Bilica Krzysztof
-
Muzykolog
muzykolog, aforysta, eseista i prozaik; ur. 5 czerwca 1946, Wrocław. W latach 1964–66 studiował prawo na Uniwersytecie Wrocławskim, a w latach 1966–71 muzykologię na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1972 obronił pracę magisterską „Ofiarom Hiroszimy — Tren” Krzysztofa Pendereckiego. Próba analizy jednego z aspektów utworu napisaną pod kierunkiem Zofii Lissy. W roku 2008 obronił w Akademii Muzycznej w Krakowie rozprawę doktorską Kadencja polska w utworach Fryderyka Chopina jako wyraz oddziaływania systemu akcentuacyjnego XIX-wiecznej polszczyzny na muzykę narodową przygotowaną pod kierunkiem prof. dra hab. Mieczysława Tomaszewskiego.
W 1972 współpracował ze Studiem Eksperymentalnym Polskiego Radia w Warszawie, pod koniec zaś tego roku podjął pracę w Polskim Wydawnictwie Muzycznym w Krakowie i jednocześnie studia w Wyższym Zawodowym Studium Edytorstwa Muzycznego przy krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (w 1978 uzyskał tam dyplom). W latach 1974–2002 był zatrudniony w Wydawnictwie Naukowym PWN w Warszawie, gdzie prowadził — początkowo jako redaktor, potem jako tzw. redaktor samodzielny — dział muzyki w encyklopediach uniwersalnych. Wskutek zwolnień grupowych opuścił PWN; okres bezrobocia wykorzystał na zrobienie doktoratu. W latach 2008-2012 wchodził w skład redakcji dwutygodnika „Ruch Muzyczny", prowadził tam działy historii i teorii muzyki, recenzji książek muzycznych i pisał felietony Od redakcji. Działał też jako organista w stołecznych kościołach. W roku 2011 przeszedł w stan spoczynku.
Od 1979 należy do Związku Kompozytorów Polskich; pełnił tam funkcje: członka Sądu Koleżeńskiego (od 2005), a w Zarządzie Sekcji Muzykologów: zastępcy członka Zarządu (1991–93), wiceprzewodniczącego (1995–97) i skarbnika (2001–03). Był także (od 1975) członkiem Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek oraz oddziału NSZZ „Solidarność” przy PWN (od początku jego powstania). W 1998 założył z poetami: polonistą Markiem Czuku, prawnikiem Tadeuszem Lirą-Śliwą i chemikiem Januszem Mrzigodem efemeryczną grupę Kwartet Literacki.
Był i jest bezpartyjny.
Uczestniczył w kilkudziesięciu ogólnopolskich i międzynarodowych konferencjach muzykologicznych, a kilka z nich współorganizował (m.in. konferencje: Muzyka polska w okresie zaborów Warszawa 1997, Wokół kategorii narodowości, wielokulturowości i uniwersalizmu w muzyce polskiej Warszawa–Podkowa Leśna 2002).
Jest autorem kilku książek, a także kilkuset artykułów i recenzji opublikowanych m.in. w kwartalniku „Muzyka”, wydawnictwach Instytutu Sztuki PAN, zeszytach naukowych akademii muzycznych i uniwersytetów: w Krakowie, Gdańsku, Olsztynie, Wrocławiu i Warszawie. Napisał lub zredagował około 10 tysięcy haseł muzycznych i artykułów dla encyklopedii uniwersalnych i multimedialnych PWN, m.in. do ostatniej Wielkiej Encyklopedii PWN t. 1–31 wyd. 2001–2005 (w tym biogramy większości ówczesnych członków ZKP). Publikuje eseje, korespondencje, felietony i recenzje muzyczne w pismach: „Arcana”, Dysonanse”, „Nowe Państwo”, „Opcje”, „Ethos”, „Ruch Muzyczny”, „Solidarność”, „Sycyna”, „Topos”, „Twórczość”, „Tygiel Kultury” i in. W latach 1991–92 wygłaszał felietony w Programie II Polskiego Radia.
Wprowadził do języka muzykologii nowe lub zredefiniowane terminy, m.in.: figury migotliwe, klauzule sarmackie, kadencja neutralna, kadencja obojnacza, kadencja polska, musica sonabilis, musica scripta, dekompozycja, rekompozycja, triada trzech S w muzyce: symbole, sygnały, symptomy.
Jednocześnie zamieszczał własne aforyzmy w czasopismach: „Politechnik” (tamże debiut literacki w 1968), „Pomorze”, „Arcana”, „Obrzeża”, „Tygodnik Solidarność” (w latach 1998–99 rubryka Trzy po trzy w dodatku „Tysol”), tygodnik „Wprost” (rubryka Powiem wprost i kulturalnie w dodatku „Wprost i Kultura”, tzw. WIK), tygodnik „Przekrój” (w latach 2002–2012 rubryki: Z głowy... Krzysztofa Bilicy i Myślnik). Jego aforyzmy znalazły się w antologiach: 1001 aforyzmów polskich II (1997), Aforyzmy polskie (2001), Kuchnia polityczna (2001), Księga aforystyki polskiej XXI wieku (2002), Prawdziwki aforystyczne (2004), Księga aforyzmów (2005), Wielka księga myśli polskiej. Aforyzmy, przysłowia, sentencje (2005), Сделанo в Польше. Век XX (2009), Izmedu Ohrida i Buga / Између Охрида и Буга (2011), Antologia del premio internazionale per l’aforisma „Torino in Sintesi” (2012), Пољски пут. Антологија пољског афоризма (2019); a inne jego małe formy literackie (fraszki, limeryki, opowiadania) publikowane były m.in. w „Magazynie Literackim”, „Tyglu Kultury”, „Przekroju”, „Toposie”.
Zdobył kilka nagród w ogólnopolskich konkursach literackich: 1997 honorowe wyróżnienie za opowiadanie i zestaw aforyzmów w Ogólnopolskim Konkursie Literackim w Zgorzelcu; 1998 tamże I nagrodę za opowiadanie; wyróżnienie w konkursie aforystycznym w Turynie (2011); otrzymał Nagrodę im. Witolda Hulewicza „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie chopinologii i leksykografii muzycznej” (2012), Nagrodę Fundacji MEAKULTURA „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie krytyki muzycznej” (2016), wyróżnienie rozprawy Etiudy Chopina – w jego „jednym sposobie” w Konkursie Narodowego Centrum Kultury na najlepszą pracę w zakresie historii muzyki polskiej (2016), także wyróżnienie w wewnętrznym konkursie „Nowych Książek” za tytuł recenzji albumu o Lutosławskim Kompozytor na rufie, za pulpitem, przy zupie…
aktualizacja: 2015 (ab), 2020, 2022 (wa)
Publikacje
książki
Wieszczy ptak Gamajun. Szkice wokół Musorgskiego i Szostakowicza, (w przygotowaniu)
Telefony z Eufonii. Felietony wygłaszane 1991–1992 w Programie II Polskiego Radia, Wydawnictwo Gutenberg-Print, Warszawa 1995
Słownik wyrazów własnych. 1001 aforyzmów, gnom, kalamburów, maksym, minibajek, neologizmów, paradoksów, sentencji i innych małych form literackich, Wydawnictwo Gutenberg-Print, Warszawa 1995
Wokół Chopina i Polski. Siedem szkiców, Wydawnictwo Polskie w Wołominie, Wołomin 2005
artykuły
A.G. Jusfin , Niektóre przejawy pozaskalowego myślenia dźwiękowego w muzyce ludowej, [przekład], «Res Facta», Teksty o Muzyce Współczesnej, 5 (1971)
Próba klasyfikacji znaków notacji muzycznej, w: Materiały Studenckiego Koła Naukowego Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki, PWSM w Krakowie, Kraków 1973
„Ofiarom Hiroszimy — Tren” Krzysztofa Pendereckiego. Próba analizy jednego z aspektów utworu, „Muzyka” 1974 nr 2
O rzeczywistości muzycznej, R22;Ruch MuzycznyR21; 1975 nr 16
„Quartetto per archi” (nr 1) Krzysztofa Pendereckiego. Szkicowy projekt analizy muzykologicznej., w: Warsztat polskich kompozytorów: Kwartet smyczkowy w polskiej muzyce współczesnej (red. Józef Rychlik), PWSM, Kraków 1975
Gitara klasyczna i Massimo Gasbarroni, „Ruch Muzyczny” 1978 nr 27
Młodzi muzycy młodemu miastu, „Magazyn Kulturalny” 1979 nr 3 (31)
Wieczór Debussy’ego w FN, „Ruch Muzyczny” 1979 nr 5
Sprany Brahms i ocalały Mahler, „Ruch Muzyczny” 1979 nr 8
Młodzi Muzycy Młodemu Miastu. V Festiwal w Stalowej Woli, „Życie Warszawy” 1979 nr 119
Muzyka i poezja na baranowskim zamku, „Życie Warszawy” 1979 nr 221
Pieśń o śmierci. XIV Symfonia Dymitra Szostakowicza. W piątą rocznicę zgonu, „Ruch Muzyczny” 1980 nr 16
Rencontres Musicale de Baranów (1976–1980), „La Musique en Pologne” 1980 nr 1-4
Pozaekspresyjne porządki w Kwartecie smyczkowym nr 1 [Krzysztofa Pendereckiego], w: Współczesność i tradycja w muzyce Krzysztofa Pendereckiego. II Seminarium poświęcone twórczości Pendereckiego, Kraków 19–20 grudnia 1980 (wybór materiałów), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1983
Treści „Ofiarom Hiroszimy — Trenu” K. Pendereckiego, w: Współczesność i tradycja w muzyce Krzysztofa Pendereckiego. II Seminarium poświęcone twórczości Pendereckiego Kraków 19–20 grudnia 1980 (wybór materiałów), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1983
O „mieczu” i „sławie” w muzyce, czyli próba psychoanalizy dzieła poetycko-muzycznego na przykładzie „Króla Rogera” i „Stabat Mater” Szymanowskiego z okazji jubileuszu 60-lecia M. Tomaszewskiego poczyniona i, w: Księga Jubileuszowa Mieczysława Tomaszewskiego Kompozycje i teksty wręczone Mieczysławowi Tomaszewskiemu w 60-lecie urodzin 9 grudnia 1981 roku (red. Teresa Malecka), „Zeszyt Naukowy” nr 7, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1984
Pieśni żydowskie Laksa i Szostakowicza, „Ruch Muzyczny” 1985 nr 5
Przy fortepianie czy przy biurku? Kompozytorzy wobec fortepianu jako narzędzia komponowania, w: Muzyka fortepianowa, VIII (red. J. Krassowski i inni) «Prace Specjalne» 46, Akademia Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk 1986
Tego lata w St. Florian i Düsseldorfie, „Ruch Muzyczny” 1986 nr 25
Obrazki z wyprawy do Wielkich Łuków, R22;Ruch MuzycznyR21; 1989 nr 18
Nad kołyską. O kołysance, kołysankach Niekrasowa i „Kołysance Jeriomuszki” Musorgskiego, w: Forma i ekspresja w liryce wokalnej 1808–1909. Interpretacje pod red. M. Tomaszewskiego, «Muzyka i liryka» 2, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1989
Muzyka w obozie — według Szymona Laksa i innych, w: Muzyka źle obecna. Materiały sympozjum poświęconego twórczości R. Bergera, R. Haubenstocka-Ramatiego, T.Z. Kasserna, Sz. Laksa, F.R. Łabuńskiego, R. Maciejewskiego, R. Palestra, A. Panufnika, S. Skrowaczewskiego, M. Spisaka, (red. K. Tarnawska-Kaczorowska) T. 1–2. Sekcja Muzykologów ZKP, Warszawa 1989
Lira korbowa czy lira?, „Ruch Muzyczny” 1989 nr 14
Twórczość kameralna Ryszarda Klisowskiego (w latach 1973–1982), w: Twórczość kompozytorów wrocławskich 1945–1985 „Zeszyt Naukowy” 46, Akademia Muzyczna we Wrocławiu, Wrocław 1990
Jak za króla Sasa... Hasse u św. Jacka, „Ruch Muzyczny” 1990 nr 4
Dziewczęta ze słowikiem... i chłopcy z lassem, „Ruch Muzyczny” 1990 nr 8
„Stworzenie świata” na koniec sezonu, „Ruch Muzyczny” 1990 nr 14
Organy u św. Jacka w Warszawie, „Ruch Muzyczny” 1990 nr 26
Pasterze śpiewają, „Ruch Muzyczny” 1991 nr 3
Muzyka w PWN, „Ruch Muzyczny” 1991 nr 16
Rękopis znaleziony w wiatrownicy, R22;Ruch MuzycznyR21; 1993 nr 4
Roman Maciejewski — twórca wyzwolony i zniewalający, R22;Ruch MuzycznyR21; 1995 nr 7
O narodowym kompozytorze eufońskim, Fryderyku Eufinie, „Ruch Muzyczny” 1995 nr 7
Sylwetka Romana Maciejewskiego, w: Muzyka polska 1945–1995. Materiały Sesji Naukowej. 6-10 grudnia 1995. W 20-lecie Zakładu Analizy i Interpretacji Muzyki (red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1996
Najwybitniejsze utwory pięćdziesięciolecia, w: Muzyka polska 1945–1995. Materiały Sesji Naukowej, 6-10 grudnia 1995, red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1996
I jak informacja, „Nowe Książki” 1997 nr 8
Festiwal muzyki cerkiewnej w Hajnówce, „Sycyna” 1997 nr 12
Roman Maciejewski, twórca niezwykłego „Requiem”, „Sycyna” 1997 nr 21
W odczarowanym kręgu muzyki litewskiej, „Ruch Muzyczny” 1998 nr 5
W labiryncie muzyki, w labiryncie życia, „Dysonanse” 1998 nr 4
Tractatus musico-logicus. Prolegomena, w: Dzieło muzyczne między inspiracją a refleksją. Księga pamiątkowa na 60-lecie urodzin Marka Podhajskiego (red. J. Krassowski i in), Akademia Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk 1998
Roman Maciejewski i jego „Missa pro defunctis”, „Dysonanse” 1998 nr 1
Domniemane źródło Chopinowskiej „Etiudy a-moll” op. 25 nr 11, w: Źródła muzyczne. Krytyka, analiza, interpretacja (red. L. Bielawski, J.K. Dadak-Kozicka), ZKP, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1999
Polszczyzna i Chopin, „Opcje” 1999 nr 5
Muzyka w encyklopediach i innych publikacjach PWN, w: Muzykologia u progu trzeciego tysiąclecia. Teoria i praktyka (red. Ludwik Bielawski, Józefina Katarzyna Dadak-Kozicka, Agnieszka Leszczyńska), Akademia Muzyczna im. F. Chopina w Warszawie, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2000
Hawthornden Castle — międzynarodowy dom pracy twórczej dla pisarzy, „Radostowa” 2000 nr 9, „Tygiel Kultury” 2000 nr 4-6
Sztukmistrz z Mediolanu, „Nowe Państwo” 2001 nr 10
Znikające partytury, „Nowe Państwo” 2001 nr 12
Premier i wirtuoz, „Nowe Państwo” 2001 nr 26
Wieszczy ptak Gamajun. Obraz Wasniecowa, wiersz Błoka, pieśń Szostakowicza, „Ruch Muzyczny” 1988 nr 3, s. 14-18; wersja rozszerzona, z płytą CD DUX, zawierającą utwory D. Szostakowicza:, „Twórczość” 2002 nr 9 (wrzesień)
Figury migotliwe. Zarys teorii, w: Wokół kategorii narodowości, wielokulturowości i uniwersalizmu w muzyce polskiej. Materiały XXXI Ogólnopolskiej Konferencji Muzykologicznej... (red. Alicja Matracka-Kościelny), ZKP, Stowarzyszenie Ogród Sztuk i Nauk, Warszawa–Podkowa Leśna 2002
CD-ROM z Chopinem [o leksykonie multimedialnym M. Tomaszewskiego Fryderyk Chopin. Życie twórcy],, „Ruch Muzyczny” 1997 nr 2, [przedruk w: Wychowanie muzyczne i nauka o muzyce wobec przemian kulturowych i cywilizacyjnych, red. J. Zathey, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2003]
Wystrzałowa muzyka, „Nowe Państwo” 2003 nr 2
Flimmernfiguren bei Johann Sebastian Bach (einige Beispiele), w: Musica Baltica. Im Umkreis des Wandels — von den cori spezzati zum konzertierenden Stil / In the Course of Change — from cori spezzati to the Concerto Style (red. Danuta Szlagowska), Akademia Muzyczna w Gdańsku, Gdańsk 2004
Melos polski u Chopina, „Muzyka” 1997 nr 4, także w: Muzyka polska w okresie zaborów (red. K. Bilica), Sekcja Muzykologów ZKP, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1997, oraz w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
Leci liście z drzewa, albo Pożegnanie Chopina na Woli, „Tygiel Kultury” nr 1–3 (49–51); także rozszerzona wersja w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
Grywanie Chopina w okupowanej Warszawie, „Tygiel Kultury” 2000 nr 1–3 (49–51); także w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
ACH,BACH? BA,CHopin!, w: Muzyka w kontekście kultury. Studia dedykowane Profesorowi Mieczysławowi Tomaszewskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin (red. Małgorzata Janicka-Słysz, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2001, także w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
Muzyka i samobójstwo, „Tygiel Kultury” 2001 nr 7–7 (67–69); także w: Duchowość Europy Środkowej i Wschodniej w muzyce końca XX wieku (red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2004;, oraz w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
„Boże, coś Polskę” Felińskiego-Kaszewskiego. Inspiracje i echa, w: Pieśń polska. Rekonesans. Odrębności i pokrewieństwa. Inspiracje i echa. Studia pod red. Mieczysława Tomaszewskiego, «Muzyka i liryka» 10., Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2002; także w książce autora: Wokół Chopina i Polski, Wołomin 2005
Serce Chopina / Chopins Herz, „Polish Culture / Polnische Kultur” 2006
Ktokolwiek by wiedział..., „Ruch muzyczny” 2008 nr 17-18
W świetle pism, „Ruch Muzyczny” 2008 nr 23
Z hymnem nie ma żartów, „Nowe Państwo” 2009 nr 10
Wspomnienie o Tadeuszu Kaczyńskim, w: Będziemy dalej uprawiać ten ogród. 25 lat Filharmonii im. Romualda Traugutta 1983–2008, Warszawa 2009
Jaki światy mały! Postscriptum, „Ruch Muzyczny” 2009 nr 14
Wspominając Marka Stachowskiego, „Ruch Muzyczny” 2009 nr 26
Händel i nowy pozytyw w WOK, „Ruch Muzyczny” 2010 nr 1
Górole, górole, górolsko muzyka, „Ruch Muzyczny” 2010 nr 5
„De Musica”, „Ruch Muzyczny” 2010 nr 23
Roman Maciejewski 1910–1998: Memento kompozytora, „Ruch Muzyczny” 2011 nr 1
Pamiętał, o czym „całą gębą śpiewała”, czyli jak sobie wilk żonę znalazł, „Ruch Muzyczny” 2011 nr 3
Uwierzyć własnym uszom!, „Ruch Muzyczny” 2011 nr 9
Festiwal De Musica... i Jubileusz Profesora Michała Bristigera, „Ruch Muzyczny” 2011 nr 20
Żarty żartami, „Ruch Muzyczny” 2012 nr 7
Osiemdziesięciolecie Krzysztofa Pendereckiego. Kompozytor wobec natury, kultury i religii, „Gazeta Festiwalowa”, Hajnówka 2013 nr 1
edycje krytyczne, redakcje naukowe
Muzyka polska w okresie zaborów, Sekcja Muzykologów ZKP, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1997
recenzje, komentarze, sprawozdania
Śpiewniki polskie, [recenzja: Wacław Panek Polski śpiewnik narodowy i Hymny polskie], „Ruch Muzyczny” 1996 nr 23
Pieśni do słów Mickiewicza, [rec.], „Ruch Muzyczny” 1999 nr 4
Ich czworo, [recenzja płyty Royal String Quartet], „Tygodnik Solidarność” 2003 z 17 stycznia
Muzyka z perspektywy Bohdana Pocieja, [recenzja: Bohdan Pociej Z perspektywy muzyki], „Nowe Książki” 2006 nr 3
Wszystkie drogi prowadzą do Antonina, [recenzja: Henryk F. Nowaczyk Chopin na trakcie Wielkopolski Południowej], „Nowe Książki” 2007 nr 1
Gide o Chopinie, [recenzja: André Gide Notatki o Chopinie], „Nowe Książki” 2007 nr 9
Śladami Chopina, [recenzja: Marita Albán Juárez, Ewa Sławińska-Dahlig Polska Chopina. Przewodnik po miejscach związanych z pobytem Chopina], „Nowe Książki” 2008 nr 1
Jazz trzynastozgłoskowcem, [recenzja: Marek Gaszyński Pan Tadeusz Jazz], „Ruch Muzyczny” 2008 nr 19
Muzyka podsłuchiwana przejazdem, [recenzja: Zbigniew Chaniecki Muzyka w Europie w relacjach polskich podróżników], „Ruch Muzyczny” 2008 nr 21
Na dworach Wazów i Sasów: Muzyka karnawału Rzeczypospolitej, [recenzja: Alina Żórawska-Witkowska Giovanni Alberto Ristori i jego serenate dla polskiego dworu Augusta III], „Ruch Muzyczny” 2008 nr 23
Pieśni najważniejsze, [recenzja: Pieśń nieśmiertelna, Poznań 2007 i Wacław Panek Hymny polskie], „Ruch Muzyczny” 2008 nr 24
Portret z autoportretem, [recenzja: Rozmowy Anny Woźniakowskiej z Adamem Walacińskim], „Ruch Muzyczny” 2009 nr 3
Cudowne dzieci w FN, [recenzja z koncertu dzieci Suzuki], „Ruch Muzyczny” 2009 nr 13
Dźwiękobrazy w Zachęcie, [recenzja z wystawy Inwazja dźwięków] , „Ruch Muzyczny” 2009 nr 16-17
Ut pictura musica – ut musica pictura, [recenzja: Jacek Szerszenowicz Inspiracje plastyczne w muzyce], „Ruch Muzyczny” 2009 nr 16-17
Od kołyski po grób, [recenzja płyty: Musorgski Z izby dziecięcej, Bez słońca, Pieśni i tańce śmierci] , „Ruch Muzyczny” 2009 nr 20
Stachowski, [recenzja płyty nagranej przez Dorotę Imiełowską i Beethoven Academy Orchestra pod dyr. Piotra Sułkowskiego], „Ruch Muzyczny” 2009 nr 26
Chopin nad Newą, [relacja z obchodów w Petersburgu 200-lecia urodzin Chopina], „Ruch Muzyczny” 2010 nr 9
Jak wysokopienne drzewa, [recenzja: Mieczysław Tomaszewski Penderecki. Bunt i wyzwolenie] , „Nowe Książki” 2010 nr 5
Chopin w purpurze i złocie, [recenzja: Irena Poniatowska Fryderyk Chopin i jego muzyka] , „Ruch Muzyczny” 2010 nr 14
Bach... Chopin... Eigeldinger..., [recenzja publikacji faksymile WtK Bacha z adnotacjami Chopina], „Ruch Muzyczny” 2010 nr 19
Duch czasów Chopina, [relacja z wystawy w Muzeum Narodowym Chopin. Ikonosfera romantyzmu], „Ruch Muzyczny” 2010 nr 23
Wizytówka Chopina, [relacja z wystawy autografów Chopina w Bibliotece Narodowej], „Ruch Muzyczny” 2010 nr 25
Skontrum: Chopiniana 1, [recenzja: Wojciech Bońkowski Dziewiętnastowieczne edycje dzieł Fryderyka Chopina jako aspekt historii recepcji; Anna Brożek, Jacek Jadacki Fryderyk Chopin. Środowisko społeczne - osobowość - światopogląd - założenia twórcze], „Ruch Muzyczny” 2011 nr 6
Odczytywanie Chopina, [recenzja: Mieczysław Tomaszewski Muzyka Chopina na nowo odczytana. Studia, interpretacje, rekonesans], „Ruch Muzyczny” 2011 nr 13
Martha, [recenzja: Olivier Bellamy Martha Argerich. Dziecko i czary], „Ruch Muzyczny” 2011 nr 18
Beethoven w oczach współczesnych, [recenzja: Adam Czartkowski Beethoven. Próba portretu duchowego], „Ruch Muzyczny” 2011 nr 19
Tłumaczenia muzyki, [recenzja: Michał Bristiger Transkrypcje. Pisma i przekłady] , „Ruch Muzyczny” 2011 nr 19
Mistrz z Lubeki, [recenzja: Kerala J. Snyder Dieterich Buxtehude. Życie - twórczość - praktyka wykonawcza] , „Ruch Muzyczny” 2011 nr 20
Zapiski jurodiwego, [recenzja: Wacław Niżyński Dziennik], „Ruch Muzyczny” 2011 nr 21
Kiedy armaty ucichły, zagrała muzyka, [recenzja: Wojciech Tomaszewski Kronika życia muzycznego w Warszawie w latach 1831-1835], „Ruch Muzyczny” 2012 nr 3
Lutosławski autentyczny, [recenzja: Zofia Owińska Lutosławski o sobie], „Ruch Muzyczny” 2012 nr 7
W konfesjonale Krzysztofa Droby: 1. Tak żyć!, [recenzja: Krzysztof Droba Odczytywanie na nowo. Rozmowy z
Mieczysławem Tomaszewskim] , „Ruch Muzyczny” 2012 nr 11
W konfesjonale Krzysztofa Droby: 2. Wsłuchiwać się!, [recenzja: Krzysztof Droba Spotkania z
Eugeniuszem Knapikiem], „Ruch Muzyczny” 2012 nr 13
Zawsze wierni, [recenzja: Maria Ewa Sołtys Twórczość Mieczysława i Adama Sołtysów w
kontekście muzyki polskiej i europejskiej], „Ruch Muzyczny” 2012 nr 16-17
Ostatni co tak poloneza wodził, [recenzja: Bohdan Pociej Polskość Chopina], „Nowe Książki” 2012 nr 12
Na szali przypadku?, [recenzja: Piotr Witt Przedpiekle sławy. Rzecz o Chopinie], „Ruch Muzyczny” 2012 nr 24
Wszystko o Bachu, [recenzja: Christoph Wolff Johann Sebastian Bach – muzyk i uczony], „Ruch Muzyczny” 2013 nr 2
Trzecia w Warszawie, jedyna w Polsce, [recenzja: Grzegorz Wiśniewski 25 lat orkiestry Sinfonia
Varsovia 1984-2009], „Ruch Muzyczny” 2013 nr 5
Kompozytor na rufie, za pulpitem, przy zupie…, [recenzja: oprac. Elżbieta Markowska Lutosławski 1913-2013], „Nowe Książki” 2013 nr 6
Organy w Rosji, [recenzja: Jan Bokszczanin Główne tendencje w rozwoju rosyjskiej i radzieckiej
muzyki organowej], „Ruch Muzyczny” 2013 nr 13
Organmistrzowie w Galicji, [recenzja: Maciej Babnis Kultura organowa Galicji ze szczególnym
uwzględnieniem działalności organmistrza lwowskiego Jana Śliwińskiego], „Ruch Muzyczny” 2013 nr 16
Owoce powinny być nakazane, [recenzja: Marek Sołtysik Roman Maciejewski. Dwa życia jednego
artysty], „Ruch Muzyczny” 2013 nr 15
Spłacony dług, [recenzja: Red. naczelny: Jan Ekier Wydanie Narodowe Dzieł Fryderyka Chopina; Jan Ekier, współpraca Paweł Kamiński Wstęp do Wydania Narodowego], „Ruch Muzyczny” 2013 nr 16-17
Awangardzie nie śpiewa się „Sto lat”, [recenzja: Zbigniew Skowron Teoria i estetyka awangardy
muzycznej drugiej połowy XX wieku], „Nowe Książki” 2013 nr 10
Zapomniany?!, [recenzja: Aleksandra Adamska-Osada Roman Maciejewski. Biografia, postawa
twórcza, duchowość], „Ruch Muzyczny” 2014 nr 1
Instrumenty w dwuszeregu – zbiórka!, [recenzja: Adam Czech Ordynaci i trędowaci. Społeczne role
instrumentów nuzycznych], „Ruch Muzyczny” 2014 nr 2
Górecki we wspomnieniach, [recenzja: Beata Bolesławska-Lewandowska Górecki. Portret w
pamięci], „Nowe Książki” 2014 nr 3
Chopin w Czechach, [recenzja: Libor Martinek Fryderyk Chopin v české literatuře], „Ruch Muzyczny” 2014 nr 3
Eroika albo Heroizm muzyki czasu wojen, [recenzja płyty z nagraniem III Symfonii
Beethovena oraz Bitwy pod Możajskiem Kurpińskiego], NIFC, 2014
Tam, gdzie Chopin pieprz tłukł, [recenzja: Henryk F. Nowaczyk Chopin w podróży], „Ruch Muzyczny” 2014 nr 8
Zza batuty, [recenzja: Edward Gardner, Simone Rattle, Esa-Pekka
Salonen i Antoni Wit w rozmowie z Aleksandrem Laskowskim Lutosławski. Skrywany wulkan], „Nowe Książki” 2014 nr 8
Na marginesach partytur, [recenzja: Witold Rowicki Zapiski dyrygenta], „Nowe Książki” 2014 nr 9
Gdańskie carillony, [recenzja: Danuta Popinigis Carillony i muzyka carillonowa dawnego
Gdańska], „Ruch Muzyczny” 2015 nr 8
Wsłuchany w ptaki i w niebo – Messiaen według Stankiewicza, [recenzja: Jerzy Stankiewicz Olivier
Messiaen], „Ruch Muzyczny” 2015 nr 10
Czy pamiętamy o Leszetyckim?, [recenzja:Siergiej Michajłowicz Malcew Mietod Lieszetickogo] , „Ruch Muzyczny” 2015 nr 12
Literatura
K. Bilica, M. Czuku, T. Lira-Śliwa, J. Mrzigod, Kwartet Literacki, Wydawnictwo Apis, Wrocław 1999
M. Chmielewska,, Leksykon polskich pisarzy muzycznych, Wydawnictwo Polskie w Wołominie, Wołomin 2008