Moss Piotr
Rapsodia na orkiestrę
(2004)
Utwór został skomponowany na specjalne zamówienie Jacquesa Mercier – dyrektora artystycznego i dyrygenta Filharmonii Lotaryńskiej w Metzu, we Francji. Założeniem Merciera było, aby w tym dziele, podobnie jak w poemacie symfonicznym Finlandia Sibeliusa, zawarte zostały elementy narodowe, będące odzwierciedleniem „duszy narodu”. Prawykonanie koncertu odbyło się 16 kwietnia 2004 roku w Metzu. Orkiestrę Filharmonii Lotaryńskiej poprowadził znakomity polski dyrygent – Grzegorz Nowak.
Jednoczęściowy utwór przeznaczony jest na wielką orkiestrę symfoniczną. Kompozytor wprowadza w nim polskie akcenty – jednym z elementów formotwórczych Rapsodii jest pochodzący z XIII wieku hymn Bogurodzica. Wykorzystana również została melodia Miałeś chamie złoty róg, będąca echem muzyki napisanej przez Piotra Mossa do Wesela Stanisława Wyspiańskiego dla Teatru Polskiego Radia w 2001 roku z okazji stulecia prapremiery Wesela. Rapsodia jest niezwykle efektowna, elementy liryczne przeplatają się w niej z fragmentami o monumentalnym brzmieniu, pełnymi dramatycznego napięcia. W finale Rapsodii melodia Bogurodzicy przybiera rytm polskiego tańca – poloneza. To wszystko sprawia, że utwór można odczytywać jako muzyczny obraz wielowiekowej historii Polski. Jak mówi kompozytor: „Rapsodia jest rodzajem poematu symfonicznego o polskiej duszy”.
