Przejdź do głównej treści

Smendzianka Regina

Smendzianka Regina

Fot.:Edward Hartwig, ©Narodowe Archiwum Cyfrowe
Nawigacja Literatura
  • wykonawca

pianistka i pedagog; ur. 9 października 1924, Toruń; zm. 14 września 2011, Warszawa. Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku czterech lat. Studiowała grę na fortepianie w klasie Henryka Sztompki w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, którą ukończyła z najwyższym odznaczeniem w 1948. Następnie – w latach 1950-55 – odbyła studia uzupełniające pod kierunkiem Zbigniewa Drzewieckiego.

W 1949 została laureatką XI nagrody IV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

Karierę pianistyczną rozpoczęła debiutem 28 marca 1947 w Filharmonii Krakowskiej z udziałem Jana Krenza jako dyrygenta. Od 1958 rozwijała intensywną działalność wirtuozowską. Koncertowała we wszystkich krajach europejskich, a także na Bliskim i Dalekim Wschodzie oraz w obu Amerykach, m.in. z Orkiestrą Filharmonii Narodowej i Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia (z którymi odbyła wiele tournées w latach 1958-62) oraz Orkiestrą Filharmonii Pomorskiej. Partnerowali jej tacy dyrygenci, jak Carlo Zecchi, Kirył Kondraszyn, Alojz Klima, Ogan Durian, Josif Conta, George Georgescu oraz prawie wszyscy krajowi kapelmistrzowie.

Brała udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych w Anglii, Bułgarii, dawnej Czechosłowacji, Holandii, dawnej Jugosławii, Niemczech, Rumunii, Japonii oraz w Polsce (w Festiwalu "Warszawska Jesień”, Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku, Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach, Festiwalu Muzyki Polskiej w Bydgoszczy, Festiwalu Chopinowskim w Antoninie, Dniach Krakowa).

W repertuarze Reginy Smendzianki, który obejmował wszystkie gatunki i formy muzyki fortepianowej, ważne miejsce zajmowały dzieła kompozytorów polskich: Marii Szymanowskiej,  Franciszka Lessla, Feliksa Janiewicza, Jana Podbielskiego, Michała Ogińskiego, Józefa Krogulskiego, Stanisława Moniuszki, Juliusza Zarębskiego, Karola Szymanowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Eugeniusza Pankiewicza, Henryka Melcera, Juliusza Wertheima, Maurycego Moszkowskiego, Zygmunta Stojowskiego, Artura Malawskiego, Romana Palestra, Grażyny Bacewicz, Tadeusza Bairda, Juliusza Łuciuka, Krzysztofa Meyera i Witolda Lutosławskiego. Największe jednak znaczenie w działalności artystki miała twórczość Fryderyka Chopina, której od 1969 poświęciła szereg wykładów i konkursów interpretacji w kraju oraz za granicą (m.in. w Warszawie, Weimarze, Berlinie, Tampere, Odense, Caracas, Meksyku i Tokio). Autorka książki pt. Jak grać Chopina – próba odpowiedzi(Międzynarodowa Fundacja im. Fryderyka Chopina, Warszawa 2000) oraz artykułów z zakresu pianistyki i interpretacji fortepianowej, opublikowanych w Polsce, Stanach Zjednoczonych i Japonii.

Wiele z kompozycji Chopina utrwaliła dla potrzeb Polskiego Radia, rozgłośni zagranicznych oraz stacji telewizyjnych. Uczestniczyła w pracach jury Konkursów Chopinowskich (1970, 1980, 1995, 2000), a także konkursów pianistycznych w Tokio, Moskwie, Salerno i Bydgoszczy (Konkursy im. Ignacego Jana Paderewskiego).

Nagrała kilkanaście płyt opublikowanych przez: Polskie Nagrania, Deutsche Grammophon, Camden, RCA Italiana, CNR Holland, Pony Canyon i Koch Schwann. Ukazały się na nich utwory Fryderyka Chopina, Johanna Sebastiana Bacha, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Césara Francka, Ignacego Jana Paderewskiego, Stanisława Moniuszki, Franza Schuberta, Grażyny Bacewicz, Artura Malawskiego, Juliusza Łuciuka i Jeana Françaixa.

Regina Smendzianka rozpoczęła działalność pedagogiczną w 1964 w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. Od 1966 do emerytury prowadziła klasę fortepianu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, piastując jednocześnie w latach 1972-73 funkcję rektora oraz w latach 1972-1996 – kierownika Katedry Fortepianu II, od 1985 z tytułem profesora zwyczajnego. W 1997 otrzymała tytuł honorowego profesora, zaś w 2002 – tytuł doctora honoris causa Akademii Muzycznej w Warszawie. Jej absolwentami byli m.in.: Andrzej Dutkiewicz, Maria Korecka, Elżbieta Tarnawska, Ewa Kupiec, Elżbieta Karaś-Krasztel.

W 1988 artystka założyła Fundację Reginy Smendzianki, wspierającą młodych polskich pianistów.

Pełniła funkcje wiceprezesa Towarzystwa im. Fryderyka Chopina (od 1984) oraz wiceprezesa Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków (od 1981).

Została wyróżniona wieloma odznaczeniami, w tym Złotą Odznaką miasta Krakowa, Nagrodą Miasta Krakowa (1961), nagrodami resortowymi III stopnia (1965), I stopnia (1977) i II stopnia (1979, zespołowa), Orderami Sztandaru Pracy I i II klasy, honorową odznaką Związku Kompozytorów Polskich (1972, za zasługi w propagowaniu współczesnej muzyki polskiej), Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984), Medalem "Polonia Mater Nostra Est” (2001), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2004, za wybitne zasługi dla kultury polskiej), Prymasowskim Medalem Złotym "Ecclesiae Populoque Servitium Praestanti” (2005), Złotym medalem "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis” (2006), Odznaką "Zasłużony Działacz Kultury”. W 2005 roku w Piernikowej Aleji Gwiazd w Toruniu odsłoniła brązową plakietę – trzecią z tej serii "katarzynek" ze swoim podpisem.

aktualizacja: 2004, 2011 (Małgorzata Kosińska)

Literatura

Kydryński Lucjan, Regina Smendzianka, PWM, Kraków 1961

Dybowski Stanisław, Smendzianka Regina, w: Słownik pianistów polskich, Selene, Warszawa 2003

Polmic

Rynek Starego Miasta 27
00-272 Warszawa
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

tel: +48 785 370 000

Wsparcie projektu

Modernizacja strony odbywa się dzięki wsparciu Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu Nauka dla społeczeństwa II.

Logo Ministerstwa NiSW program Nauka dla społeczeństwa

Nasze social media



© All rights reserved. POLMIC
Do góry