Rok Jubileuszowy Związku Kompozytorów Polskich!

Nowy Rok 2025 będzie czasem szczególnym dla Związku Kompozytorów Polskich: obchodzić będziemy 100-lecie istnienia stowarzyszenia polskich kompozytorów.

Przed stu laty właśnie powstało Stowarzyszenie Kompozytorów Polskich, a przy jego narodzinach był sam Karol Szymanowski. Stowarzyszenie działało również podczas wojny, pomagając swoim członkom. W 1945 roku prezes Adam Wieniawski zdawał raport z działalności SKP na zwołanym przez nowe władze w Krakowie Zjeździe Kompozytorów Polskich. Wbrew nadziejom środowiska na kontynuowanie działalności Stowarzyszenie zostało rozwiązane, a komunistyczne władze powołały nowy Związek Kompozytorów Polskich. W 1948 roku do kompozytorów dołączyli muzykolodzy, których oczekiwanym przez komunistów zadaniem miało być kontrolowanie przestrzegania przez kompozytorów w swojej twórczości zasad socrealizmu. Środowisko ZKP oparło się jednak na ogół naciskom władz i po epoce stalinowskiej działało autonomicznie, kontestując nieraz działanie władz nie tylko w dziedzinie kultury.

Dzisiaj, mimo odejścia komunizmu, kompozytorzy i muzykolodzy polscy są w jednym związku razem i z obopólną korzyścią, a Związek Kompozytorów Polskich jest jedną z najważniejszych organizacji życia muzycznego w Polsce i ma uznaną pozycję w europejskiej społeczności kompozytorskiej. Światową renomą cieszy się organizowany przez ZKP od roku 1956 Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Uważamy się za kontynuatorów dzieła Karola Szymanowskiego, którym było podniesienie polskiej muzyki narodowej na poziom europejskiego uniwersalizmu. To była perspektywa działania Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich przed stu laty i to jest dzisiaj celem Związku Kompozytorów Polskich.

Mamy bogate plany obchodzenia Jubileuszu, których jeszcze nie ujawniamy, możemy tylko zapowiedzieć uzgodniony już z życzliwą nam Filharmonią Narodową koncert w dniu 14 listopada 2025 roku, który zakończy obchody 100-lecia. W programie planowane jest wykonanie trzech charakterystycznych utworów największych kompozytorów polskich okresu 100-lecia. Najpierw utwór Karola Szymanowskiego – ojca nowej muzyki polskiej, jednego z założycieli Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich: Stabat Mater. Potem Koncert na orkiestrę Witolda Lutosławskiego, w którym geniusz kompozytora przezwycięża zadekretowany wówczas przez komunistów socrealizm. Wreszcie Krzysztof Penderecki – Honorowy Prezes ZKP, będzie reprezentowany przez Przebudzenie Jakuba. Zespołami Filharmonii Narodowej będzie dyrygował jeden z najwybitniejszych dyrygentów polskich, Antoni Wit.

A poza Jubileuszem Związek Kompozytorów Polskich będzie realizował wszystkie swoje tradycyjne zadania promujące muzykę współczesną, dokumentujące twórczość polskich kompozytorów, popularyzujące współczesne utwory i analizujące polską kulturę muzyczną. Właśnie w ramach tych ostatnich działań mieści się doroczna, 54-ta Konferencja Muzykologiczna ZKP, zatytułowana "Muzyka, pamięć, historia”, wiążąca się z problematyką 100-lecia.

W maju zostanie rozstrzygnięty 66. Konkurs Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda. To stała impreza organizowana przez ZKP od 1958 roku, na której rozpoczynali swoje wielkie kariery najwybitniejsi polscy kompozytorzy. Tym razem przedmiotem Konkursu był utwór jednoczęściowy lub cykl miniatur w jednej z dwóch kategorii obsady: na trąbkę i fortepian lub na skrzypce solo albo na altówkę solo albo na wiolonczelę solo. Było nadzwyczajne zainteresowanie, nadesłano ponad 40 partytur!

O jednym jeszcze wydarzeniu warto wspomnieć, choć będzie to "wewnątrzzwiązkowy” obowiązek. W 2025 roku minie dwuletnia kadencja obecnych władz i odbędzie się Walne Zebranie Członków ZKP, które podsumuje działalność Związku w ostatnich latach, nakreśli plany na przyszłość i wybierze nowe władze.

Liczymy na kontynuację dobrych działań i wspieranie wartościowych idei.

Więc Szczęśliwego Nowego 2025 Roku!

Mieczysław Kominek