indeks osób (Ż)

Jerzy Żurawlew, pianista i pedagog; ur. 22 stycznia 1887, Rostów nad Donem (Rosja); zm. 4 października 1980, Warszawa. Naukę gry na fortepianie rozpoczął jako pięciolatek pod kierunkiem matki, następnie lekcji udzielał mu Władysław Sayer-Waszkiewicz. W wieku 8 lat koncertował w Moskwie przed Ignacym Janem Paderewskim. Od 1907 kształcił się w klasie Aleksandra Michałowskiego w Instytucie Muzycznym w Warszawie, uzyskując w 1913 dyplom z wyróżnieniem.
W 1910 zadebiutował w Filharmonii Warszawskiej, gdzie wykonał Koncert fortepianowy Es-dur Ferenca Liszta z towarzyszeniem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Warszawskiej pod dyrekcją Zdzisława Birnbauma. Od tego momentu koncertował z powodzeniem, jako solista i kameralista (grał w duecie fortepianowym z Józefem Śmidowiczem), w Polsce i Rosji. W 1913 objął klasę fortepianu w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Po wybuchu I wojny światowej otrzymał powołanie do wojska i wyjechał do Mińska Litewskiego (dzisiejsza Białoruś) – miał tu jednak możliwość koncertowania, założył trio fortepianowe, a w 1916 także szkołę muzyczną, która przekształcona została później w Konserwatorium Muzyczne, istniejące do dziś. W 1919, po powrocie do Warszawy, podjął pracę pedagogiczną, trwającą do 1939, w Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym.
Lata II wojny światowej Jerzy Żurawlew spędził w Warszawie, gdzie występował w kawiarniach, także z towarzyszeniem orkiestry, oraz udzielał lekcji gry na fortepianie.
Po zakończeniu wojny przebywał w Bochnii (tu założył szkołę muzyczną), a w latach 1946-49 mieszkał w Gliwicach, ucząc i koncertując jednocześnie w całym kraju. W 1949 powrócił do Warszawy, gdzie do 1973 prowadził klasę fortepianu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. Jego uczniami byli m.in.: Jakub Kolecki, Olga Iliwicka-Dąbrowska, Julitta Ślendzińska, Janina Prus, Arkadiusz Bukin, Jerzy Sokorski, Mirosław Dąbrowski, Stefania Szenwaldowa. Przez wiele lat pełnił też funkcję sekretarza w Towarzystwie im. Fryderyka Chopina.
Jerzy Żurawlew miał bardzo szeroki repertuar, ale z czasem ograniczył się prawie wyłącznie do wykonywania utworów Fryderyka Chopina, które zostały opublikowane na dwóch płytach przez Polskie Nagrania – Recital Chopinowski: Jerzy Żurawlew (nagranie z 1954) i Jerzy Żurawlew plays Chopin (nagrania z lat 1958-61). Dokonał również wielu rejestracji archiwalnych dla Polskiego Radia. Nagrania z 1961 stanowią zamknięcie estradowej aktywności artysty.
Został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami, m.in. otrzymał Francuską Legię Honorową (1935), Nagrodę Państwową I stopnia (1950), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1955).
Jerzy Żurawlew był inicjatorem powołania do życia Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. W okresie międzywojennym odbyły się jego trzy edycje – w 1927, 1932 i 1937. Pierwszy po wojnie Konkurs Chopinowski został zorganizowany w 1949, kolejny, V, miał miejsce w 1955. Każdy następny odbywa się co 5 lat w Filharmonii Narodowej. Żurawlew do końca życia uczestniczył w pracach organizacyjnych Konkursu i był jurorem siedmiu pierwszych jego edycji. Zmarł w trakcie trwania X Konkursu Chopinowskiego.

aktualizacja: luty 2008