opisy płyt (M)



Marta Ptaszyńska

-


Concerto for Marimba and Orchestra,
Songs of Despair and Loneliness na głos i fortepian,
La Novella d'Inverno (Winter's Tale) na smyczki

Wyk: Keiko Abe - marimba, Ewa Podleś - mezzo-sopran, Jerzy Marchwiński - fortepian, Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Krakowie, dyr. Szymon Kawalla, Polska Orkiestra Kameralna, dyr. Jerzy Maksymiuk
* Polskie Nagrania 1991 - PNCD 075, ADD 76'09''
Marta Ptaszyńska to jedna z najwybitniejszych współczesnych kompozytorek - nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Absolwentka dwu akademii muzycznych (w Warszawie i Poznaniu) i trzech kierunków - kompozycji, teorii muzyki i gry na perkusji, następnie studentka Nadii Boulanger, dziś mieszka na stałe w Stanach Zjednoczonych (od 1972 roku). Trzy prezentowane na płycie utwory stanowią dobry przykład jej stylu kompozytorskiego lat 80-tych. Najwcześniej powstała La Novella d'Inverno (1984) uzyskała II lokatę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu w 1986 roku. Została napisana specjalnie dla jej pierwszych wykonawców - Polskiej Orkiestry Kameralnej pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka. Inspirowana surrealistycznymi obrazami Maxa Ernsta, Yvesa Tanguy'a i Giorgia de Chirico zawiera w sobie - podobnie jak malarstwo - elementy świata realnego i wyimaginowanego - stąd obok brzmień tradycyjnych, a nawet motywów-cytatów z Czterech pór roku Vivaldiego, pojawiają się współbrzmienia nowe, typowe dla muzyki współczesnej. Koncert na marimbę powstał w 1985 roku, a dwa lata później został nagrodzony na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Nowym Jorku. Tu również każda z części utworu stanowi rodzaj surrealistycznego "muzycznego obrazu". Część pierwsza to Echo strachu (The Echo of Fear jest również tytułem obrazu Tanguy'a), druga - Oko ciszy (jak obraz The Eye of Silence Ernsta), a trzecia - Cierniste drzewa (odwołująca się do obrazu The Thorn Trees Grahama Sutherlanda). W całym Koncercie na marimbę wyeksponowane zostały walory brzmieniowe. Cykl Pieśni rozpaczy i samotności na głos i fortepian z lat 1988-89 powstał na zamówienie dwojga wybitnych polskich artystów - Ewy Podleś i Jerzego Marchwińskiego, będących także wykonawcami utworu na płycie. Tym razem Ptaszyńska odwołała się do poezji - wierszy pięciu poetów różnej narodowości: Reinera Marii Rilkego, Paula Verlaine'a, Leopolda Staffa, Williama Shakespeare'a i Federica Garcii Lorki. Każda z pięciu pieśni reprezentuje zatem idiom dźwiękowy, klimat oraz charakter innego kraju - niemiecki, francuski, polski, angielski i hiszpański.