 koncertów obejmujących całą twórczość Fryderyka Chopina w wykonaniu artystów japońskich, a w Aumori zorganizowany został w 1999 festiwal połączony z międzynarodowym konkursem pianistycznym.
Dokonała licznych nagrań płytowych utworów Chopina dla firm: Supraphon, DGG, Polskich Nagrań, Erato, RCA, Pony Canyon, Selene.
Halina Czerny-Stefańska za swoją działalność otrzymała m.in. Nagrodę Państwową II stopnia (1950) i I stopnia (1952) oraz Order Sztandaru Pracy I klasy (1953), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959), dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za propagowanie kultury polskiej za granicą (1982), Order Budowniczego Polski Ludowej (1984), tytuł Zasłużony dla Kultury Narodowej (1987), a także order Drużba Narodow przyznany przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR (1987).

aktualizacja: listopad 2003

twórczość

Halina Czerny-Stefańska zawdzięcza swoją karierę pianistyczną zwycięstwu na IV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie w 1949 roku. Zdobyła wówczas I nagrodę ex aequo z pianistką radziecką Bellą Dawidowicz oraz Nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków. Jej repertuar obejmował utwory wielu kompozytorów wszystkich epok, poczynając od Jana Sebastiana Bacha aż do współczesności, preferowała jednak muzykę romantyczną, znana była wszakże przede wszystkim z interpretacji dzieł Fryderyka Chopina. O jakości jej pianistyki dobrze świadczy nieporozumienie z nagraniem I Koncertu fortepianowego e-moll op. 11 Fryderyka Chopina. Przez długi czas cieszyła się ogromnym wzięciem wśród kolekcjonerów płyta długogrająca firmy EMI z serii „The Art of Dinu Lipatti” z nagraniem tego utworu, dokonanym - jak uważano - przez słynnego pianistę rumuńskiego w 1948 roku. Po wielu latach okazało się, że jest to nagranie Haliny Czerny-Stefańskiej, które omyłkowo trafiło na płytę czołowej firmy fonograficznej świata, jako nagranie Dinu Lipattiego! Do dziś trafiają się kolekcjonerzy, którzy nie wiedząc o tym, poszukują nagrania Koncertu e-moll Chopina z serii EMI „The Art of Dinu Lipatti” w wykonaniu Dinu Lipattiego...

Strona internetowa o artystce: www.czerny-stefanska.net

literatura wybrana

Chopin towarzyszył mi od najmłodszych lat - mówi Halina Czerny-Stefańska, "Polish Culture" 1999 nr 1, s. 43

Dybowski Stanisław Czerny-Stefańska Halina w: Słownik pianistów polskich, Selene, Warszawa 2003

Kydryński Lucjan Halina Czerny-Stefańska, PWM, Kraków 1963

Parzyńska Teresa Czerny-Stefańska Halina w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „cd”, PWM, Kraków 1984

Woźniakowska Anna Czerny-Stefańska Halina w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „cd – suplement”, PWM, Kraków 2001