| A | B | C | D | E | F | G | H | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Z | Ż |
Koszewski Andrzej Nicolao Copernico dedicatum, kantata na trzy chóry mieszane PWM, Kraków 1974, Wyd. III, s. 65 (partytura) |
|
Andrzej Koszewski jest czołowym kompozytorem współczesnej muzyki chóralnej w Polsce. Zaczynał swoją karierę od tradycyjnych kompozycji na chór, inspirowanych w dużej mierze folklorzem, by wkrótce przyjąć postawę nowatorską, poszukując nowych środków wyrazu. Charakterystyczne dla tego nurtu jego twórczości jest wprowadzanie niekonwencjonalnych środków artykulacyjnych, jak szept czy gwizd. W kantacie Nicolao Copernico dedicatum obok takich efektów kompozytor oddziaływuje przestrzenią, wykorzystując trzychórową obsadę utworu. Interesujące jest ilustracyjne wykorzystanie tych wszystkich środków: specjalne efekty brzmieniowe służą przedstawieniu kopernikańskiego wszechświata. Prawykonanie kantaty Nicolao Copernico dedicatum odbyło się w 1970 roku w Poznaniu. Śpiewał Chór Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Romana Kuklewicza." W 1992 roku utwór Andrzeja Koszewskiego został wykonany podczas "Warszawskiej Jesieni". Chórem Schola Cantorum Gedanensis dyrygował Jan Łukaszewski. Kompozytor zamieścił w książce programowej festiwalu następujący komentarz: "Kantatę na trzy chóry mieszane a cappella Nicolao Copernico dedicatum skomponowałem w roku 1966. Rok ten zamykał w Polsce pierwsze tysiąclecie własnej państwowości, przypominał wkład Polski do światowej kultury i nauki. Z kolei ludzkość wchodziła w erę lotów kosmicznych. Oto ważniejsze impulsy, które kształtowały tematykę mojego polichóralnego utworu złożonego w hołdzie Mikołajowi Kopernikowi, genialnemu polskiemu astronomowi. Tekst napisał Józef Ratajczak. Przedstawił on poetycką parafrazę głównych prawd i myśli wypowiedzianych przez Kopernika w jego epokowym dziele De revolutionibus orbium coelestium. Łaciński przekład wiersza Ratajczaka uzupełniłem dźwięcznymi nazwami ciał niebieskich, znanych wielkiemu Toruńczykowi. Trzy elementy kopernikowskiego nieba: słońce, sfera gwiazd i sześć planet (znanych Kopernikowi) uzasadniają podział zespołu wokalnego na trzy grupy - chór większy, chór mniejszy i sekcję sześciu solistów. Z takim podziałem wykonawców wiąże się przestrzenna koncepcja partytury. Układ i ruch dźwiękowy, wypełniający przestrzeń brzmieniową symbolizuje układ i ruch planet na orbitach dookoła słońca (rdzeń kosmologicznego systemu Kopernika!). Jawią się też kontrasty nieba i ziemi: nieskończoność - skończoność, bryła - punkt, dzień - noc. Kantata składa się z trzech części. Pierwsza - wyraża zachwyt autora De revolutionibus nad wspaniałością wszechświata. Druga - obrazuje podstawowe tezy Kopernikowskiej teorii heliocentrycznej. Trzecia - umacnia rolę słońca, po czym nawiązuje do wstępnej inwokacji." |
|