kompozytor; ur. 26 listopada 1971, Częstochowa. Studiował w Akademii Muzycznej w Krakowie: kompozycję w klasie Marka Stachowskiego (dyplom z wyróżnieniem w 1995), instrumentację pod kierunkiem Krzysztofa Pendereckiego oraz muzykę komputerową u Marka Chołoniewskiego. W 1998 uzyskał stopień doktora, a w 2010 - stopień doktora habilitowanego sztuki.

Otrzymał stypendium twórcze Miasta Krakowa w dziedzinie muzyki (1994); stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (w 2006, 2009, 2014, 2019).

Swój warsztat kompozytorski doskonalił na wielu kursach kompozytorskich: Internationale Akademie für Neue Komposition w Schwaz w Austrii (1994), XV Letnich Kursach Kompozytorskich w Białymstoku (1995), 3. Internationale Werkstatt für Neue Musik und Computer w Stuttgarcie (1995), 4. Międzynarodowych Warsztatach Muzyki Współczesnej Kraków/Stuttgart (1996) oraz Letnich Kursach Kompozytorskich w Radziejowicach (1996, 1997). Uczestniczył w warsztatach prowadzonych przez Paula Patersona, Sylvana Bussottiego, Claude'a Lefebvre'a, Joji Yuasa, Bogusława Schaeffera, Lidię Zielińską, Hannę Kulenty, a także amerykańskich stypendystów fundacji Fulbrighta: Richarda Boulangera, Cindy McTee i Rodneya Oaksa.

Podczas Ogólnopolskiego Konkursu dla Młodych Kompozytorów im. Andrzeja Krzanowskiego w Bielsku-Białej otrzymał dwukrotnie I nagrodę: w 1988 za Miniaturę na klarnet solo, a w 1990 za Trzy preludia na klarnet i fortepian. W 1994 za Cztery liryki miłosne na baryton i fortepian  otrzymał I nagrodę na III Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim im. Adama Didura w Sanoku. Za Piece for Orchestra  otrzymał wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim Programu 2 Polskiego Radia w Warszawie w 1996. Otrzymał dwukrotnie III nagrodę na II i III Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim "Musica Sacra”w Warszawie: w 1996 za Psalm 88 na chór mieszany a cappella i w 1997 za ...similes esse bestiis na chór mieszany a cappella. Utwór Ferragosto per tromba, pianoforte e batteria otrzymał w 1997 I nagrodę na Konkursie Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda w Warszawie. W konkursie The National Flute Association (USA), w kategorii Newly Published Music Competition w 2021 nagrodzono Haiku No.3 na flet solo.

Jego utwory wykonywane były w Polsce, Białorusi, Ukrainie, Słowacji, Austrii, Niemczech, Anglii, Francji, Holandii, Belgii, Włoszech, Hiszpanii, Grecji, Kosowie, Rumunii, Finlandii, Estonii, Szwecji, Szwajcarii, Rosji, Gruzji, Mołdawii, Iranie, Australii, Nowej Zelandii, RPA, Japonii, Korei Płd., Chinach, Tajlandii, USA, Kanadzie, Meksyku, Brazylii, Panamie.

Kompozycje Marcela Chyrzyńskiego prezentowano podczas takich festiwali, jak Śląskie Dni Muzyki Współczesnej w Katowicach (1994, 2000, 2006, 2016, 2020), Krakowski Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów (1995-99, 2002-03, 2010-11, 2013, 2015-24), MOSAICO Music Festival w Krakowie (1995), Warszawska Jesień (1996), Musica Moderna w Łodzi (1997), Musica Polonica Nova we Wrocławiu (1998, 2006, 2008, 2014), Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej Gaude Mater w Częstochowie (1997-98, 2015), Internationale Studienwoche für zeitgenössiche Musik w Hamburgu (1995), FIU Music Festival w Miami (2000), Festiwal Musica Nova w Helsinkach (2000), Witebski Festiwal Muzyczny (2001), Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej KONTRASTY we Lwowie (2002, 2021), International Contemporary Music Festival The New Music Scene of Prishtina w Kosowie (2003), Festival  International  de musique en Catalogne w Ceret we Francji (2004), Cadaques International Festival of  Music w Hiszpanii (2004), Festiwal Muzyki Polskiej w Krakowie (2005- 06, 2008, 2015, 2018, 2024), UltraSchall Festival für neue Musik w Berlinie (2006), Festiwal New Music New Faces w Krakowie (2006), Festiwal Prawykonań w Katowicach (2007), Sounds New Contemporary Music Festival w Canterbury (2009), ZXZW Festival w Tilburg w Holandii (2007, 2010), Portrety kompozytorów w Warszawie (2011, 2019), Focus Music Festival w Nowym Jorku (2011), Poznańska Wiosna Muzyczna (2013, 2018-19, 2022), International Contemporary Harpsichord Festival w Padwie we Włoszech (2013), Encuentro Universitario de Clarinete w Mexico City (2013), Kyiv Music Fest na Ukrainie (2014, 2019-20), Gulfstream w Kijowie (2014- 15, 2019), Festiwal Muzyka w Starym Krakowie (2014), Sügisfestival w Tallinnie w Estonii (2014), Cool Capital Biennale w Pretorii w Afryce Południowej (2014), 4. Europejski Kongres Klarnetowy w Katowicach (2014), Annelie de Man Festival w Amsterdamie (2015), SWIK Festival w Eelde w Holandii (2015), Daegu International Contemporary Music Festival w Korei Pd. (2016), Takefu International Music Festival w Japonii (2016), Festiwal Muzyki Polskiej w Moskwie (2016), Krakowska Wiosna Wiolonczelowa (2017, 2022), Lviv Early Music Festival (2017), Krakowska Jesień Muzyczna (2017), Le Festival Franco-Polonais w Douai we Francji (2018), Dni Muzyki Karola Szymanowskiego (2018), Seoul International Music Festival w Korei Pd. (2018), Chopin & Friends Festival w Nowym Jorku (2018, 2022), New York City Electroacoustic Music Festival (2019), Tehran Contemporary Music Festival w Iranie (2019), Festiwal Wawel o zmierzchu w Krakowie (2019), Festiwal Le Forme Del Suono w Latinie we Włoszech (2019), Soriyuhi Concert Series w Daegu w Korei Pd. (2017, 2019, 2022), Daegu International Computer Music Festival w Korei Pd. (2019), Festival Loop 11 w Brukseli w Belgii (2019), Young-Nam International Contemporary Music Festival w Daegu w Korei Pd. (2020), Festiwal Nowe Fale w Gdańsku (2020), Międzynarodowe Dni H.M. Góreckiego (2020, 2022, 2024), Space for Sound w Seoulu w Korei Pd. (2021), 11. Europejski Kongres Klarnetowy w Krakowie (2022), Tenerife Clarinet Fest (2022), Modern Ensemble Festival w Daegu w Korei Pd. (2023), Intersonanzen Festival w Poczdamie w Niemczech (2024) oraz Denzhou International Clarinet Festiwal w Chinach (2024).

Kompozycje Ferragosto per tromba, pianoforte e batteria oraz Quasi Kwazi I na klarnet solo i Quasi Kwazi II na klarnet solo znalazły się w programie koncertu Dimensions of Time and Silence prezentującym muzykę polską i australijską w Sydney w 1998, natomiast Extended Perception of Echo for strings - reprezentował polską muzykę współczesną na Międzynarodowych Targach "Midem Classique 2000” w Cannes.

Utwory Betelgeuse, Ukiyo-e na orkiestrę smyczkową, Koncert na flet i orkiestrę symfoniczną "Ukiyo-e no. 2", Koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną "Ukiyo-e no. 3", Ukiyo-e no. 4 na klarnet, waltornię, fortepian i orkiestrę smyczkową powstały w ramach programu "Zamówienia kompozytorskie", realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Dzieła Chyrzyńskiego wydawane są przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne i Edition Ferrimontana – Frankfurt. Ukazały się na płytach, wydanych przez takie firmy fonograficzne, jak DUX, ZPR Records, Acte Préalable, Polskie Radio S.A., Phasma-Music, AM w Krakowie, PGMaudio, Orpheus Classical, Anaklasis; były ponadto prezentowane przez Telewizję Polską i koreańską KBS, a także radiofonie w Polsce, Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemczech, Portugalii, Finlandii, Estonii, USA i Australii.

Marcel Chyrzyński koncertował jako klarnecista i saksofonista. Grał w zespole mch2, który założył wraz z Markiem Chołoniewskim.

Prowadzi klasę kompozycji w krakowskiej Akademii Muzycznej. W latach 2014-19 piastował stanowisko dyrektora Instytutu Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki. Od 2020 zatrudniony jest na stanowisku profesora. 22 lutego 2021 prezydent RP nadał mu tytuł profesora.

Prowadził gościnne wykłady na uczelniach w Meksyku (Universidad National Autónoma de Mexico w mieście Meksyk), Republice Południowej Afryki (University of Pretoria, University of Cape Town, University of the Witswatersrand w Johannesburgu), Korei Południowej (Yeungnam University w Daegu, Inje University w Gimhae), na Słowacji (Wyższa Szkoła Sztuk Scenicznych w Bratysławie), w Stanach Zjednoczonych (University of Southern California w Los Angeles, New York Conservatory of Music), we Włoszech (Conservatorio Statale di Musica w Latinie) i w Polsce (Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademia Muzyczna w Bydgoszczy). Był wykładowcą międzynarodowych kursów kompozytorskich w Takefu, w Japonii oraz podczas Seoul International Music Festival w Korei Płd.

Marcel Chyrzyński od 1995 należy do Związku Kompozytorów Polskich, od 1998 - do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, od 2005 - do Polskiego Stowarzyszenia Muzyki Elektroakustycznej. W latach 2005-07, 2009-11 oraz 2013-2025 - członek Zarządu Głównego ZKP (2023-2025 – wiceprezes). Od 2014 roku pełni funkcję dyrektora generalnego i artystycznego Krakowskiego Międzynarodowego Festiwalu Kompozytorów (dawniej Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich i Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów Krakowskich). Od 2016 jest prezesem Oddziału Krakowskiego Związku Kompozytorów Polskich.

Marcela Chyrzyńskiego za jego twórczość, działalność pedagogiczną oraz działalność organizacyjną, promującą muzykę współczesną, uhonorowano prestiżowymi nagrodami, m.in.: Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2017), Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę nadanym przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej (2022), Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" nadanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2023), Odznaką "Honoris Gratia” nadaną przez Prezydenta Miasta Krakowa w uznaniu zasług dla Krakowa i jego mieszkańców (2024), Doroczną Nagrodą Związku Kompozytorów Polskich (2024) oraz Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za osiągnięcia twórcze (2024).

aktualizacja: 2002 (Małgorzata Kosińska), 2014 (Anna Iwanicka), 2020, 2024 (Wiktoria Antonczyk) 

Strona internetowa kompozytora: https://www.chyrzynski.com/ 

• Miniatura na klarnet solo (1988)
• Trzy preludia na klarnet i fortepian (1990)
• For you na wibrafon solo (1991)
• Haiku na głos, klarnet, przetworzenia i komputer (1991)
• Pamiętam... na sopran i kwartet smyczkowy (1992)
• Extended Perception of Echo for strings (1992)
• La Musique d’adieu pour orchestre à cordes (1993)
• Trzy dialogi na obój i fagot (1993-94)
• Cztery liryki miłosne na baryton i fortepian (1994)
• Quasi Kwazi na klarnet solo (1994)
• Piece for String Orchestra (1994-95)
• Piece for Orchestra (1994-95)
• Überraschung Cfaj na klarnet, przetworzenia, dwa syntezatory i komputer (1995-96)
• In C na klarnet, altówkę (lub wiolonczelę) i fortepian (1996)
• Psalm 88 na chór mieszany a cappella (1996)
• Per diem clamavi in nocte coram te na chór mieszany a cappella (1996-97)
• Quasi Kwazi II na klarnet solo (1997)
• Ferragosto per tromba, pianoforte e batteria (1997)
• ...similes esse bestiis na chór mieszany a cappella (1997)
• Quasi Kwazi III na klarnet solo (1998)
• Tribute to Miles na trąbkę i jednego perkusistę (1999)
• Concerto 2000 na klarnet i orkiestrę symfoniczną (1999-2000)
• Chamber Concerto 2000 na klarnet i orkiestrę smyczkową (1999-2000)
• ForMS... na wiolonczelę solo (2001)
• EXCH-33 na EWI (elektroniczny instrument dęty) i taśmę (2002)
• Reflection No. 1 na kwartet smyczkowy (2003)
• Reflection No. 2 na klawesyn solo (2005)
• Trans-At-LAN-Tic na orkiestrę symfoniczną i taśmę (2005)
• Strade di Venezia na flet, klarnet i fagot (2005-2006)
• Mahamudra na dźwięki elektroniczne (2006)
• Beelden na amplifikowany flet prosty, klawesyn i taśmę (2006)
• Dry Pieces na kwintet dęty (2007-2008)
• Khynar na EWI i taśmę (2008)
• Meditation No. 1 na saksofon i orkiestrę symfoniczną (2010-2011)
• Fuyu no sakura na mezzosopran i wiolonczelę (2011)
• Ukiyo-e na orkiestrę smyczkową (2012)
• Reflection No. 3 na dwa fortepiany (2013)
• Farewell na wiolonczelę i fortepian (2013)
• Psalmus XXIII (Dominus regit me) na chór mieszany a cappella (2013)
• Dance of Death na klarnet i fortepian (2013)
• Malchera. Koncert na harfę i orkiestrę symfoniczną (2014)
• Betelgeuse na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (2014)
• War Game. Koncert na saksofon altowy i duży zespół kameralny (2014-2015)
• Ukiyo-e No. 2. Koncert na flet i orkiestrę symfoniczną (2015)
• Haiku No. 2 na klarnet i fortepian (2016)
• Ukiyo-e No. 3. Koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną (2016)
• Reflection No. 4 na flet, klarnet, wiolonczelę, perkusję i fortepian (2016)
• Death in Venice na klarnet, wiolonczelę i fortepian (2017)
• Donghwasa na skrzypce, sanjo gayageum i fortepian (2017)
• Follow the White Rabbit na 2 flety (2017)
• Ukiyo-e No. 4 na klarnet, waltornię, fortepian i orkiestrę smyczkową (2018)
• Reflection No. 5 na klarnet i kwartet smyczkowy (2018)
• Haiku No. 3 na flet solo (2018)
• Reflection No. 6 na klarnet i jednego perkusistę (2019)
• Reflection No. 7 na flet, klarnet, wiolonczelę i fortepian (2019)
• Mojave na klarnet, wiolonczelę, perkusję i fortepian (2019)
• Adagio "Krzysztof Penderecki in memoriam" na orkiestrę smyczkową (2020)
• Symfonia nr 1 "Un livre sur l'homme" - Hommage à Roman Ingarden na wielką orkiestrę symfoniczną (2020)
• Adagio "Krzysztof Penderecki in memoriam" na zespół smyczkowy (2020–2021)
• Reflection No. 8 na fortepian (2021)
• Karatachi no Hana na fortepian (2022)
• 9/11 Elegy na wiolonczelę i fortepian (2022)
• Ukiyo-e No. 5, koncert na klarnet i orkiestrę symfoniczą (2022)
• Daeguscape na skrzypce, altówkę i wiolonczelę (2023)
• Ukiyo-e No. 6, koncert na skrzypce i orkiestrę smyczkową (2024)
• Reflection No. 5 na klarnet i orkiestrę smyczkową (2018/2024)

Katalog muzyki XX wieku, Kraków, PWM, 1999.

Cichoń Ewa, Chyrzyński Marcel, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. "cd – suplement”, PWM, Kraków 2001

Przewodnik po muzyce koncertowej, cz. I, Kraków, PWM, 2003.

Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. 2, Biogramy, red. Marek Podhajski, Gdańsk, Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. S. Moniuszki w Gdańsku; Warszawa, Akademia Muzyczna im. F. Chopina w Warszawie, 2005.

Nowa dekada. Związek Kompozytorów Polskich 1995-2005, Warszawa, ZKP - POLMIC 2006.

Szwarcman Dorota, Czas Warszawskich Jesieni. O muzyce polskiej 1945-2007, Warszawa, Stentor, 2007.

Chyrzyński Marcel, "Concerto 2000" na klarnet i orkiestrę symfoniczną: autorski komentarz analityczny, Kraków, Akademia Muzyczna, 2009.

Rzymkowski Andrzej, Saksofon w wybranych utworach kompozytorów krakowskich początku XXI wieku : integracja różnych tendencji stylistycznych i estetycznych, Kraków, Akademia Muzyczna, 2009.

Who is who w Polsce: leksykon biograficzny, wyd. 10, Zug, Who is Who, Verlag für Personenenzyklopädien, 2011.

Złota Księga Nauk Humanistycznych, red. Krzysztof Pikoń, Gliwice, Wydawnictwo “Helion”, 2013.

Chłopecki Andrzej, Muzyka wzwodzi. Diagnozy i portrety, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2014.

Siódma dekada: Związek Kompozytorów Polskich 2006-2015, Warszawa, ZKP - POLMIC, 2015.

Encyklopedia Osobistości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 7, Londyn, British Publishing House Ltd, 2021.