omówienia utworów (C)

Chołoniewski Marek

Wiatrofale

Wiatrofale Marka Chołoniewskiego jest skierowaną do orkiestr szkolnych propozycją wyjścia poza obiegowy repertuar w kierunku nowych możliwości otwartych przez nowatorskie nurty w muzyce ostatnich dziesięcioleci oraz przez nowe technologie. Wykraczające poza tradycyjne konwencje elementy utworu odnoszą się nie tylko do cech języka muzycznego, lecz także do samej koncepcji dzieła muzycznego, które w tym przypadku łączy gatunek utworu na duży zespół z formą interaktywnej instalacji. W utworze stosowane są elementy interakcji i improwizacji na przygotowanym wcześniej materiale. Rola kompozytora, wykonawcy, a także dyrygenta jest poszerzona o funkcję koordynatora ruchu w przestrzeni wszystkich osób zaangażowanych do wykonania dzieła.

Kompozycja na kameralną orkiestrę dziecięco-młodzieżową oraz wykonawców amatorów grających na interaktywnych instrumentach audiowizualnych z udziałem odbiorców jest formą zbliżenia wykonawców i publiczności bez względu na stopień zaawansowania artystycznego i technologicznego. Kompozycja w swojej otwartej formie posiada funkcje integracyjne i edukacyjne, pozwala na włączenie publiczności w proces współtworzenia dzieła. W utworze stosowane są elementy interakcji i improwizacji na przygotowanym wcześniej materiale. Rola kompozytora,wykonawcy, a także dyrygenta jest poszerzona o funkcję koordynatora ruchu w przestrzeni wszystkich osób zaangażowanych do wykonania dzieła. Liniowe przebiegi chromatyczne filtrowane i temperowane do wybranych skal modalnych tworzą określone struktury melodycznoharmoniczne z bardzo wyraźnymi odniesieniami stylistycznymi. Rytm w kompozycji jest wynikiem stosowania filtrów skalowych, w których brak określonych stopni w skali powoduje wydłużenie lub skrócenie wyjściowych wartości rytmicznych, w efekcie czego uzyskujemy niezwykle oryginalny konglomerat motoryki melorytmicznej z płynnym przenikaniem brzmieniowosonorystycznym. Stosowanie procesów syntezy granularnej w mikro i makroskali i ich przeniesienie na struktury czysto instrumentalne jest bardzo ważnym elementem kształtowania struktur dźwiękowych, zarówno w partii orkiestry, jak i partii elektronicznej. Topofonika w odniesieniu do partii instrumentalnych i elektronicznych jest bardzo ważnym elementem kinetyki przestrzeni dźwiękowej, której zarówno wykonawcy, jak i aktywni odbiorcy stają się c zęścią metainstrumentu, składającego się z wielostopniowej projekcji wideo i wielokanałowego systemu głośników ustawionych nieregularnie, w większości w ukryciu.

Przenikanie formy instalacji interaktywnej z elementami improwizacji występuje w kolejnych częściach kompozycji:

1. instalacja interaktywna audio i wideo

2. teatr gestów, malowanie partytury

3. wykonanie partytury w otoczeniu kinetycznej struktury dźwięków otoczenia

4. integracja struktur instrumentalnych i elektronicznych

5. przetwarzanie materiału dźwiękowego i wideo poprzez ruch w przestrzeni

6. instalacja interaktywna audio i wideo

Kompozycja stosuje wielowarstwową strukturę technologiczną budowaną w oparciu o następujące systemy i programy:

1. Max/MSP

2. MaWe

3. Arkaos

4. Module 8

5. MCOS

6. ATT

7. Google Cardboard

Skład orkiestry obejmuje instrumenty dęte drewniane i blaszane, instrumenty smyczkowe, perkusję i fortepian.

Premiera utworu odbyła się podczas IV Festiwalu Kontrolowanego w styczniu 2017 roku. Utwór został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje” - priorytet „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.