Fryderyk Chopin,
1810 Dnia 1 marca (albo według niektórych historyków 22 lutego) we wsi Żelazowa Wola na Mazowszu urodził się Fryderyk Chopin. Jego ojciec Mikołaj był Francuzem z Lotaryngii, który przywędrował do Polski w 1787 roku, wraz z wracającym do kraju Janem Adamem Weydlichem. Weydlich zarządzał dobrami hrabiego Michała Paca we wsi Marainville, skąd pochodził Mikołaj Chopin. Matka Fryderyka, Justyna z Krzyżanowskich, była powinowatą hrabiny Ludwiki Skarbkowej, właścicielki dóbr w Żelazowej Woli. Chopinowie mieszkali w oficynie jej dworu, Mikołaj był guwernerem synów hrabiego. 23 kwietnia Fryderyk Franciszek Chopin został ochrzczony w kościele św. Rocha w niedalekim Brochowie. 1 października Mikołaj Chopin zaczyna uczyć w Liceum Warszawskim i rodzina Chopinów przenosi się do Warszawy.
1816 Fryderyk rozpoczyna naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego, wcześniej muzykowała z nim przy fortepianie matka.
1817 Chopin komponuje swój pierwszy utwór, który zapisuje ojciec; jest to Polonez B-dur. Powstały w tym samym czasie Polonez g-moll wychodzi wkrótce drukiem z parafialnej sztycharni nut kościoła Nawiedzenia Najświetszej Marii Panny na Nowym Mieście.
1818 Pierwszy publiczny występ na koncercie charytatywnym; Chopin gra Koncert fortepianowy g-moll czeskiego kompozytora Adalberta Gyrowetza.
1822 Koniec lekcji u Wojciecha Żywnego, Chopin rozpoczyna naukę kompozycji u Józefa Elsnera i gry na organach u Wilhelma Würfla.
1824 Wakacje w majątku rodziny szkolnego kolegi w Szafarni, tradycyjnej wsi mazowieckiej. Fryderyk styka się tu z mazowieckim i żydowskim folklorem, komponuje Mazurka a-moll zwanego „Żydkiem”. Później jeszcze kilkakrotnie będzie na wsi, zawsze żywo interesując się muzyką ludową.
1825 Wychodzi drukiem opus pierwsze Chopina Rondo c-moll.
1826 Chopin rozpoczyna naukę kompozycji u Józefa Elsnera, w warszawskiej Szkole Głównej Muzyki, wchodzącej w skład Uniwersytetu Warszawskiego. Po trzech latach, w końcowej opinii dla ministerstwa Elner napisze: „Szopen Friderik – szczególna zdatność, geniusz muzyczny.”
1829 Podczas pobytu w Wiedniu Chopin daje dwa koncerty w Kärntnerthortheater. Prasa wiedeńska pisała: „W panu Chopinie poznaliśmy jednego z najznakomitszych pianistów, pełnego delikatności i najgłębszego uczucia.”
1830 Powstaje Koncert f-moll op. 21, wykonany 17 marca na pierwszym własnym koncercie Chopina w Teatrze Narodowym pod dyrekcją Karola Kurpińskiego. Maurycy Mochnacki pisze: „Jest cały oddany geniuszowi muzyki, którym tchnie, oddycha.” 11 października Chopin daje pożegnalny koncert przed wyjazdem (jak się okaże - na zawsze) z Warszawy do Wiednia i Paryża. W programie nowy Koncert fortepianowy e-moll op. 11. W prasie opinia: „Jest to utwór geniusza.” 2 listopada Chopin opuszcza Warszawę, żegnany kantatą Zrodzony w polskiej krainie Józefa Elsnera. Wybuch Powstania Listopadowego (29.XI) zastaje Chopina w Wiedniu. Znajomi i rodzina powstrzymują go przed powrotem do kraju, on sam pisze: „Przeklinam chwilę wyjazdu.”
1831 8 września upada Powstanie Listopadowe. Chopin jest wówczas w Stuttgarcie, gdzie - według tradycji - powstaje Etiuda c-moll op. 10 nr 12 nazywana „Rewolucyjną”. W tym miesiącu przybywa do Paryża.
1832 Pierwszy koncert Chopina w Paryżu, w Sali Pleyela gra Koncert f-moll i Wariacje na temat arii „La ci darem la mano” z opery „Don Juan” Mozarta op. 2. W prasie pisze się o „odrodzeniu muzyki fortepianowej”. W lipcu Wariacje na temat Mozarta gra w Lipsku Clara Wieck, słynna wówczas pianistka, żona Roberta Schumanna, który komentując ten utwór powiedział o Chopinie: „Panowie, czapki z głów, oto geniusz.”
1833 W styczniu Chopin zostaje przyjęty do emigracyjnego Towarzystwa Literackiego Polskiego, kierowanego przez księcia Adama Czartoryskiego. 15 grudnia wraz z Ferencem Lisztem i Ferdinandem Hillerem gra w Konserwatorium Paryskim Koncert na trzy fortepiany Bacha. Hector Berlioz pisze entuzjastycznie o jego grze.
1834 Chopin odmawia złożenia podania do ambasady rosyjskiej w Paryżu o wydanie paszportu i wybiera status emigranta politycznego. Oznacza to, że nie ujrzy już kraju.
1835 26 kwietnia w sali Konserwatorium gra z orkiestrą Introdukcję i Wielkiego Poloneza Es-dur op. 22 , odnosząc wielki sukces. W sierpniu Fryderyk spotyka się w Karlsbadzie z rodzicami, którzy przyjechali tutaj na kurację uzdrowiskową.
1836 We wrześniu w Dreźnie oświadcza się siedemnastoletniej Marii Wodzińskiej. Jego oświadczyny zostają przyjęte warunkowo: przez rok ma obowiązywać okres próbny, w którym Chopin ma zadbać o swoje wątłe zdrowie, zmieniając tryb życia. W październiku w Paryżu w salonie hrabiny Marii d’Agoult, kochanki Liszta, spotyka po raz pierwszy trzydziestodwuletnią wówczas George Sand. Komentuje: „Cóż za antypatyczna kobieta.”
1837 Rodzina Wodzińskich wycofuje się z projektu małżeństwa Chopina z Marią. Na pakiecie listów od Marii Wodzińskiej Chopin pisze: „Moja bieda.”
1838 W maju zbliża się z George Sand, w lipcu Eugene Delacroix szkicuje ich wspólny portret, w październiku wyjeżdżają razem na Majorkę, gdzie ma się dopełnić ich romans. Pozostaną tam do lutego przyszłego roku, mieszkając między innymi w opustoszałym klasztorze kartuzów w Valldemosie. Chopin ze względu na wilgotny klimat i zimową porę podupada na zdrowiu. Na Majorce ukończone zostaje jedno z największych osiągnięć twórczych Chopina, cykl 24 Preludiów .
1839 Po opuszczeniu Majorki kolejne trzy miesiące Chopin i George Sand spędzają w Marsylii. Stąd robią wycieczkę do Genui, po czym jadą do posiadłości George Sand w Nohant w środkowej Francji. Tutaj powstaje Sonata b-moll z „Marszem żałobnym”. Chopin studiuje Das Wohltemperierte Klavier Jana Sebastiana Bacha. W październiku wraca do Paryża, związek z George Sand utrzymuje w tajemnicy.
1840 Razem z George Sand uczęszcza na wykłady Adama Mickiewicza w Collège de France.
1841 Lato w Nohant. Chopin będzie tu spędzał kolejne lata do 1846 roku.
1842 Po występie w Salle Pleyel ukazują się entuzjastyczne recenzje: „Chopin osiągął swój szczyt”.
1844 Spotkanie z siostrą Ludwiką i jej mężem w Paryżu, wspólny pobyt w Nohant.
1845 Podczas pobytu w Nohant deochodzi do pierwsszych poważniejszych nieporozumień z George Sand i jej synem Maurycym.
1846 W lutym wraz z George Sand bierze udział w balu u książąt Cartoryskich na rzecz emigrantów polskich. Po raz ostatni spędza lato w Nohant, gdzie dochodzi do gwałtownych konfliktów. Powstają wówczas Nokturny op. 62 i Mazurki op. 63.
1847 W gwałtownym sporze George Sand z córką Solange Chopin bierze stronę córki.
1848 16 lutego daje w Salle Pleyel ostatni koncert w Paryżu. Recenzje są entuzjastyczne. 4 lutego dochodzi do przypadkowego, ostatniego spotkania Chopina z George Sand. Od kwietnia do listopada przebywa w Anglii i Szkocji, gdzie koncertuje i udziela lekcji. 16 listopada w Londynie gra po raz ostatni puiblicznie. Pisze ostatniem ukonczone utwory: Walca a-moll i Mazurka g-moll.
1849 Powstają szkice ostatniego, niedokończonego utworu, Mazurka f-moll. Po dwóch krwotokach 22 czerwca lekarz stwierdza u Chopina ostatnie stadium gruźlicy. 9 sierpnia przyjeżdża do Paryża siostra Ludwika z mężem i córką. 15 października Delfina Potocka śpiewa dla Chopina. Kompozytor przyjmuje ostatnie sakramenty. Prosi, by jego serce po śmierci wyjęto z ciała i przewieziono do Polski. 17 października o godzinie drugiej w nocy Chopin umiera. 18 października po sekcji zwłok zabalsamowane ciało zostaje złożone w krypcie kościoła św. Magdaleny. 30 października odbywają się uroczystości pogrzebowe w kościele św. Magdaleny. Ciało Chopina zostaje złożone na cmentarzu Père Lachaise. Siostra Ludwika zabiera serce kompozytora do Polski. Umieszczono je w filarze kościoła Świętego Krzyża na Krakowskim Przedmieściu. W 1880 roku odsłonięto tam epitafium wyrzeźbione przez Leandro Marconiego.
KOMPOZYCJE:
– na fortepian solo: Allegro de concert A-dur op. 46 (1841) Ballady g-moll op. 23 (1835), F-dur op. 38 (1839), As-dur op. 47 (1841), f-moll op. 52 (1842) Barkarola Fis-dur op. 60 (1846) Berceuse (Kołysanka) Des-dur op. 57 (1844) Bolero C-dur op. 19 (przed 1834) 3 Ecossaises op. 72 (1830) Etiudy op. 10 (1829-32), op. 25 (przed 1837), 3 Nouvelles études (1839) Fantazja f-moll op. 49 (1841) Impromptus As-dur op. 29 (przed 1837), Fis-dur op. 36 (1839), Ges-dur op. 51 (1842), Fantaisie Impromptu cis-moll op. 66 (ok. 1834) Mazurki (1825-49) Nokturny (1828-46) Polonezy (1817-42) 24 Preludia op. 28 (1831-39) Preludium cismoll op. 45 (1841) Ronda (1825-34) Scherza h-moll op. 20 (1831-34), b-moll op. 31 (1835-37), cis-moll op. 39 (1839), E-dur op. 54 (1842) Sonaty c-moll op. 4 (1827/28), b-moll op. 35 (1839), h-moll op. 58 (1844) Tarantela As-dur op. 43 (1841) Walce (1829-49) Wariacje (1824-38)
– kameralne: Grand duo concertant na fortepian i wiolonczelę (1832/33) Introdukcja i Polonez C-dur op. 3 na fortepian i wiolonczelę (1830) Sonata g-moll op. 65 na fortepian i wiolonczelę (1846/47) Trio g-moll op. 8 na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1829)
– na fortepian z orkiestrą: Andante spianato i Polonez Es-dur op. 22 (1830-36) Fantazja na tematy polskie A-dur op. 13 (ok. 1829) I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 (1830) II Koncert fortepianowy f-moll op. 21 (1829/30) Rondo à la krakowiak F-dur op. 14 (1828) Wariacje B-dur op. 2 na temat arii „Là ci darem la mano” z opery „Don Juan” Mozarta (1827/28)
– pieśni: 19 Pieśni op. 74 (1829-47)
ZOBACZ: Stronę internetową Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina mUltimate Chopin
|