Polmic - FB

indeks osób (R)

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S T U V W Y Z

Konstanty (Constantin) Regamey,

kompozytor, pianista, filolog orientalista, krytyk i pisarz muzyczny; ur. 28 stycznia 1907, Kijów; zm. 27 grudnia 1982, Lozanna. Syn pianisty, kompozytora i pedagoga Konstantego Kazimierza Regameya. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku 5 lat pod kierunkiem matki – Lydii Slavitch. Z tego okresu pochodzą jego pierwsze kompozycje. Od 1920 mieszkał w Warszawie, gdzie uczęszczał do gimnazjum, uczył się gry na fortepianie w klasie Józefa Turczyńskiego oraz teorii muzyki u Felicjana Szopskiego. W 1931 ukończył filologię klasyczną i orientalną na Uniwersytecie Warszawskim. W 1932 zadebiutował jako krytyk muzyczny artykułem o Symfonii nr 4 (Symphonie concertante) Karola Szymanowskiego, publikował później w dwutygodniku artystyczno-literackim „Zet” i tygodniku „Prosto z mostu”. W tym samym roku rozpoczął w Paryżu studia w zakresie filologii orientalnej i lingwistyki – w École des hautes études oraz Collège de France. W 1935, na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskał stopień doktora filologii hinduskiej i gramatyki porównawczej języków indoeuropejskich. W 1937 przedstawił rozprawę habilitacyjną. Do kręgu jego znajomych w tym czasie należeli m.in.: Karol Szymanowski, Jarosław Iwaszkiewicz, Bolesław Miciński, Konstanty Ildefons Gałczyński, Jerzy Stempowski.

Do wybuchu II wojny światowej Konstanty Regamey prowadził ożywioną działalność jako krytyk muzyczny. W latach 1937-39 był redaktorem dwumiesięcznika „Muzyka Współczesna”, w latach 1938-39 redaktorem naczelnym miesięcznika „Muzyka Polska”. W 1939 brał udział w organizacji Festiwalu Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Warszawie i Krakowie.

Podczas okupacji grał w kawiarniach na fortepianie. Będąc obywatelem szwajcarskim nie podlegał kontrolom Gestapo, wobec tego nawiązał współpracę z Armią Krajową, w 1942 był kurierem (pod pseudonimem Czesław Drogowski), w jego mieszkaniu znajdowały schronienie osoby ukrywające się. Na koncertach konspiracyjnych zadebiutował jako kompozytor – Kwintetem na klarnet, fagot, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1942-44), kilku lekcji kompozycji udzielił mu Kazimierz Sikorski. Po klęsce Powstania Warszawskiego wraz z matką znalazł się w obozie koncentracyjnym w Sztutowie koło Gdańska, następnie został przewieziony do obozu pod Hamburgiem, skąd jako obywatel szwajcarski został zwolniony. W listopadzie 1944 zamieszkał w Lozannie.

W 1945 został zatrudniony na Uniwersytecie w Lozannie – początkowo na stanowisku lektora języka rosyjskiego i języków orientalnych, następnie prowadził wykłady o językach i cywilizacji słowiańskiej oraz orientalnej; w 1957 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Pracował również na Uniwersytecie we Fryburgu jako profesor lingwistyki ogólnej. Zajmował się też pracą badawczą z zakresu filologii orientalnej i sanskrytu, w latach 1949-50 wygłaszał wykłady w Indiach i Egipcie, był delegatem na XXII Międzynarodowy Kongres Orientalistów w Istambule. Wspólnie z Pierrem Meylanem od 1954 do 1962 był redaktorem pisma „Feuilles Musicales”, w którym publikował m.in. własne artykuły. Należał do Société Linguistique w Paryżu.

Konstanty Regamey jednocześnie komponował. Jego utwory były wykonywane podczas festiwalu w Donaueschingen, wielokrotnie na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. W 1962 odbył tournée koncertowe po Związku Radzieckim ze skrzypaczką Anne-Marie Gründer. W latach 1963-68 był prezesem Association des Musiciens Suisses oraz szwajcarskiej sekcji Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, w 1964 utworzył szwajcarską Radę Muzyczną i został jej przewodniczącym. Pozostawał w bliskich kontaktach z Paulem Sacherem, który wielokrotnie dyrygował prawykonaniami utworów Regameya.

W 1977 zakończył działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Lozannie i we Fryburgu. W 1978 został prawie całkowicie sparaliżowany. W kontynuowaniu pracy kompozytorskiej pomagał mu Jean Balissat.



aktualizacja: 2007 (mk)

kompozycje

Preludium na fortepian (1920)
Sześć pieśni młodzieńczych na sopran i fortepian (1921)
Preludium na fortepian (1921)
Andante na fortepian (1921-29)
Studio da concerto na fortepian (1935)
Pieśni perskie [wersja I] na baryton i fortepian (1942)
Pieśni perskie [wersja II] na baryton i 2 fortepiany (1942)
Pieśni perskie [wersja III] na bas-baryton i orkiestrę kameralną * (1942)
Kwintet na klarnet, fagot, skrzypce, wiolonczelę i fortepian * (1942-44)
Sonatina na flet i fortepian (lub klawesyn) * (1945)
Introduction et Allegro na orkiestrę (1946)
Kwartet smyczkowy nr 1 * (1948)
Variazioni e Tema na wielką orkiestrę (1948)
Musique pour cordes * (1953)
Cinq Etudes [wersja I] pour voix de femme et piano * (1955)
Cinq Etudes [wersja II] pour voix de femme et orchestre * (1956)
Don Robott, opera w 2 aktach [niedokończona] (1959-68)
Drei Lieder des Clowns für Bass-Bariton und Orchester (1960-68)
Cinq Poèmes de Jean Tardieu pour choeur mixte de solistes a cappella * (1962)
Autographe [wersja I] pour orchestre de chambre (1962)
4 x 5. Concerto pour quatre quintettes na 4 kwintety i orkiestrę * (1964)
Variations sur un thème de Bartók pour violon et violoncelle * (1966)
Autographe [wersja II] pour orchestre de chambre * (1966)
Symphonie de l’incantation pour grand orchestre, soprano et baryton * (1967)
Nietożsamość a nieskończoność (La Non-Identité Infinie) na niemą recytatorkę, śpiew i niezidentyfikowaną ilość instrumentów [utwór napisany pod pseudonimem Anonymus Helveticus] (1967)
Drei Lieder des Clowns (z opery Don Robott) na baryton i orkiestrę * (1968)
Alpha..., cantate pour tenor et grand orchestre * (1970)
Mio, mein Mio, opera w 2 aktach „dla dzieci i dorosłych” (1973)
Lila. Koncert podwójny na skrzypce, wiolonczelę i małą orkiestrę * (1976)
Wizje, kantata na baryton, chór, orkiestrę i organy * (1978)

publikacje

książki

Próba analizy ewolucji w sztuce, PWM, Kraków 1973
Witold Małcużyński, PWM, Kraków 1960
rozprawy

Oblicza polistylizmu. Materiały sympozjum poświęconego twórczości Konstantego Regameya (pod red. Krystyny Tarnawskiej-Kaczorowskiej), Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1988
Stankiewicz Jerzy Konstanty Regamey – nie utracona polskość w: Muzykolog wobec dzieła muzycznego (pod red. Małgorzaty Woźnej-Stankiewicz i Zofii Dobrzańskiej-Fabiańskiej), Musica Iagellonica, Kraków 1999
Stankiewicz Jerzy Regamey Konstanty, PWM, Kraków 2004