opisy płyt (H)

Henryk Mikołaj Górecki

"Już się zmierzcha" Kwartet smyczkowy nr 1 op. 62
"Lerchenmusik" Recitativa i Arioso op. 53

Wyk: Kronos Quartet, London Sinfonietta Soloists
* Elektra Nonesuch 1991 - 9 79257-2, DDD 54'48''

Na powstanie obu nagranych na płycie kompozycji Henryka Mikołaja Góreckiego decydujący wpływ mieli artyści, na których zamówienie zostały one napisane. Już się zmierzcha dedykowane jest znakomitemu Kwartetowi Kronos z San Francisco, który gra zarówno tradycyjną muzykę kameralną, jak i najbardziej awangardowe kompozycje. Prawykonanie I Kwartetu smyczkowego Góreckiego odbyło się 21 stycznia 1989 roku w Minneapolis, grał - oczywiście - Kronos Quartet). Tytuł kompozycji nasuwa skojarzenia z renesansową pieśnią Wacława z Szamotuł pod tym samym tytułem, której cytaty można odnaleźć w utworze, Są w nim także liczne odwołania do polskiej muzyki góralskiej.
Recitativa i ariosa Lerchenmusik powstały prawie cztery lata przed I Kwartetem - w latach 1984-85 - na zamówienie Louise Lerche-Lerchenborg dla Tria Duńskiego. Kompozycję przeznaczoną na klarnet, wiolonczelę i fortepian zdominowały zwroty muzyczne, które można określić jako "skowronkowe" - wszak słowo "die Lerche", obecne w nazwisku autorki zamówienia, oznacza w języku niemieckim "skowronka". Lerchenmusik miała swoje pierwsze wykonanie w lipcu 1984 roku na corocznym festiwalu muzycznym w Lerchenborgu w Danii. Kompozytor nie był jednak - jak wyznał - w pełni zadowolony ze swojej pracy i dał do wykonania tylko fragment części II i część III. Potem cały utwór gruntownie przekomponował i nową wersję przedstawił po raz pierwszy na „Warszawskiej Jesieni” w 1985 roku. Grało - podobnie jak w Lerchenborgu - Trio Duńskie.