Chodkowski Andrzej
-
muzykolog
muzykolog; ur. 25 lutego 1932, Warszawa. W 1958 ukończył studia z zakresu muzykologii pod kierunkiem Zofii Lissy i Józefa Michała Chomińskiego na Uniwersytecie Warszawskim. W 1964 uzyskał stopień doktora na podstawie pracy Klasyczna forma sonatowa w twórczości kameralnej Ludwiga van Beethovena.
W latach 1951-2010 wykładał w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, najpierw jako asystent, od 1964 – adiunkt, od 1969 – docent. W latach 1970-75 i od 1996 do 1998 pełnił także funkcję zastępcy dyrektora Instytutu, w latach 1976-88 kierował tam katedrą powszechnej historii muzyki. W 1981 został wybrany prodziekanem Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego; funkcję tę sprawował do 1986. Od 1986 do 1988 był profesorem w Hochschule für Musik und darstellende Kunst w Grazu, w latach 1994-2000 profesorem Akademii Muzycznej w Warszawie. Wykształcił 6 doktorantów i ponad 40 magistrów. Ponadto w latach 1956-59 pracował równocześnie w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk jako asystent i sekretarz redakcji kwartalnika „Muzyka”.
Działał aktywnie w Związku Kompozytorów Polskich – w latach 1969-71 i 1981-85 był wiceprezesem, a od 1989 do 1993 prezesem. Ponadto był członkiem władz Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, Towarzystwa im. Karola Szymanowskiego, rady naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Komitetu Głównego Olimpiady Artystycznej powołanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W 1960 był sekretarzem naukowym Międzynarodowego Kongresu Chopinowskiego w Warszawie, w 1972 kierownikiem naukowym III Kongresu Musica Antiqua Europae Orientalis w Bydgoszczy.
Brał udział w wielu konferencjach i kongresach naukowych w kraju i za granicą (m.in. we Włoszech, Niemczech, byłej Jugosławii), wykładał gościnnie na wielu uczelniach krajowych i zagranicznych.
W swojej pracy dydaktycznej i naukowej Andrzej Chodkowski koncentrował się na historii muzyki XVIII i XIX w. oraz teorii formy muzycznej. Współpracował z redakcją wydawnictw muzykologicznych PWN, pisał artykuły publicystyczne i eseje w czasopismach (m.in. w „Ruchu Muzycznym”, „Studiu”, „Przeglądzie Katolickim”), hasła encyklopedyczne, omówienia programów koncertowych, komentarze do płyt CD. Opracował ponad 500 audycji dla Polskiego Radia, m.in. w latach 1977-80 zrealizował cykl 114 audycji radiowych pt. Ludwiga van Beethovena opera omnia, w latach 1991-98 cykl 293 audycji pt. Wolfganga Amadeusza Mozarta dzieła wszystkie. Jest twórcą uniwersalnej Encyklopedii muzyki (1995), która powstała w oparciu o jego wieloletnie doświadczenia redakcyjne nad Małą encyklopedią muzyki.
Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in. Srebrny Krzyż Zasługi (1976), Złoty Krzyż Zasługi (1979), Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1998), Medal Komisji Edukacji Narodowej (2001).
aktualizacja: 2015 (ab), 2022 (wa)
Publikacje
książki
Instrumenty orkiestry dzisiejszej, PWM, Kraków 1956
artykuły
Les études musicologiques en Pologne, „La musique en Pologne” 1967 nr 2, s. 17-22
Problem repetycji w klasycznej formie sonatowej, „Muzyka” 1968 nr 3, s. 35-40
Z zagadnień formy sonatowej w twórczości kameralnej Beethovena, „Muzyka” 1968 nr 4, s. 49-55
Problem kody w formie sonatowej Beethovena, „Muzyka” 1970 nr 4, s. 67-88
Trascrizioni strumentali delle opere dei maestri italiani eseguite da Adam Jarzębski, „Quadrivium” 1970 vol. XI
Zu Problemen der Reprise in der Sonatenform bei Beethoven, w: Bericht über den Internationalen Musikwissenschaftlichen Kongress Bonn 1970 (ed. Carl Dahlhaus, Hans Joachim Marx, Magda Marx-Weber, Günther Massenkeil), Bärenreiter, Kassel 1971
Die Koda in der Sonatenform Beethovens, w: Bericht über den Internationalen Beethoven-Kongress 10-12 December 1970 in Berlin (ed. Heinz Alfred Brockhaus, Konrad Niemann), Verlag Neue Musik, Berlin 1971
25 lat Związku Kompozytorów Polskich, „Ruch Muzyczny” 1971 nr 10, s. 5-7
Polonika muzyczne w niektórych bibliotekach północnych Włoch, [wspólnie z Władysławem Malinowskim], „Muzyka” 1972 nr 2, s. 128-133
Repertuar muzyczny teatru saskiego w Warszawie, w: Opera w dawnej Polsce na dworze Władysława IV i królów saskich (pod red. Juliana Lewańskiego), Wrocław 1973
L’aspetto stilistico della musica strumentale polacca del XVII secolo, w: Primo incontro con la musica italiana in Polonia. Dal Rinascimento al Barocco. Parma 12-13 giugno, Bydgoszcz 11-12 settembre 1969, AMIS, Bologna 1974
Giovanni Alberto Ristori a Polska, w: Pagine [2]. Polsko-włoskie materiały muzyczne (pod red. Michała Bristigera), Polskie Centrum Muzyczne, Warszawa 1974
Il Bolognese Giovanni Alberto Ristori e la Polonia, „Quadrivium” 1978 vol. XIX
Feliks Janiewicz i londyńskie koncerty Salomona w latach 1792-1795, w: Studia musicologica, aesthetica, theoretica, historica (pod red. Elżbiety Dziębowskiej, Zofii Helman, Danuty Idaszak, Adama Neuera), PWM, Kraków 1979
Adama Jarzębskiego transkrypcje instrumentalne dzieł wołskich mistrzów, w: Pagine 3. Polsko-włoskie materiały muzyczne (pod red. Michała Bristigera), PWM / Polskie Centrum Muzyczne, Kraków – Warszawa 1979
La cultura musicale di Varsavia come tema di ricerca, „Quadrivium” 1980 vol. XXI
Tradycja i postęp w twórczości warszawskiego środowiska kompozytorskiego, w: Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX wieku (pod. red. Andrzeja Spóza), PWN, Warszawa 1980
Gioacchino Albertini ed il suo „Don Giovanni”, w: Musica, teatro, nazione dall’ Emilia all’ Europa nel Settecento, Mucchi, Modena 1981
Kilka uwag o „Trio fortepianowym” Fryderyka Chopina, w: Rocznik Chopinowski nr 14, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1982
Nieznane polonezy w zbiorach drezdeńskich, w: Dzieło muzyczne. Teoria, historia, interpretacja (pod red. Ireny Poniatowskiej), PWM, Kraków 1984
Muzyka religijna w Polsce na dworze Augusta II, w: Tradycje muzyczne katedry wawelskiej (pod red. Jacka Berwaldta), PWM, Kraków 1985
Johann Adolf Hasse und Polen, w: Schriftenreihe der Hochschule für Musik Carl Maria von Weber (ed. Günter Stephan, Hans John), Heft 9, Dresden 1985
Religious Music on the Court of August II, w: Polish Musicological Studies, t. II, PWM, Kraków 1986
Verdi sulle scene di Varsavia, w: Universalità della musica, prestigio dell’Italia, attualità di Verdi, AMIS, Bologna 1986
Die Variationstechnik und die thematische Arbeit in der Musik der Romantiker, w: Studi in onore di Giuseppe Verdi (ed. Ivano Cavallini), Mucchi, Moderna 1989
Giovanni Adolfo Hasse e la tarda opera napoletana in Polonia, w: Momenti di Storia Musicale tra Italia e Polonia. Raccolta di Studi, vol. III, AMIS, Bolonia 1990
Teoria formy sonatowej F. Galeazziego i jej zastosowanie do analizy dzieł Haydna i Mozarta, „Muzyka” 1991 nr 4
Oratorium włoskie w Warszawie w latach panowania Augusta III, w: Prace Zakładu Powszechnej Historii Muzyki, z. 1, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1991
Johann Adolf Hasse a Polska, w: Prace Zakładu Powszechnej Historii Muzyki, z. 1, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1991
Gioacchino Albertini i jego „Don Giovanni”, w: Prace Zakładu Powszechnej Historii Muzyki, z. 2, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1991
Verdi na scenie warszawskiej, w: Prace Zakładu Powszechnej Historii Muzyki, z. 3, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1994
Z dziejów teorii formy sonatowej, w: Forma sonatowa. Teoria, pojęcia, analiza. Materiały z seminarium, Centrum Edukacji Artystycznej / Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Warszawa 1999
O pojęciach tematu, tematu muzycznego, materiału tematycznego, w: Forma sonatowa. Metody analizy. Materiały z seminarium, Centrum Edukacji Artystycznej / Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Warszawa 1999
Moderato z „Sonaty fortepianowej cis-moll” Josepha Haydna w świetle teorii formy sonatowej Francesco Galeazziego, w: Forma sonatowa. Metody analizy. Materiały z seminarium, Centrum Edukacji Artystycznej / Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Warszawa 2000
Włoskie akcenty w twórczości Beethovena, w: Beethoven. Z dziejów recepcji. Struktura i ekspresja. Beethoven i europejski ruch romantyczny (pod red. Mieczysława Tomaszewskiego, Magdaleny Chrenkoff), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2000
edycje krytyczne, redakcje naukowe
Prace Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, [wspólnie z Zofią Lissą], t. 2, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1953
F. F. Chopin, [wspólnie z Zofią Lissą], Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1960
O twórczości Sergiusza Prokofiewa. Studia i materiały, [wspólnie z Zofią Lissą], PWM, Kraków 1962
Karol Szymanowski. Księga Sesji Naukowej poświęconej twórczości Karola Szymanowskiego, [wspólnie z Zofią Lissą], Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1962
Mała encyklopedia muzyki, [wspólnie ze Stefanem Śledzińskim], PWN, Warszawa 1968
Encyklopedia muzyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995
Literatura
Dziębowska Elżbieta, Chodkowski Andrzej, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „cd”, PWM, Kraków 1984
Dziębowska Elżbieta, Chodkowski Andrzej, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „cd – suplement”, PWM, Kraków 2001