Bolesławska-Lewandowska Beata
-
muzykolog
muzykolog, ur. 19 sierpnia 1974, Łańcut. Jest absolwentką studiów magisterskich w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego (dyplom z wyróżnieniem, 1998) oraz studiów doktorskich na Wydziale Muzycznym Uniwersytetu w Cardiff w Wielkiej Brytanii (2010). W 2020 roku Rada Naukowa Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk podjęła uchwałę o nadaniu dr Beacie Bolesławskiej-Lewandowskiej stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie nauk o sztuce.
W roku akademickim 1997/98 otrzymała stypendium Ministra Edukacji Narodowej za osiągnięcia w nauce, a latach 2000, 2003 i 2012-13 stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na prowadzenie badań naukowych.
Jest autorką szeregu prac, artykułów i recenzji na tematy związane z polską muzyką współczesną, publikowanych w kraju i za granicą. Polskie Wydawnictwo Muzyczne opublikowało monografię Panufnik jej autorstwa, poświęconą życiu i twórczości Andrzeja Panufnika (2001), książki Henryk Mikołaj Górecki. Portret w pamięci z rozmowami o Henryku Mikołaju Góreckim (2013), Panufnik. Architekt emocji z rozmowami o Andrzeju Panufniku (2014), Górecki (2023). W 2014 roku dla wydawnictwa Marginesy przetłumaczyła ostatni rozdziałAutobiografiiAndrzeja Panufnika, napisany przez żonę kompozytora, Lady Camillę Panufnik.W 2015 roku nakładem brytyjskiego wydawnictwa Ashgate ukazała się angielska wersja jej monografii życia i twórczości Andrzeja Panufnika, zatytułowanaThe Life and Works of Andrzej Panufnik (1914-1991). Dla tego samego wydawcy przygotowała również do publikacji swą pracę doktorską pt.The Symphony and Symphonic Thinking in Polish Music since 1956napisaną pod kierunkiem Adriana Thomasa. W latach 2016-2018 ukazały się pod jej redakcją dwa tomy korespondencji Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Panufnika -Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik. Korespondencja. Część 1: Lata 1949–1969; Część 2: Lata 1970–1987.
Jest także autorką tekstów w czasopismach (m.in. „Ruchu Muzycznym”, „Tygodniku Powszechnym”, w londyńskim magazynie „Opera”) oraz na portalach internetowych www.panufnik.polmic.pl, www.mycielski.polmic.pl, www.ninateka.pl/kolekcje/panufnik . Na zlecenie Instytutu Muzyki i Tańca przygotowała dwa obszerne raporty na temat obecności muzyki Andrzeja Panufnika. Część 1 raportu, obejmująca lata 1991–2013 zawiera ponad 150 stron danych na temat wykonań, dyskografii, publikacji, konferencji i innych wydarzeń związanych z kompozytorem. Część 2 natomiast, o zbliżonej objętości, to zbiór precyzyjnych danych o wydarzeniach roku stulecia urodzin Andrzeja Panufnika (2014). Od 2017 roku wspólnie z dr Jolantą Guzy-Pasiak organizuje cykl konferencji oraz jest redaktorem serii "Muzyka polska za granicą". Kolejne tomy tej serii wydawniczej są pokłosiem organizowanych w IS PAN konferencji naukowych, które konsolidują środowisko badaczy zajmujących się problematyką polskich kompozytorów działających w XX wieku za granicą.
Wyniki prowadzonych badań naukowych w rozmaitych archiwach na całym świecie Beata Bolesławska-Lewandowska upowszechnia zarówno podczas wystąpień na konferencjach naukowych, jak i w działalności popularyzatorskiej. Brała udział w organizowaniu koncertów z muzyką Zygmunta Mycielskiego, Andrzeja Panufnika i Romana Palestra (np. zaprogramowała koncert w ramach festiwalu "Warszawskie Spotkania Muzyczne", 8 maja 2017 roku; przygotowała koncepcję programową koncertu i wystawy "Skazani na zapomnienie: Roman Palester i Andrzej Panufnik" w Teatrze Palladium, 17 września 2018).
W latach 1998-2005 pracowała w biurze festiwalu „Warszawska Jesień”, a od 2005 do 2008 roku w Redakcji Widowisk Artystycznych Programu 2 Telewizji Polskiej S.A. jako starszy redaktor prowadzący. W latach 2008-2015 zatrudniona była w TVP Kultura na stanowisku sekretarza redakcji muzyki.
Jest członkiem zespołów redakcyjnych pism: „Polski Rocznik Muzykologiczny” (od 2015) i „Forum Muzykologiczne” (od 2004).
Od 2015 roku pracuje w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, w Zakładzie Muzykologii, od 2022 roku na stanowisku profesora.
Od 2003 roku jest członkiem Sekcji Muzykologów oraz Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich. Pełniła funkcję Przewodniczącej Sekcji Muzykologów (2015-2025), zasiadając jednocześnie w gronie członków Zarządu Głównego stowarzyszenia (od 2017 w Prezydium Zarządu). Aktywność ta pozwala na podejmowanie działań na rzecz konsolidacji środowiska muzykologów i teoretyków muzyki, m.in. poprzez organizowanie dorocznych konferencji ZKP oraz pracę przy publikacji pism wydawanych przez Sekcję, a także podejmowanie współpracy z kompozytorami podczas wspólnie realizowanych wydarzeń artystycznych (m.in. Festiwal Siedmiu Nurtów na 70-lecie ZKP).
Od 2025 roku piastuje godność prezesa Związku Kompozytorów Polskich.
Została uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007) oraz Nagrodą Honorową Związku Kompozytorów Polskich za zasługi dla promocji muzyki polskiej (2015).
Publikacje
Książki:
- Zygmunt Mycielski. Między muzyką a polityką, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2024 (w druku)
- Górecki, w serii: "Małe Monografie", Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2023.
- Zygmunt Mycielski, Znaki zapytania, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, red. Beata Bolesławska, Marek Zagańczyk, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2022.
- Paweł Hertz, O muzyce, wybór tekstów i posłowie Beata Bolesławska-Lewandowska, red. Marek Zagańczyk, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2022
- The Symphony and Symphonic Thinking in Polish Music since 1956, Taylor & Francis (Routledge) 2019
- Mycielski. Szlachectwo zobowiązuje, rozmowy o kompozytorze, wstęp: Marek Zagańczyk, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2018
- Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik: Korespondencja. Część 2: Lata 1970–1987, opracowanie, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2018
- Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik: Korespondencja. Część 1: Lata 1949–1969, opracowanie, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2016
- The Life and Works of Andrzej Panufnik (1914–1991), angielska wersja monografii Panufnik (PWM 2001), tłum. Richard Reisner, Ashgate, Farnham 2015
- Panufnik. Architekt emocji, rozmowy o kompozytorze, wstęp: Adam Zagajewski, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2014
- Górecki. Portret w pamięci, rozmowy o kompozytorze, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2013
- Panufnik, monografia życia i twórczości kompozytora, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2001
Redakcja:
- "Muzyka polska za granicą", t. 4: Wśród Słowian, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2023 Instytut Sztuki PAN.
- "Muzyka polska za granicą", t. 3: „American dream". Polscy twórcy za oceanem, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2020 Instytut Sztuki PAN.
- Człowiek, myśl, muzyka. Wokół postaci i twórczości Zygmunta Mycielskiego, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, Grzegorz Oliwa (eds.), Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2019.
- "Muzyka polska za granicą", t. 2: Między Warszawą a Paryżem (1918−1939), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2019 Instytut Sztuki PAN.
- Sto lat muzycznej emigracji. Kompozytorzy polscy za granicą (1918–2018), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Małgorzata Gamrat, Magdalena Nowicka-Ciecierska, Marlena Wieczorek (eds.), Fundacja Meakultura, Gliwice 2018
- "Muzyka polska za granicą", t. 1: Twórcy – źródła – archiwa, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2017.
- Małgorzata Gąsiorowska Rozmowy z Włodzimierzem Kotońskim, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Marta Szoka, Warszawska Jesień, Warszawa 2010.
- Chopinspira. Współcześni kompozytorzy polscy o Chopinie, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Krzysztof Droba, Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 2010.
Artykuły i rozdziały w monografiach wieloautorskich:
- The Resonance of Beethoven’s Ninth Symphony in the Works of Andrzej Panufnik, Krzysztof Meyer and Zygmunt Mycielski, w: Beethoven 9. Studies and Interpretaions, edited by Magdalena Chrenkoff, Kraków: The Krzysztof Penderecki Academy of Music, 2024, s. 317-333.
- Chopin in the writings and music of 20th-century Polish composers, “Culturology Ideas”, 23 (2023) nr 1, s. 85-94.
- “Kto chce słuchać muzyki, musi najpierw wyczyścić wszystkie hałasy i dopiero wtedy słuchać”. Zygmunt Mycielski jako krytyk muzyczny, w: Muzyka wobec wartości. Music and Values, red. Anna Nowak, , Bydgoszcz: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, 2023, s. 167-177.
- Galicyjskie tradycje rodzinne i ich rola w kształtowaniu postawy życiowej Zygmunta Mycielskiego, w: Musica Galiciana. Kultura muzyczna Galicji w kontekście stosunków polsko-ukraińskich, t. XVIII „Muzyczna tradycje Galicji – dziedzictwo, inspiracje, konteksty”, red. Kinga Fink, Teresa Mazepa, Grzegorz Oliwa, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023, s. 108-115.
- Nadia Boulanger and Her Role in Polish Music – in the Light of Zygmunt Mycielski’s Writings, “Polski Rocznik Muzykologiczny” 2022 t. XX, s. 38-52.
- Poetry of Zbigniew Herbert as Inspiration for Zygmunt Mycielski’s Compositions, “Muzyka” 67(2022) nr 4, s. 63-80.
- Three Psalms, Liturgia sacra, Fragments: the Last Works in Zygmunt Mycielski's Oeuvre, “Musicology Today” 19 (2022), s. 55-72.
- Reflecting War Traumas: Roman Palester's Requiem and Zygmunt Mycielski's Rescue Songs, w: Transylvanian Tributes to Ligeti. Thanatos in Contemporary Music, from the Tragic to the Grotesque. Edited by Bianca Ţiplea Temeş and Hermann Danuser, Cluj-Napoka: MediaMusica, 2022, s. 65–86.
- Zygmunt Mycielski w nagraniach: dokumentacja, problemy, zadania, w: Muzyka utrwalona w zapisie i nagraniach, red. Aleksandra Kłaput-Wiśniewska, Elżbieta Szczurko, Bydgoszcz: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, 2022, s. 193-208.
- Between the Poet and the Composer: On Nowy lirnik mazowiecki [New Mazovian lyrist], w: • Musical Analysis. Historia – Theoria – Praxis (tom 6), Wrocław: Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego, 2021, s. 125-155.
- Łzy lejąca” w arcydziełach muzyki polskiej XX wieku, „Sympozjum” (2021), Tom XXV, nr 1 (40), s. 67-82.
- Roman Palester i Polskie Wydawnictwo Muzyczne: korespondencja w trzech odsłonach, „Muzyka” 65(2020) nr 4, s. 128-138.
- Zygmunt Mycielski i „Res Facta” Michała Bristigera: międzyredaktorskie dialogi i solilokwia, „Res Facta Nova. Teksty o muzyce współczesnej” (2020) nr 21(30), s. 11-17.
- Andrzej Panufnik, Leopold Stokowski i Fundacja Kościuszkowska: wokół powstania Sinfonia Sacra, w: American Dream. Polscy twórcy za oceanem, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak (= Muzyka polska za granicą, 3), Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2020, s. 119–138.
- The Musicological Section of the Polish Composers’ Union. Historical Background, „Polski Rocznik Muzykologiczny” XVII (2019), s. 184–198
- Facing a New Reality: Polish Composers in the First Years After 1945, „GESJ Musicology & Cultural Science” [Tbilisi], 19 (2019) nr 1, s. 3–10 http://gesj.internet-academy.org.ge/en/list_artic_en.php?b_sec=muz
- Paryskie lata studiów Zygmunta Mycielskiego w świetle jego zapisków i korespondencji, w: Między Warszawą a Paryżem (1918–1939), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak (= Muzyka polska za granicą, 2), Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2019, s. 85–100
- Konstruktywizm i konstrukcja w muzyce polskiej XX i XXI wieku, w: Powracające fale w muzyce polskiej lat 1918–2018, red. Marta Szoka, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów, Łódź 2019, s. 135–156
- „Chyba istotą naszego życia, czy radości, czy jak to chcesz nazwać, to komponować”. Jeszcze o relacjach Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Panufnika, w: Człowiek, myśl, muzyka. Wokół postaci i twórczości Zygmunta Mycielskiego, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, Grzegorz Oliwa, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2019, s. 42–53
- Roman Palester i Jerzy Giedroyc – o wzajemnych kontaktach w świetle zachowanej korespondencji, „Muzyka” 64 (2019) nr 1, s. 67–80
- Skazani na zapomnienie? O obecności muzyki emigracyjnej w kraju i na świecie, w: Sto lat muzycznej emigracji. Kompozytorzy polscy za granicą (1918–2018), red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Małgorzata Gamrat, Magdalena Nowicka-Ciecierska, Marlena Wieczorek, Fundacja Meakultura, Gliwice 2018, s. 92–98
- Zygmunt Mycielski na łamach paryskiej Kultury, „Polski Rocznik Muzykologiczny” XV (2017), s. 78–98
- Andrzej Panufnik i Roman Palester wobec wyzwań emigracji politycznej z PRL. Podobieństwa i różnice przyjętych postaw twórczych, [w:] Muzyka polska za granicą, t. 1: Twórcy – źródła – archiwa, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2017 Instytut Sztuki PAN, s. 93-109
- Kierunki, nurty, inspiracje – o języku muzycznym Romana Palestra, [w:] Muzyka polska za granicą, t. 1: Twórcy – źródła – archiwa, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Jolanta Guzy-Pasiak, Warszawa 2017 Instytut Sztuki PAN, s. 111-130
- Emigracyjne drogi Romana Palestra i Andrzeja Panufnika, "Roczniki Kulturoznawcze" 8 (2017) nr 2
- Zygmunt Mycielski i Andrzej Panufnik – o muzycznej przyjaźni ponad żelazną kurtyną, “Muzyka” Nr 4 (243), 2016, s. 43-60
- Muzyka czasów terroru? Okupacyjne uwertury orkiestrowe Grażyny Bacewicz i Andrzeja Panufnika, w: Grażyna Bacewicz. Konteksty życia i twórczości, red. Marta Szoka, Akademia Muzyczna im. G. i K. Bacewiczów, Łódź 2016.,
- Between Emotion and Intellect. On Musical Language of Andrzej Panufnik (1914-1991), w: “Musicology Today” 2015 Vol. 12, Issue 1 (December 2015), s. 18-30
- Kilka uwag o symfoniach Henryka Mikołaja Góreckiego, w: „Ruch Muzyczny” Nr 05/2014
- „Talent to dobro powierzone…” – etyka chrześcijańska w postawie twórczej i życiowej Witolda Lutosławskiego, w: „Pro Musica Sacra” 2013, s. 151-162
- Polish Symphonies of the 1980s as Public Statements against Martial Law, w: „Musicology Today” 2011, s. 178-191
- II Symfonia Witolda Lutosławskiego i II Symfonia Henryka M. Góreckiego – dwie koncepcje późnoawangardowej symfonii dwuczęściowej, w: „Polski Rocznik Muzykologiczny” t. IX, 2011, s. 217-233
- Styl symfoniczny Tadeusza Bairda w utworach po 1956 roku, w: „Forum Muzykologiczne” 2011
- Awangarda muzyczna w oczach Zygmunta Mycielskiego i Andrzeja Panufnika – według zachowanej korespondencji, w: Krytyka muzyczna. Teoria, historia, współczesność, red. Michał Bristiger, Rafał Ciesielski, Jolanta Guzy-Pasiak, Barbara Literska, Zielona Góra 2009, s. 195-200
- Symfonie Henryka Mikołaja Góreckiego – myślenie awangardowe a tradycja gatunku, w: Idee modernizmu i postmodernizmu w poetyce kompozytorskiej i w refleksji o muzyce, studia pod redakcją A. Jarzębskiej i J. Paji-Stach, Musica Iagellonica, Kraków 2007
- Symmetry in the Symphonies of Andrzej Panufnik, w: Andrzej Panufnik’s Music and Its Reception. Studies edited by Jadwiga Paja-Stach, Musica Iagellonica, Kraków 2003
- Andrzej Panufnik and the Pressures of Stalinism in Post-War Poland, w: “Tempo” (Londyn), Nr 220, kwiecień 2002
Tłumaczenia:
- Andrzej Panufnik Autobiografia, tłumaczenie ostatniego rozdziału napisanego przez Camillę Panufnik – Wydawnictwo Marginesy 2014
- Camilla Panufnik, Andrzej Panufnik – człowiek ukryty za nutami, „Przegląd Muzykologiczny”, Nr 5, 2005


