| A | B | C | D | E | F | G | H | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Z | Ż |
Szymanowski Karol Romans D-dur op. 23 na skrzypce i fortepian (1910) |
|
Romans D-dur op. 23, dedykowany wybitnemu skrzypkowi Pawłowi Kochańskiemu, z którym łączyła Karola Szymanowskiego od 1909 roku bliska przyjaźń, powstał w październiku 1910 roku w Tymoszówce, w tym samym czasie, gdy kompozytor pracował nad II Symfonią. W liście do Zdzisława Jachimeckiego czytamy:
„Skończyłem parę dni temu finał (fugę) mojej [II] Symfonii (pozostały mi jeszcze wariacje) – więc dla odpoczynku naszkicowałem wczoraj dość długi Romans na skrzypce i fort., który muszę co prędzej wykończyć i posłać Pawełkowi Kochańskiemu, by go wystudiował. [...] Udał mi się dosyć i zdaje się, jest dość wygodny dla skrzypiec”. (Karol Szymanowski. Korespondencja, Tom I: lata 1903-1919, s. 236, list z 30 X 1910 do Zdzisława Jachimeckiego, oprac. Teresa Chylińska, PWM, Kraków 1982)
Romans op. 23 nawiązuje jeszcze do stylistyki muzyki późnego romantyzmu – daleko schromatyzowaną harmonikę połączył kompozytor z liryczną, szerokooddechową melodyką, przywodzącą skojarzenia z pełnymi wewnętrznej emocji nokturnami Fryderyka Chopina.
Prawykonanie utworu miało miejsce 8 kwietnia 1913 roku w Warszawie w interpretacji Józefa Ozimińskiego. W latach następnych Romans do swego repertuaru włączył nie tylko Paweł Kochański, ale także m.in. Eugenia Umińska, która już w 1938 roku wspólnie z pianistą Zygmuntem Dygatem dokonała pierwszej rejestracji fonograficznej kompozycji (Orpheon 138), a współcześnie – Wanda Wiłkomirska, Magdalena Rezler, Krzysztof Jakowicz, Bartłomiej Nizioł i wielu innych wirtuozów skrzypiec.
Anna Iwanicka-Nijakowska
|
|