| A | B | C | D | E | F | G | H | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Z | Ż |
Szymanowski Karol Hagith op. 25 opera w jednym akcie do libretta Felixa Dörmanna (1912-13) |
|
Pierwsze szkice jednoaktowej opery Hagith, dedykowanej księciu Władysławowi Lubomirskiemu, który sam dostarczył kompozytorowi libretto autorstwa swego przyjaciela, wiedeńskiego pisarza Felixa Dörmanna, pochodzą z 1912 roku. Partyturę całego dzieła ukończył Karol Szymanowski w październiku 1913 roku. Prapremiera opery odbyła się jednak dopiero dziewięć lat później – 13 maja 1922 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie, z Marią Mokrzycką, Ignacym Dygasem i Stanisławem Gruszczyńskim w roli solistów i Emilem Młynarskim jako dyrygentem. Opera Szymanowskiego, osnuta wokół biblijnej historii króla Dawida (Starego Króla) i dziewczyny Abiszag (Hagith), utrzymana została w stylu niemieckiego ekspersjonizmu. Szczególnie pokrewna jest muzyce Ryszarda Straussa i jego Salome, na co zwracał uwagę nawet sam kompozytor, pisząc do Stefana Spiessa: „Przekonałem się, że gdybym miał zupełnie odpowiednie libretto, opera byłaby mi czymś bliskim. Niestety Hagith jest czymś wręcz przeciwnym moim zapatrywaniom i ideałom – wpadam więc często w Straussowską manierę – co mnie strasznie złości.” (Karol Szymanowski. Korespondencja, Tom I: lata 1903-1919, s. 356, list z 11/24 IX 1912 do Stefana Spiessa, oprac. Teresa Chylińska, PWM, Kraków 1982).
Hagith cechuje skomplikowana, dysonansowa harmonika, gęsta faktura orkiestrowa oraz silna ekspresja i dramatyzm. Rysy te wyraźnie ciążyły Szymanowskiemu, który w okresie, gdy powstawała opera, skłaniał się już w kierunku nowych idei i nowego stylu (latem 1914 roku szkicował kompozytor już swoją III Symfonię „Pieśń o nocy”).
Wyciąg fortepianowy opery ukazał się drukiem w 1920 roku nakładem Universal Edition w Wiedniu. Do dziś jednak Hagith nie doczekała się wydania fonograficznego. W Archiwum Polskiego Radia istnieją jedynie dwa nagrania z wystawień opery w Katowicach – z 1964 roku (adaptacja do celów radiowych) i z 1972 roku (spektakl TVP), oba w wykonaniu Teresy Gryboś, Romana Węgrzynem i Wiesława Ochmana oraz WOSPR pod dyrekcją Kazimierza Korda.
Anna Iwanicka-Nijakowska
|
|