Polmic - FB

omówienia utworów (P)

A B C D E F G H J K L Ł M N O P R S T U W Z Ż


Ptaszyńska Marta

La novella d'inverno (Opowieść zimowa) na orkiestrę smyczkową


PWM, Kraków 1992, wyd. II, s.39 + 2 (partytura)

POSŁUCHAJ
Muzyka Marty Ptaszyńskiej urzeka niezwykłą barwnością, co można wiązać z obecnościa perkusji w wielu jej utworach, bo instrumenty perkusyjne oferują ogromną skalę możliwości barwowych. Ale zmysł kolorystyczny Ptaszyńskiej jest uniwersalny i przejawia się również w utworach bez perkusji. Przykładem może być La novella inverno przeznaczona na orkiestrę smyczkową, zatem na zespół o wyjątkowej jednorodności brzmienia. A jednak kompozytorka wydobywa z niego brzmienia zaskakująco różnorodne i niezwykle atrakcyjne słuchowo, tworząc obraz dźwiękowy o malarskim wręcz charakterze. Sama zresztą wskazuje na związki swojego utworu z malarstwem pisząc w książce programowej "Warszawskiej Jesieni" z 1985 roku: „W malarstwie surrealistycznym Maxa Ernsta, Yvesa Tanguy czy Giorgia de Chirico elementy świata realnego mieszają się ze światem irracjonalnym w taki sposób, że w wyniku powstaje obraz będący nową, nadrzędną i «nadrealną» rzeczywistością. W La novella d’inverno (jak również w wielu innych ostatnich utworach) podjęłam próbę stworzenia takiego nowego, «nadrealnego» obrazu dźwiękowego. Ten świat dźwiękowy zbudowany jest z elementów znanych (w tym przypadku Vivaldi), tak przekształcanych i zakomponowanych w całość, że w rezultacie powstaje nowa i nadrzędna rzeczywistość dźwiękowa.”
La novella d’inverno jest jakby obrazem marzeń sennych. Sama Ptaszyńska odwołuje się do struktury snu przy okazji utworu Dream Lands, Magic Spaces, w którym próbowała odtworzyć zjawisko „alinearnośći” przebiegu czasowego występujace we śnie. W La novella d’inverno odbicie zjawisk sennych wiąże się ze sposobem potraktowania cytatów z muzyki Vivaldiego, które jak senny obraz rozmazują się w innej, współczesnej rzeczywistości dźwiękowej. Przy tym wszystkim La novella d’inverno jest bardzo nastrojowa, sensualistyczna i tajemnicza.
Utwór powstał w 1984 roku w Bloomington i został dedykowany Polskiej Orkiestrze Kameralnej i jej dyrygentowi Jerzemu Maksymiukowi. Prawykonanie odbyło się w 1985 roku w Lizbonie, w ramach IX Festiwalu Muzyki Współczesnej, organizowanego przez Fundację Gulbenkiana. W Polsce La novella d’inverno wykonana została po raz pierwszy 21 września 1985 roku w ramach XXVIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". W roku 1986 La novella d'inverno zajęła II lokatę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu.