kompozytor, dyrygent, śpiewak i pedagog; ur. 22 sierpnia 1865, Obertyn; zm. 29 maja 1947, Kraków. Od 1885 roku studiował w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie – grę na fortepianie i harmonię pod kierunkiem Wincentego Rychlinga oraz śpiew u Stanisława Mireckiego, Jana Galla i Mieczysława Horbowskiego. Następnie od 1888 roku kształcił się w Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie w zakresie harmonii u Franciszka Słomkowskiego oraz kompozycji u Mieczysława Sołtysa i Stanisława Niewiadomskiego. Studia wokalne uzupełniał za granicą – u G. Pacciniego w Mediolanie.
Po powrocie do Lwowa został urzędnikiem towarzystwa ubezpieczeń. Ponadto zajmował się dyrygenturą – od 1892 roku prowadził chór Sokoła, a w latach 1894-1901 chór męski przy Galicyjskim Towarzystwie Muzycznym. W latach 1900-01 wydawał dwutygodnik „Wiadomości Artystyczne”.
Od 1902 roku mieszkał w Krakowie, gdzie pracował jako nauczyciel śpiewu i muzyki w Gimnazjum Św. Jacka. W 1906 roku założył tam Szkołę Śpiewu Solowego, której był następnie wieloletnim kierownikiem. Prowadził również własny chór, a także dyrygował chórami Akademii Handlowej, Stowarzyszenia Kupców i Młodzieży Handlowej. W latach 1909-14 uzupełniał studia kompozytorskie pod kierunkiem Feliksa Nowowiejskiego, który przebywał w tym czasie w Krakowie. W latach 1925-28 pracował w Śląskim Konserwatorium Muzycznym w Katowicach jako wykładowca śpiewu solowego i historii muzyki oraz dyrygent chóru słuchaczy tej uczelni.
Oprócz dyrygentury i pedagogiki zajmował się działalnością w stowarzyszeniach muzycznych. Od 1902 roku pełnił funkcję przewodniczącego Towarzystwa Śpiewaczego. Był również organizatorem Związku Polskich Pedagogów Muzyków.
Jego twórczość kompozytorska obejmuje przede wszystkim pieśni solowe i chóralne oraz utwory orkiestrowe, fortepianowe i wokalno-instrumentalne.
(Anna Iwanicka-Nijakowska)
Kompozycje
Utwory na orkiestrę; na fortepian; wokalno-instrumentalne: 3 msze, 2 requiem, 2 oratoria, opera.
Pieśni solowe, chóralne, kościelne, narodowe, m.in.
Ludu mój, ludu! pieśń wielkopostna na głos z organami
Nie przychodź do mnie na głos z towarzyszeniem fortepianu
O pójdź! Zapada nocy czar gondoliera na cytrę i do śpiewu, także na głos z fortepianem i na chór męski a cappella
Pieśń rycerza, Pieśń bojowa, Roztocz sokole i Do pieśni, wydane w zbiorze Cztery kwartety na chór męski
Pieśń uroczysta wykonana przy odsłonięciu pomników Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego w Waszyngtonie, dnia 11go maja 1911 na chór
Szczęść Boże! pieśń górnicza na chór męski
Śpiew żałobny na chór męski a cappella
Tęsknota pieśń na głos z towarzyszeniem fortepianu
Wiosenne czary na kwartet męski
Wstań pieśni na chór męski
Żyj Polsko na kwartet męski
pieśni wydane w zbiorach: Garść pieśni, Echo, Śpiewnik akademicki
(x)
Literatura
Bursa Stanisław, w: Biblioteka Polskiej Piosenki [www.bibliotekapiosenki.pl]
Błaszczyk Leon Tadeusz, Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX w., PWM , Kraków 1964
Bursa Stanisław, w: Słownik muzyków polskich (pod red. Józefa Chomińskiego), t. I "a-ł", PWM, Kraków 1964
Przybylski Tadeusz, Bursa Stanisław Władysław, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „ab”., PWM , Kraków 1986
Iwanicka-Nijakowska Anna, Bursa Stanisław, w: Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. II Biogramy (pod red. Marka Podhajskiego), Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie / Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Warszawa / Gdańsk 2005