Bolesławska-Lewandowska Beata
-
muzykolog
muzykolog, ur. 19 sierpnia 1974, Łańcut. Jest absolwentką studiów magisterskich w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego (dyplom z wyróżnieniem, 1998) oraz studiów doktorskich na Wydziale Muzycznym Uniwersytetu w Cardiff w Wielkiej Brytanii (2010). W 2020 roku Rada Naukowa Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk podjęła uchwałę o nadaniu dr Beacie Bolesławskiej-Lewandowskiej stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie nauk o sztuce.
W roku akademickim 1997/98 otrzymała stypendium Ministra Edukacji Narodowej za osiągnięcia w nauce, a latach 2000, 2003 i 2012-13 stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na prowadzenie badań naukowych.
Jest autorką szeregu prac, artykułów i recenzji na tematy związane z polską muzyką współczesną, publikowanych w kraju i za granicą. Polskie Wydawnictwo Muzyczne opublikowało monografię Panufnik jej autorstwa, poświęconą życiu i twórczości Andrzeja Panufnika (2001), książki Henryk Mikołaj Górecki. Portret w pamięci z rozmowami o Henryku Mikołaju Góreckim (2013), Panufnik. Architekt emocji z rozmowami o Andrzeju Panufniku (2014), Górecki (2023). W 2014 roku dla wydawnictwa Marginesy przetłumaczyła ostatni rozdział Autobiografii Andrzeja Panufnika, napisany przez żonę kompozytora, Lady Camillę Panufnik. W 2015 roku nakładem brytyjskiego wydawnictwa Ashgate ukazała się angielska wersja jej monografii życia i twórczości Andrzeja Panufnika, zatytułowana The Life and Works of Andrzej Panufnik (1914-1991). Dla tego samego wydawcy przygotowała również do publikacji swą pracę doktorską pt. The Symphony and Symphonic Thinking in Polish Music since 1956 napisaną pod kierunkiem Adriana Thomasa. W latach 2016-2018 ukazały się pod jej redakcją dwa tomy korespondencji Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Panufnika - Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik. Korespondencja. Część 1: Lata 1949–1969; Część 2: Lata 1970–1987.
Jest także autorką tekstów w czasopismach (m.in. „Ruchu Muzycznym”, „Tygodniku Powszechnym”, w londyńskim magazynie „Opera”) oraz na portalach internetowych www.panufnik.polmic.pl, www.mycielski.polmic.pl, www.ninateka.pl/kolekcje/panufnik . Na zlecenie Instytutu Muzyki i Tańca przygotowała dwa obszerne raporty na temat obecności muzyki Andrzeja Panufnika. Część 1 raportu, obejmująca lata 1991–2013 zawiera ponad 150 stron danych na temat wykonań, dyskografii, publikacji, konferencji i innych wydarzeń związanych z kompozytorem. Część 2 natomiast, o zbliżonej objętości, to zbiór precyzyjnych danych o wydarzeniach roku stulecia urodzin Andrzeja Panufnika (2014). Od 2017 roku wspólnie z dr Jolantą Guzy-Pasiak organizuje cykl konferencji oraz jest redaktorem serii "Muzyka polska za granicą". Kolejne tomy tej serii wydawniczej są pokłosiem organizowanych w IS PAN konferencji naukowych, które konsolidują środowisko badaczy zajmujących się problematyką polskich kompozytorów działających w XX wieku za granicą.
Wyniki prowadzonych badań naukowych w rozmaitych archiwach na całym świecie Beata Bolesławska-Lewandowska upowszechnia zarówno podczas wystąpień na konferencjach naukowych, jak i w działalności popularyzatorskiej. Brała udział w organizowaniu koncertów z muzyką Zygmunta Mycielskiego, Andrzeja Panufnika i Romana Palestra (np. zaprogramowała koncert w ramach festiwalu "Warszawskie Spotkania Muzyczne", 8 maja 2017 roku; przygotowała koncepcję programową koncertu i wystawy "Skazani na zapomnienie: Roman Palester i Andrzej Panufnik" w Teatrze Palladium, 17 września 2018).
W latach 1998-2005 pracowała w biurze festiwalu „Warszawska Jesień”, a od 2005 do 2008 roku w Redakcji Widowisk Artystycznych Programu 2 Telewizji Polskiej S.A. jako starszy redaktor prowadzący. W latach 2008-2015 zatrudniona była w TVP Kultura na stanowisku sekretarza redakcji muzyki.
Jest członkiem zespołów redakcyjnych pism: „Polski Rocznik Muzykologiczny” (od 2015) i „Forum Muzykologiczne” (od 2004).
Od 2015 roku pracuje w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, w Zakładzie Muzykologii, od 2022 roku na stanowisku profesora.
Od 2003 roku jest członkiem Sekcji Muzykologów oraz Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich, gdzie od 2015 roku pełni funkcję Przewodniczącej Sekcji Muzykologów, zasiadając jednocześnie w gronie członków Zarządu Głównego stowarzyszenia (od 2017 w Prezydium Zarządu). Aktywność ta pozwala na podejmowanie działań na rzecz konsolidacji środowiska muzykologów i teoretyków muzyki, m.in. poprzez organizowanie dorocznych konferencji ZKP oraz pracę przy publikacji pism wydawanych przez Sekcję, a także podejmowanie współpracy z kompozytorami podczas wspólnie realizowanych wydarzeń artystycznych (m.in. Festiwal Siedmiu Nurtów na 70-lecie ZKP).
Została uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007) oraz Nagrodą Honorową Związku Kompozytorów Polskich za zasługi dla promocji muzyki polskiej (2015).
Publikacje
Książki:
- Zygmunt Mycielski. Między muzyką a polityką, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2024 (w druku)
- Górecki, w serii: "Małe Monografie", Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2023.
- Zygmunt Mycielski, Znaki zapytania, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, red. Beata Bolesławska, Marek Zagańczyk, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2022.
- Paweł Hertz, O muzyce, wybór tekstów i posłowie Beata Bolesławska-Lewandowska, red. Marek Zagańczyk, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2022
- The Symphony and Symphonic Thinking in Polish Music since 19566, Taylor & Francis (Routledge) 2019
- Mycielski. Szlachectwo zobowiązuje, rozmowy o kompozytorze, wstęp: Marek Zagańczyk, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2018
- Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik: Korespondencja. Część 2: Lata 1970–1987, opracowanie, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2018
- Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik: Korespondencja. Część 1: Lata 1949–1969, opracowanie, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2016
- The Life and Works of Andrzej Panufnik (1914–1991), angielska wersja monografii Panufnik (PWM 2001), tłum. Richard Reisner, Ashgate, Farnham 2015
- Panufnik. Architekt emocji, rozmowy o kompozytorze, wstęp: Adam Zagajewski, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2014
- Górecki. Portret w pamięci, rozmowy o kompozytorze, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2013
- Panufnik, monografia życia i twórczości kompozytora, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2001
Redakcja:
- "Muzyka polska za granicą", t. 4: Wśród Słowian, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2023 Instytut Sztuki PAN.
- "Muzyka polska za granicą", t. 3: „American dream". Polscy twórcy za oceanem, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2020 Instytut Sztuki PAN.
- Człowiek, myśl, muzyka. Wokół postaci i twórczości Zygmunta Mycielskiego, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, Grzegorz Oliwa (eds.), Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2019.
- "Muzyka polska za granicą", t. 2: Między Warszawą a Paryżem (1918−1939), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2019 Instytut Sztuki PAN.
- Sto lat muzycznej emigracji. Kompozytorzy polscy za granicą (1918–2018), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Małgorzata Gamrat, Magdalena Nowicka-Ciecierska, Marlena Wieczorek (eds.), Fundacja Meakultura, Gliwice 2018
- "Muzyka polska za granicą", t. 1: Twórcy – źródła – archiwa, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2017.
- Małgorzata Gąsiorowska Rozmowy z Włodzimierzem Kotońskim, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Marta Szoka, Warszawska Jesień, Warszawa 2010.
- Chopinspira. Współcześni kompozytorzy polscy o Chopinie, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Krzysztof Droba, Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 2010.
Artykuły i rozdziały w monografiach wieloautorskich:
- The Resonance of Beethoven’s Ninth Symphony in the Works of Andrzej Panufnik, Krzysztof Meyer and Zygmunt Mycielski, w: Beethoven 9. Studies and Interpretaions, edited by Magdalena Chrenkoff, Kraków: The Krzysztof Penderecki Academy of Music, 2024, s. 317-333.
- Chopin in the writings and music of 20th-century Polish composers, “Culturology Ideas”, 23 (2023) nr 1, s. 85-94.
- “Kto chce słuchać muzyki, musi najpierw wyczyścić wszystkie hałasy i dopiero wtedy słuchać”. Zygmunt Mycielski jako krytyk muzyczny, w: Muzyka wobec wartości. Music and Values, red. Anna Nowak, , Bydgoszcz: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, 2023, s. 167-177.
- Galicyjskie tradycje rodzinne i ich rola w kształtowaniu postawy życiowej Zygmunta Mycielskiego, w: Musica Galiciana. Kultura muzyczna Galicji w kontekście stosunków polsko-ukraińskich, t. XVIII „Muzyczna tradycje Galicji – dziedzictwo, inspiracje, konteksty”, red. Kinga Fink, Teresa Mazepa, Grzegorz Oliwa, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023, s. 108-115.
- Nadia Boulanger and Her Role in Polish Music – in the Light of Zygmunt Mycielski’s Writings, “Polski Rocznik Muzykologiczny” 2022 t. XX, s. 38-52.
- Poetry of Zbigniew Herbert as Inspiration for Zygmunt Mycielski’s Compositions, “Muzyka” 67(2022) nr 4, s. 63-80.
- Three Psalms, Liturgia sacra, Fragments: the Last Works in Zygmunt Mycielski's Oeuvre, “Musicology Today” 19 (2022), s. 55-72.
- Reflecting War Traumas: Roman Palester's Requiem and Zygmunt Mycielski's Rescue Songs, w: Transylvanian Tributes to Ligeti. Thanatos in Contemporary Music, from the Tragic to the Grotesque. Edited by Bianca Ţiplea Temeş and Hermann Danuser, Cluj-Napoka: MediaMusica, 2022, s. 65–86.
- Zygmunt Mycielski w nagraniach: dokumentacja, problemy, zadania, w: Muzyka utrwalona w zapisie i nagraniach, red. Aleksandra Kłaput-Wiśniewska, Elżbieta Szczurko, Bydgoszcz: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, 2022, s. 193-208.
- Between the Poet and the Composer: On Nowy lirnik mazowiecki [New Mazovian lyrist], w: • Musical Analysis. Historia – Theoria – Praxis (tom 6), Wrocław: Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego, 2021, s. 125-155.
- Łzy lejąca” w arcydziełach muzyki polskiej XX wieku, „Sympozjum” (2021), Tom XXV, nr 1 (40), s. 67-82.
- Roman Palester i Polskie Wydawnictwo Muzyczne: korespondencja w trzech odsłonach, „Muzyka” 65(2020) nr 4, s. 128-138.
- Zygmunt Mycielski i „Res Facta” Michała Bristigera: międzyredaktorskie dialogi i solilokwia, „Res Facta Nova. Teksty o muzyce współczesnej” (2020) nr 21(30), s. 11-17.
- Andrzej Panufnik, Leopold Stokowski i Fundacja Kościuszkowska: wokół powstania Sinfonia Sacra, w: American Dream. Polscy twórcy za oceanem, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak (= Muzyka polska za granicą, 3), Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2020, s. 119–138.
- The Musicological Section of the Polish Composers’ Union. Historical Background, „Polski Rocznik Muzykologiczny” XVII (2019), s. 184–198
- Facing a New Reality: Polish Composers in the First Years After 1945, „GESJ Musicology & Cultural Science” [Tbilisi], 19 (2019) nr 1, s. 3–10 http://gesj.internet-academy.org.ge/en/list_artic_en.php?b_sec=muz
- Paryskie lata studiów Zygmunta Mycielskiego w świetle jego zapisków i korespondencji, w: Między Warszawą a Paryżem (1918–1939), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak (= Muzyka polska za granicą, 2), Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2019, s. 85–100
- Konstruktywizm i konstrukcja w muzyce polskiej XX i XXI wieku, w: Powracające fale w muzyce polskiej lat 1918–2018, red. Marta Szoka, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów, Łódź 2019, s. 135–156
- „Chyba istotą naszego życia, czy radości, czy jak to chcesz nazwać, to komponować”. Jeszcze o relacjach Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Panufnika, w: Człowiek, myśl, muzyka. Wokół postaci i twórczości Zygmunta Mycielskiego, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, Grzegorz Oliwa, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2019, s. 42–53
- Roman Palester i Jerzy Giedroyc – o wzajemnych kontaktach w świetle zachowanej korespondencji, „Muzyka” 64 (2019) nr 1, s. 67–80
- Skazani na zapomnienie? O obecności muzyki emigracyjnej w kraju i na świecie, w: Sto lat muzycznej emigracji. Kompozytorzy polscy za granicą (1918–2018), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Małgorzata Gamrat, Magdalena Nowicka-Ciecierska, Marlena Wieczorek, Fundacja Meakultura, Gliwice 2018, s. 92–98
- Zygmunt Mycielski na łamach paryskiej Kultury, „Polski Rocznik Muzykologiczny” XV (2017), s. 78–98
- Andrzej Panufnik i Roman Palester wobec wyzwań emigracji politycznej z PRL. Podobieństwa i różnice przyjętych postaw twórczych, [w:] Muzyka polska za granicą, t. 1: Twórcy – źródła – archiwa, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2017 Instytut Sztuki PAN, s. 93-109
- Kierunki, nurty, inspiracje – o języku muzycznym Romana Palestra, [w:] Muzyka polska za granicą, t. 1: Twórcy – źródła – archiwa, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2017 Instytut Sztuki PAN, s. 111-130
- Emigracyjne drogi Romana Palestra i Andrzeja Panufnika, "Roczniki Kulturoznawcze" 8 (2017) nr 2
- Zygmunt Mycielski i Andrzej Panufnik – o muzycznej przyjaźni ponad żelazną kurtyną, “Muzyka” Nr 4 (243), 2016, s. 43-60
- Muzyka czasów terroru? Okupacyjne uwertury orkiestrowe Grażyny Bacewicz i Andrzeja Panufnika, w: Grażyna Bacewicz. Konteksty życia i twórczości, red. Marta Szoka, Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów, Łódź 2016.,
- Between Emotion and Intellect. On Musical Language of Andrzej Panufnik (1914-1991), w: “Musicology Today” 2015 Vol. 12, Issue 1 (December 2015), s. 18-30
- Kilka uwag o symfoniach Henryka Mikołaja Góreckiego, w: „Ruch Muzyczny” Nr 05/2014
- „Talent to dobro powierzone…” – etyka chrześcijańska w postawie twórczej i życiowej Witolda Lutosławskiego, w: „Pro Musica Sacra” 2013, s. 151-162
- Polish Symphonies of the 1980s as Public Statements against Martial Law, w: „Musicology Today” 2011, s. 178-191
- II Symfonia Witolda Lutosławskiego i II Symfonia Henryka M. Góreckiego – dwie koncepcje późnoawangardowej symfonii dwuczęściowej, w: „Polski Rocznik Muzykologiczny” t. IX, 2011, s. 217-233
- Styl symfoniczny Tadeusza Bairda w utworach po 1956 roku, w: „Forum Muzykologiczne” 2011
- Awangarda muzyczna w oczach Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Panufnika – według zachowanej korespondencji, w: Krytyka muzyczna. Teoria, historia, współczesność, red. Michał Bristiger, Rafał Ciesielski, Jolanta Guzy-Pasiak, Barbara Literska, Zielona Góra 2009, s. 195-200
- Symfonie Henryka Mikołaja Góreckiego – myślenie awangardowe a tradycja gatunku, w: Idee modernizmu i postmodernizmu w poetyce kompozytorskiej i w refleksji o muzyce, studia pod redakcją A. Jarzębskiej i J. Paji-Stach, Musica Iagellonica, Kraków 2007
- Symmetry in the Symphonies of Andrzej Panufnik, w: Andrzej Panufnik’s Music and Its Reception. Studies edited by Jadwiga Paja-Stach, Musica Iagellonica, Kraków 2003
- Andrzej Panufnik and the Pressures of Stalinism in Post-War Poland, w: “Tempo” (Londyn), Nr 220, kwiecień 2002
Tłumaczenia:
- Andrzej Panufnik Autobiografia, tłumaczenie ostatniego rozdziału napisanego przez Camillę Panufnik – Wydawnictwo Marginesy 2014
- Camilla Panufnik, Andrzej Panufnik – człowiek ukryty za nutami, „Przegląd Muzykologiczny”, Nr 5, 2005