Sławomir Zamuszko Utwory na orkiestrę Koncert na klarnet i orkiestrę smyczkową Divertimento In memoriam W.A.M. na orkiestrę smyczkową Nasha Shkapa Europejczyk w Meksyku na flet solo i orkiestrę smyczkową Koncert na altówkę i orkiestrę symfoniczną Wyk.: Artur Pachlewski - klarnet, Anna Werecka - mezzosopran, Agata Igras-Sawicka - flet, Róża Wilczak-Płaziuk - altówka, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej, dyr. Mirosław Jacek Błaszczyk * DUX 2010 – DUX 0724, 55’02” |
|
Obchodzony na całym świecie Rok Fryderyka Chopina 2010 był okazją nie tylko do złożenia hołdu Wielkiemu Artyście, ale także do zaprezentowania nowych postaci na polskiej (i światowej) scenie muzycznej. Promocja twórczości 13 młodych kompozytorów odbywała się w ramach programu, realizowanego przez Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego we współpracy ze Związkiem Kompozytorów Polskich, Ambasadą Republiki Francji, Stowarzyszeniem „Willa Decjusza” i Narodowym Instytutem Audiowizualnym. Jednym z twórców, objętych programem „Młodzi kompozytorzy w hołdzie Fryderykowi Chopinowi” był Sławomir Zamuszko. Absolwent Akademii Muzycznej w Łodzi w klasie kompozycji Jerzego Bauera i altówki Zbigniewa Friemana oraz studiów podyplomowych na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina pod kierunkiem Mariana Borkowskiego, laureat szeregu konkursów kompozytorskich, m.in. dwukrotnie pierwszej nagrody na konkursie „Das neue sorbische Lied” w Cottbus (Niemcy) - w 2000 i 2003 roku, prezentował swoje utwory w Polsce i za granicą: w Niemczech, Holandii, Rosji, Hiszpanii, Słowenii i w Stanach Zjednoczonych, także podczas tak uznanych festiwali muzycznych, jak „Laboratorium Muzyki Współczesnej”, „Musica Polonica Nova” we Wrocławiu, czy „Warszawska Jesień” (w ramach koncertów towarzyszących). Niniejsza płyta jest jego pierwszą, monograficzną publikacją. Prezentowane utwory Sławomira Zamuszki obejmują latami powstania okres 10 lat – od najwcześniejszego Koncertu na klarnet i orkiestrę smyczkową z 1999 roku do najnowszych: Nasha Shkhapa i Koncertu na altówkę i orkiestrę symfoniczną, obu z roku 2009. Pięć wybranych kompozycji doskonale nakreśla obraz indywidualnego stylu artysty. Otwierający płytę Koncert klarnetowy, utrzymany w pogodnym nastroju i ciepłych barwach, zachwyca ciekawymi pomysłami muzycznymi i wartką, barwną narracją muzyczną. Witalizm, momentami sowizdrzalski i pełen humoru (nie tylko muzycznego, o czym świadczą wypowiedzi kompozytora, cytowane w książeczce dołączonej do płyty), oraz eksponowanie melodyki jako wiodącego elementu to wyróżniające cechy muzyki Zamuszki, obecne także w kolejnych dziełach: Europejczyku w Meksyku na flet solo i orkiestrę smyczkową z 2005 roku, Divertimento in memoriam W.A.M. na orkiestrę smyczkową z roku 2006 i opatrzonej jakże wymownym tytułem kompozycji Nasha Shkhapa. We wszystkich trzech przypadkach kompozytor zastosował zabieg stylizacji. W Europejczyku w Meksyku poddaje jej cztery melodie „z czasów prekolumbijskich”, które po przedstawieniu w pierwotnej postaci, następnie przetwarza w różnych kombinacjach, m.in. jako wielotematyczne fugato. W napisanym z okazji Roku Mozartowskiego 2006 Divertimento nie wprowadził dosłownych cytatów z twórczości wielkiego klasyka, ale typowe dla niego środki i gesty muzyczne połączył z własnym językiem. Powstała w ten sposób kompozycja bliska stylistyce neoklasycznej, porównywalna pod względem witalności, dynamizmu i charakterystycznej brzmieniowości ze słynnym, mistrzowskim Koncertem na orkiestrę smyczkową Grażyny Bacewicz. Za opis ostatniego z wymienionych utworów – Nasha Shkhapa – niech posłuży wypowiedź samego kompozytora:„Każdy, kto wie, że papugi norweskie błękitne odpoczywają leżąc na wznak, a Atatürk miał ślimaka imieniem Abdul, po wysłuchaniu tych pieśni powinien poczuć się jak w domu. Niezwykle cenię brytyjskie poczucie humoru, a teksty zebrane w zbiorze Fioletowa krowa (i kongenialnie przetłumaczone przez Stanisława Barańczaka) są jego znakomitą próbką. [...] W tytule wspominam [...] zbiorowego bohatera – zwierzynę (aczkolwiek z wrodzonej przekory pieśni o koniu tu nie ma!). Kto jednak odczyta tytuł nie jako parafrazę słynnej nowej, a jako cytat z nieznanego wedyjskiego traktatu o miłości, będzie miał do tego pełne prawo. Tak samo, jak do zezwolenia na rybkę.”
Płytę dopełnia Koncert przeznaczony na instrument, który kompozytor zna tak dobrze, jak sztukę kompozycji – altówkę. Tym razem trzyczęściowy, wirtuozowski utwór pokazuje także drugie, bardziej emocjonalne oblicze Zamuszki. Koncert na altówkę i orkiestrę symfoniczną w przeważającej mierze utrzymany został w aurze brzmieniowej charakterystycznej dla solowego instrumentu – ciepłej, ciemnej i nastrojowej. Wieńczy go jednak zamaszysty, rytmiczny finał, nawiązujący stylistycznie do ludowych tańców.
Anna Iwanicka-Nijakowska (2010) |
|