Przejdź do głównej treści

Bujarski Zbigniew

Bujarski Zbigniew

Fot.:Marek Suchecki
  • kompozytor

kompozytor; ur. 21 sierpnia 1933, Muszyna; zm. 13 kwietnia 2018, Kraków. W latach 1944–1946 działał jako łącznik w AK, NSZ, WIN. W latach 1955-58 studiował dyrygenturę, a od 1956 do 1960 kompozycję pod kierunkiem Stanisława Wiechowicza w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie.

Zbigniew Bujarski był nagradzany na wielu konkursach, m.in. w 1961 uzyskał wyróżnienie na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich za Strefy na zespół symfoniczny (1961), a w 1964 – II nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach za Kinoth na orkiestrę kameralną (1963). W 1967 jego utwór Contraria na orkiestrę symfoniczną (1965) otrzymał wyróżnienie, zaś w 1978 jego Musica domestica na 18 instrumentów smyczkowych (1977) zdobyła II nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu.

Pracował jako redaktor w Polskim Wydawnictwie Muzycznym w Krakowie (1959-61) oraz jako prelegent muzyczny i kierownik literacki w Filharmonii w Rzeszowie (1961-67).

W latach 1972–2013 związany był z Akademią Muzyczną w Krakowie. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki krakowskiej uczelni (1978–1986), a od 1992 roku - profesora w Katedrze Kompozycji. W 2012 otrzymał tytuł profesora sztuk muzycznych.

Został dwukrotnie uhonorowany Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki II stopnia – w 1979 i 1987. Był też laureatem nagrody Związku Kompozytorów Polskich i nagrody Miasta Krakowa w 1984. W 1991 otrzymał Nagrodę Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego. W 2011 został odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

aktualizacja: 2002, 2008 (Małgorzata Kosińska), 2018 (Wiktoria Antonczyk)

Twórczość

Zbigniew Bujarski był kompozytorem o niezwykle subtelnej wrażliwości dźwiękowej, zapewne dlatego ważne miejsce w jego twórczości zajmował kwartet smyczkowy. Jednorodny materiał brzmieniowy czterech smyczkowych instrumentów sprzyjał subtelnym działaniom kompozytorskim i dążeniu do wysublimowanych efektów dźwiękowych. Sama natura kwartetowej formy jest intymna i ewokuje atmosferę skupienia. Ograniczone zaś środki, jakie stawia do dyspozycji i zespół czterech instrumentów, i klasyczna forma kwartetowa skłaniają do wejścia w głąb dźwięku i w głąb struktury formalnej. To wydaje się być naturalnym środowiskiem brzmieniowo-formalnym Zbigniewa Bujarskiego, który napisał cztery kwartety smyczkowe, opatrując je sugestywnymi tytułami: Na otwarcie domu (1980), Na Adwent (1984), Na Wielkanoc (1989) i Na jesień (2001).

Przy okazji wykonania ostatniego kwartetu podczas festiwalu “Międzynarodowe Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich” kompozytor powiedział:
Kwartet na jesień jest czwartym, jak dotychczas moim ostatnim kwartetem smyczkowym. Mam nadzieję, że nie ostatnim w ogóle. W moich planach przewiduję napisanie Kwartetu na Boże Narodzenie. Prawdopodobnie po skomponowaniu większego utworu symfonicznego przyjdzie czas - jak to zwykle u mnie bywało - na powrót do większej intymności, «prywatności», którą najchętniej realizuję właśnie przez mały zespół. Gatunek kwartetu smyczkowego jest rodzajem jakby prywatnego listu, który kompozytor pisze do konkretnego adresata i w podobny sposób odbiera muzykę kwartetową innych kompozytorów - jak prywatną korespondencję dźwiękową między pojedynczymi osobami. Ten bardzo osobisty charakter muzyki oraz wysokie wymagania, jakie stawia przed kompozytorem technika kwartetu smyczkowego bardzo mi odpowiada i jak długo żyć będę, pozostanę jej wierny”.

Kwartet na jesień został napisany na osiemdziesiąte urodziny Mieczysława Tomaszewskiego i jemu jest dedykowany. Prawykonanie odbyło się na jubileuszowym koncercie w sali „Florianka” w Krakowie 17 listopada 2001 roku. Grał Kwartet „Dafô”.

Kompozycje

  • Krzewy płonące [wersja I], 3 pieśni na głos i fortepian (1958)
  • Krzewy płonące [wersja II], 3 pieśni na głos i zespół kameralny (1958)
  • Tryptyk na orkiestrę smyczkową i perkusję (1958)
  • Synchrony I na sopran i zespół kameralny (1959)
  • Synchrony II na sopran, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1960)
  • Strefy na zespół symfoniczny (1961)
  • Kinoth na orkiestrę kameralną (1963)
  • Kompozycja kameralna na głos, flet, harfę, fortepian i perkusję (1963)
  • Contraria na orkiestrę symfoniczną (1965)
  • El Hombre, oratorium na głosy solo (sopran, mezzosopran, baryton), chór mieszany i orkiestrę (1969-73)
  • Musica domestica na 18 instrumentów smyczkowych (1977)
  • Concerto per archi na skrzypce solo i orkiestrę smyczkową (1979)
  • Similis Greco I na orkiestrę symfoniczną (I część cyklu Similis Greco) (1979)
  • Kwartet na otwarcie domu na kwartet smyczkowy (1980)
  • Narodzenie na chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (III część cyklu Similis Greco) (1981)
  • Veni Creator Spiritus na organy (1983)
  • Da Bóg nam kiedyś..., pieśń na baryton i fortepian do słów Jana Lechonia (1983)
  • Kwartet na Adwent na kwartet smyczkowy (1984)
  • Ogrody cykl pieśni na sopran i orkiestrę (1987)
  • Veni Creator Spiritus na orkiestrę symfoniczną (1988)
  • Kwartet na Wielkanoc na kwartet smyczkowy (1989)
  • Concerto per archi II na wiolonczelę solo i orkiestrę smyczkową (1992)
  • Lęk ptaków na skrzypce, altówkę i perkusistę (1993)
  • Scolaresca na orkiestrę smyczkową (1993)
  • Pawana dla „oddalonej” na orkiestrę smyczkową (1994)
  • Lęk ptaków II na 2 klarnety i perkusję (1994)
  • Pięć pieśni na sopran, orkiestrę smyczkową i wibrafon (1994-96)
  • Lęk ptaków III na klarnet, klarnet basowy, skrzypce, altówkę i perkusję (1995)
  • Cassazione per Natale na dęty zespół kameralny i perkusję (1996)
  • Per cello na wiolonczelę solo (1996)
  • Lumen na orkiestrę symfoniczną (II część cyklu Similis Greco) (1997)
  • La Danza per „Aukso” na kameralną orkiestrę smyczkową (1998)
  • Alleluja na chór mieszany, orkiestrę smyczkową, dwie trąbki i perkusję (1999)
  • Stabat Mater na chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (2000)
  • Kwartet smyczkowy „Na jesień” (2001)
  • Bagatela na orkiestrę smyczkową (2001)
  • Orniphania na wiolonczelę i fortepian (2001)
  • Frutti di Marek na wiolonczelę, akordeon i fortepian (2001)
  • Peirene na orkiestrę symfoniczną (2003)
  • Pieśni brzasku dnia na mezzosopran i orkiestrę smyczkową (2004)
  • Elegos, pieśń żałobna na wiolonczelę solo i orkiestrę smyczkową (2004-2005)
  • Games na orkiestrę (2006)
  • Do Przestrzeni na orkiestrę symfoniczną (2009)
  • KalSzlez na wiolonczelę i fortepian (2010)
  • Largo na dwie wiolonczele i altówkę (2013)
  • Adagio na dwie wiolonczele (2013)

Literatura

Perkowska Małgorzata, Bujarski Zbigniew, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „ab”, PWM, Kraków 1979

Malecka Teresa, Świat muzyki Zbigniewa Bujarskiego. Twórczość pieśniowa, w: Krakowska Szkoła Kompozytorska 1888-1988 (red. Teresa Malecka), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1992

Małecka-Myślik Magda, Rodem z Muszyny: „Nie znoszę festiwali”, rozmowa ze Zbigniewem Bujarskim, „Almanach Muszyny” 1993

Malecka Teresa, Odnawianie tradycji w muzyce Zbigniewa Bujarskiego, w: Muzyka polska 1945-1995 (red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1996

Widłak Elżbieta, Bujarski Zbigniew, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „ab – suplement”, PWM, Kraków 1998

Malecka Teresa, Sfera inspiracji w twórczości Zbigniewa Bujarskiego czyli historia artysty niezależnego, w: Muzykologia wobec przemian kultury i cywilizacji (red. L. Bielawski, K. Dadak-Kozicka, A. Leszczyńska), Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 2001

Malecka Teresa, Zbigniewa Bujarskiego "Stabat Mater" na koniec wieku, "Saeculum Christianum: pismo historyczno-społeczne", 2002 nr 9/2

Malecka Teresa, Zbigniew Bujarski. Kompozytor – malarz, w: Filozofia muzyki. Studia (red. Krzysztof Guczalski), Musica Iagellonica, Kraków 2003

Janicka-Słysz Małgorzata, Rozmowy z kompozytorem, w ramach spotkań z wybitnymi twórcami, organizowanych przez Koło Naukowe Studentów Teorii Muzyki, Akademia Muzyczna, Kraków 2003

Kowalczyk Marcin, Istotą muzyki jest synteza, rozmowa ze Zbigniewem Bujarskim, „Kwarta” 2003 nr 12

Świstak Aleksandra, Zbigniew Bujarski. Katalog tematyczny utworów, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2005

Malecka Teresa, Zbigniew Bujarski. Twórczość i osobowość, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2006

Chopinspira. Współcześni kompozytorzy polscy o Chopinie, red. Krzysztof Droba, Warszawa 2009

Tomaszewski Mieczysław, W zadziwieniu i zadumie nad „pokoleniem 33", „Teoria Muzyki: Studia Interpretacje Dokumentacje”, 2013 nr 3

Pawłowska Małgorzata, Oblicza sonoryzmu we wczesnej twórczości Zbigniewa Bujarskiego, "Teoria Muzyki" (Akademia Muzyczna w Krakowie) 2014 nr 5

Polmic

Rynek Starego Miasta 27
00-272 Warszawa
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

tel: +48 785 370 000

Wsparcie projektu

Modernizacja strony odbywa się dzięki wsparciu Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu Nauka dla społeczeństwa II.

Logo Ministerstwa NiSW program Nauka dla społeczeństwa

Nasze social media



© All rights reserved. POLMIC
Do góry