Dahlig Piotr
Dahlig Piotr
-
Muzykolog
Jest członkiem International Council for Traditional Music (UNESCO), Society for Music Education, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego. Uczestniczył w kilkudziesięciu konferencjach międzynarodowych poświęconych m.in. etnicznym, ludowym i plemiennym kulturom muzycznym, a także instrumentom muzycznym oraz źródłom do historii muzyki. Prowadził wykłady z dziedziny kultur muzycznych i muzyki ludowej polskiej i narodów europejskich oraz teorii wychowania muzycznego na Uniwersytecie Warszawskim, w warszawskiej Akademii Muzycznej oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jest również wykładowcą zajęć z folkloru muzycznego na kursach dla nauczycieli w szkolnictwie powszechnym i muzycznym. Jego zainteresowania badawcze obejmują przede wszystkim problematykę muzyki tradycyjnej w świetle migracji i przesiedleń, tradycje etniczne w twórczości kompozytorów europejskich pierwszej połowy XX wieku, teatr wiejski jako zjawisko społeczne i artystyczne oraz mazurki Fryderyka Chopina jako zagadnienie etnomuzykologiczne.
Publikacje
książki
Muzyka ludowa we współczesnym społeczeństwie, red. M. Stokowska, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987
Ludowa praktyka muzyczna w komentarzach i opiniach wykonawców w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1993
Tradycje muzyczne a ich przemiany. Między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojenne, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1998
Muzyka Adwentu. Mazowiecko-podlaska tradycja gry na ligawce, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Uniwersytet Warszawski, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2003
Cymbaliści w kulturze polskiej, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013
artykuły
Kryteria wyboru repertuaru muzycznego w wychowaniu muzycznym w USA, w: Informator Międzynarodowego Stowarzyszenia Wychowania Muzycznego (International Society for Music Education, ISME), red. M. Stokowska, Polska Sekcja ISME, Warszawa 1979
Ludowa praktyka muzyczna a wychowanie muzyczne w szkole, w: Wychowanie Muzyczne w Szkole, red. E. Hoffman-Lipska, rok XXV nr 3, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1980
Liedmanuskripte von polnischen Volkssängerinnen und Sängern, w: Musikethnologische Sammelbände, Bd. 5, Historische Volksmusikforschung, ed. A. Mauerhofer, Akademische Druck und Verlagsanstalt, Graz 1981
Tradycyjne uczenie się i nauczanie gry na instrumentach w środowisku wiejskim w Polsce, w: "Kwartalnik Polskiej Sekcji ISME", red. Z. Peret-Ziemlańska, Polska Sekcja ISME, Warszawa 1983 nr 3
Drums and Drumming in Folk Music in Poland, w: Percussive Notes, Research Edition, Publication of the Percussive Arts Society, ed. S. Smith, Urbana/Illinois, 1984 vol. 22 no. 3
Źródła do dziejów ligawki mazowiecko-podlaskiej, "Muzyka" 1985 nr 2
Die Hirtentrompete Ligawka und das Adventsblasen in Polen, w: Rheinisch- westfälische Zeitschrift für Volkskunde, ed. M. Bringemeier, G. Wiegelmann, H. L. Cox, M. Zender, W. Kleinschmidt, G. Schmitz, 30/31 Jahrgang, Heft 1-4, Bonn-Münster 1985/86
Ligawka mazowiecko-podlaska w świetle źródeł współczesnych, "Muzyka" 1987 nr 4
Uwagi o znaczeniu zbiorów muzycznych Oskara Kolberga dla etnomuzykologii, w: "Biuletyn Radomskiego Towarzystwa Naukowego", red. W. Lotko, K. Janczewska-Sołomko, t. 24 W setną rocznicę śmierci Oskara Kolberga 1890-1990. Studia i Materiały, z. 1-4, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 1987
Uwagi o znaczeniu zbiorów muzycznych Oskara Kolberga dla etnomuzykologii, w: "Biuletyn Radomskiego Towarzystwa Naukowego", red. W. Lotko, K. Janczewska-Sołomko, t. 24 W setną rocznicę śmierci Oskara Kolberga 1890-1990. Studia i Materiały, z. 1-4, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 1987
Instrumenty muzyczne w monografiach regionalnych Oskara Kolberga, w: "Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego", red. W. Lotko, K. Janczewska-Sołomko, t. 24 W setną rocznicę śmierci Oskara Kolberga 1890-1990. Studia i Materiały, z. 1-4, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 1987
Instrumentarium muzyczne w dziełach etnograficznych Oskara Kolberga, "Muzyka" 1988 nr 3
O dokumentacji kultury tanecznej, "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego" 1989 nr 1
Cymbaliści w Polsce południowo-zachodniej, w: Instrumenty muzyczne w polskiej kulturze ludowej, red. L. Bielawski, P. Dahlig, A. Kopoczek, Ludowy Instytut Muzyczny, Warszawa-Łódź 1990
Music Tradition in Individual Interpretation. A Case Study of Resettled Dulcimer Players in Poland, w: VII European Seminar in Ethnomusicology, ed. M.P. Baumann, Berlin 1990
Tańce i zabawy ze Strykowic Górnych. Próba wykorzystania zapisu wideofonicznego, "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego" 1991/92 nr 3
Oskar Kolberg w międzywojennej polskiej etnografii muzycznej, w: "Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego", red. G. Kabza, t. XXIX, z. 1-4, Radomskie Towarzystwo Naukowe, 1992
Instrumentale Ensembles in Westpolen, w: Studia instrumentorum musicae popularis, vol. 10, ed. E. Stockmann, K. Malm, Musikmuseet, Stockholm 1992
Julian Pulikowski i Akcja Zbierania Folkloru Muzycznego w latach 1935-39, "Muzyka" 1993 nr 3-4
Do historii kultury muzycznej (Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej), "Twórczość ludowa" 1993 nr 3-4
Das Hackbrett und Hackbrettspieler im Südosten Polens, w: Conferentia investigatorum musicae popularis Russiae Rubrae regionumque finitimarum 4, t. 4, ed. B. Łukaniuk, Wyższij Muzicznij Institut im. M. Łysenka, Lwów 1993
Muzyka w teatrze etnograficznym, w: Sejmiki Teatrów Wiejskich. Publikacja jubileuszowa z okazji X Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie, red. L. Śliwonik, Towarzystwo Kultury Teatralnej, Wydawnictwo Krąg, Warszawa 1993
Festiwal w Kazimierzu jako ćwiczenia z etnomuzykologii, w: "Biuletyn XXVIII Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych, Kazimierz Dolny nad Wisłą, 24-26 czerwca", red. J. Biegalska, A. Kistelska, H. Weremczuk, P. Buraczyński, W. Kaczkowski, Oficyna Wydawnicza Wojewódzkiego Domu Kultury, Lublin 1994
Ludowy zespół śpiewaczy z Przejęsławia (woj. jeleniogórskie), "Twórczość ludowa" 1994 nr 1-2
Najstarsze źródło fonograficzne folkloru polskiego (1904), "Twórczość ludowa" 1994 nr 3-4
Reemigrancka kapela z Ocic (woj. jeleniogórskie), "Twórczość ludowa" 1994 nr 3-4
Andrzej Bieńkowski jako etnograf muzyczny, w: Andrzej Bieńkowski. Świat obok nas. Obrazy i fotografie, Wydawnictwo wystawy w Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze, Przysucha 1995
Tadeusz Czwordon — muzyk, kolekcjoner, popularyzator i budowniczy instrumentów muzycznych w Wielkopolsce, w: "Wielkopolskie Zeszyty Folkloru" nr 2, red. Z. Płatkiewicz, J. Jaskulski, Z. Kozłowiecka, B. Linette, J. Staszyńska, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Poznań 1995
Tradycje muzyczne repatriantów polskich z Bośni. Instrumenty i kapele, w: Oskar Kolberg. Prekursor antropologii kultury, red. L. Bielawski, K. Dadak-Kozicka, Instytut Sztuki PAN, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Warszawa 1995
Promocja etnicznych tradycji muzycznych w Polsce, w: Dziedzictwo europejskie a polska kultura muzyczna w dobie przemian, studia pod red. A. Czekanowskiej, Musica Iagellonica, Kraków 1995
Do badań nad funkcjonowaniem muzycznych tradycji przesiedleńców. Przykład repatriantów z Bośni, w: Dziedzictwo europejskie a polska kultura muzyczna w dobie przemian, studia pod red. A. Czekanowskiej, Musica Iagellonica, Kraków 1995
Próba analizy wybranych melodii wąskiego zakresu w Polsce, w: Conferentia investigatorum musicae popularis Russiae Rubrae regionumque finitimarum, t. 7-8, ed. B. Łukaniuk, Wyższij Muzicznij Institut im. M. Łysenka, Lwów 1996-97
Drumming in Present Music Ensembles in Poland, w: Studia instrumentorum musicae popularis 11, vol. XI, ed. E. Stockmann, A. Michel, B. Kjellström, Musikmuseet, Stockholm 1996
Pierwszy zapis fonograficzny folkloru polskiego (1904), "Muzyka" 1997 nr 2
Taniec ludowy i narodowy jako idea społeczna, "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego" 1997 nr 8
Obrzędowe pieczywo korowaj jako impuls tańca, w: Taniec i rytuał, red. L. Bielawski, G. Dąbrowska, J. Gmurek, Polskie Towarzystwo Etnochoreologiczne, Warszawa 1997
Marian Sobieski (1908-1967), w: 50 lat Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, red. I. Januszkiewicz-Rębowska, Sz. Paczkowski, I. Poniatowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998
Traditional Music in Contemporary Local Communities in Poland, w: East European Meetings in Ethnomusicology vol. 5, ed. M. Marian-Bălaşa, Romanian Society for Ethnomusicology, Bucharest 1998
Z badań nad relacjami i związkami polsko-ukraińskimi w muzyce ludowej i kulturze muzycznej, w: "Warszawskie Zeszyty Ukrainoznawcze" t. 6-7, red. S. Kozak, Katedra Ukrainistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998
Tradycje muzyczne w inscenizacjach obrzędów i zwyczajów na sejmikach w Tarnogrodzie, w: Sejmiki Teatrów Wiejskich, t. 2, red. L. Śliwonik, Towarzystwo Kultury Teatralnej i Oficyna Graficzna WDK w Lublinie, Warszawa-Lublin-Tarnogród 1998
Z badań nad tradycjami muzycznymi na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Cymbaliści z Kresów Wschodnich, w: "Lud" t. 82, red. Z. Jasiewicz, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Poznań-Warszawa-Wrocław 1998
Jadwiga Sobieska (1909-1995) - nestorka etnomuzykologii polskiej, "Twórczość ludowa" 1998 nr 1
Taniec wśród Polonii, "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego" 1998 nr 9
Muzyczne tradycje regionalne i ludowe w Polskim Radiu (1926-1939), w: Folklorystyka na przełomie wieków, red. D. Kadłubiec, Uniwersytet Śląski, Filia w Cieszynie, Stowarzyszenie PRO FILIA, Cieszyn 1999
Pomorze Zachodnie jako region etnomuzyczny, "Muzyka" 1999 nr 2
Etnochoreologia polska w okresie międzywojennym, "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Etnochoreologicznego" 1999 nr 10
The Basy in Peasant and Highlanders’ Music in Poland, w: Studia instrumentorum musicae popularis, vol. 12, ed. A. Michel, Leipzig-Zwickau 1999
Reconstruction and invention at the adaptation of traditional folk instruments in Poland, w: Tradicionnyje muzykalnyje instrumenty w sowremennoj kulture, red. I. Macijewski, Rossijskij Institut Istorii Iskusstw, Sankt Petersburg 1999
Cechy regionalne śpiewów pogrzebowych w Polsce, w: Folklorystyka na przełomie wieków, red. D. Kadłubiec, Uniwersytet Śląski, Filia w Cieszynie, Stowarzyszenie PRO FILIA, Cieszyn 1999
Zbiory Fonograficzne Instytutu Sztuki PAN, "Twórczość ludowa" 1999 nr 3-4
Wczesna etnomuzykologia polska w świetle korespondencji, w: Muzykologia u progu trzeciego tysiąclecia. Teoria i praktyka. XXIX Ogólnopolska Konferencja Muzykologiczna Związku Kompozytorów Polskich 14-15 kwietnia 2000, red. L. Bielawski, J.K. Dadak-Kozicka, A. Leszczyńska, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2000
The Baltic Sea as a Component of Musical Regionalism in Poland, w: Tiltai. Bridges. Brücken, No. 3, ed. S. Vaiteknas, R. Sliužinskas, Klaipėdos Universitetas, Kłajpeda 2000
Muzyczne i teatralne swoistości regionów Polski, w: Kultura wobec kręgów tożsamości. Kongres Kultury Polskiej 2000. Materiały konferencji przedkongresowej Poznań 19-21 października 2000, red. T. Kostyrko, T. Zgółka, Silesia, Poznań-Wrocław 2000
Między fonografem a muzyką folkową (rozmowa z Beatą Wilgosiewicz-Wojtkowską), "Czas kultury" 2000 nr 4
Odległe rodowody Festiwalu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu, w: "Biuletyn XXXIV Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych. Kazimierz Dolny nad Wisłą, 16-18 czerwca 2000", red. A. Kistelska, J. Biegalska, H. Weremczuk, M. Sobiechart, W. Kaczkowski, Oficyna Wydawnicza Wojewódzkiego Domu Kultury, Lublin 2000
Międzywojenne nagrania dudziarzy wielkopolskich, w: Duda i Kozieł t. 4-5, red. J. Jaskulski, Muzeum Instrumentów Muzycznych, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, Stowarzyszenie Muzyków Ludowych w Zbąszyniu, Poznań-Zbąszyń 2000
On Continuity in Ethnomusicology in Poland, w: "Transcultural Music Review" vol. 5, ed. R. Pelinski, Barcelona 2000
Wątki muzyczne w piśmiennictwie wczesnochrześcijańskim, w: Muzykologia wobec przemian kultury i cywilizacji. XXX Ogólnopolska Konferencja Muzykologiczna ZKP Łódź, 20-21 IV 2001 Warszawa IS PAN 2001, red. L. Bielawski, J. K. Dadak-Kozicka, A. Leszczyńska, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2001
Regionalizm w kulturze muzycznej i teatralnej, "Czas Kultury" 2001 nr 5/6
Uwagi o regionalizmie muzycznym w szkolnictwie polskim okresu międzywojennego, w: "Wychowanie Muzyczne w Szkole", Dwumiesięcznik dla nauczycieli, red. A. Białkowski, Lublin 2001
The Early Field Recordings in Poland (1904-1939) and Their Relations to the Phonogram Archives in Vienna and Berlin, w: Music Archiving in the World, Papers presented at the Conference on the Occasion of the 100th Anniversary of the Berlin Phonogramm-Archiv, ed. G. Berlin, A. Simon, Berlin 2002
Dudy wracają do mody (w Wielkopolsce lat trzydziestych), Duda i Kozieł t. 6, red. J. Jaskulski, uzeum Instrumentów Muzycznych, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, Stowarzyszenie Muzyków Ludowych w Zbąszyniu, Poznań-Zbąszyń 2002
Stanisław Brzozowy (1901-1983) jako klasyk wśród śpiewaków ludowych, "Przegląd Muzykologiczny" 2003 nr 3
Spisz jako wspólnota kultur muzycznych, w: Europejski repertuar muzyczny na ziemiach Polski, red. E. Wojnowska, współpraca: L. Bielawski, J. K. Dadak-Kozicka, Związek Kompozytorów Polskich, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2003
Szkic o dziejach teatru wiejskiego, w: Teatr z własnego życia, pamięci, emocji... Publikacja jubileuszowa z okazji XX Ogólnopolskiego Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie pod red. L. Śliwonika, Warszawa-Tarnogród 2003
Muzyka ludowa a twórczość kompozytorów, "Gadki z chatki" 2003 nr 2-3
Tarnogrodzka pamiątka teatru, w: Skarby zanikającego piękna, red. L. Sliwonik, Towarzystwo Kultury Teatralnej, Tarnogród-Warszawa 2004
Pogranicza kulturowe, migracje i mniejszości narodowe w etnomuzykologii polskiej, w: Ukrainica Polonica, t. 1, red. J. Tereszczenko, G. Strońskij, I. Sipczenko, Uniwersytet w Kijowie, Kijów-Żytomierz 2004
Dzieło Oskara Kolberga a badania folklorystyczne w Europie, w: Muzyka wobec tradycji. Idee-dzieło-recepcja. Księga pamiątkowa Prof. Ireny Poniatowskiej, red. Sz. Paczkowski, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2004
Territorial Identity: Counterpoint or Stimulus for Ethnic Boundaries: The Example of Spisz in the Carpathian Mountains, w: Manifold Identities. Studies on Music and Minorities, ed. U. Hemetek, G. Lechleitner, I. Naroditskaya, A. Czekanowska, Cambridge Scholars Press, London 2004
Kolekcjonerstwo instrumentów jako utrwalanie obrazu kultury muzycznej, w: 30 lat Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, red. M. Maćkowska, Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych, Szydłowiec 2005
Lament – między przeżywaniem a teatralizacją, w: Polskość – europejskość – uniwersalizm muzyki, red. K. Dadak-Kozicka i in., Sekcja Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, Warszawa 2005
Kraje wyszehradzkie jako muzyczne naczynia połączone, "Gadki z Chatki" 2005 nr 58
Przyśpiewka i miniatura instrumentalna. Uwagi gatunkowe, "Polski Rocznik Muzykologiczny" 2006 t. V
Ludowa praktyka muzyczna a wychowanie muzyczne w szkole, w: Edukacja muzyczna. Tożsamość i praktyka, red. A. Białkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006
Muzyka a kontekst społeczny. O nowych tradycjach Pomorza Zachodniego, w: Przemiany w kulturze ludowej na Pomorzu Zachodnim po 1989 roku, red. B. Matławski, Uniwersytet Szczeciński, Urząd Miasta i Gminy w Kamieniu Pomorskim, Kamień Pomorski 2006
Migrations in Austria- Hungary after 1878 and Poland after 1945: Music as a Therapy for Cultural Minorities, w: Shared Music and Minority Identities, ed. by N. Ceribašič, E. Haskell, Institute of Ethnology and Folklore Research, Zagreb 2006
Współczesny stan badań nad folklorem muzycznym w Polsce, w: Folklor muzyczny w Polsce. Suplement podręcznika Jadwigi Sobieskiej, t. 2, red. P. Dahlig, Centrum Edukacji Artystycznej, Warszawa 2006
The Lament — Between Experience and Theatrical Performance, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006
Cykliczność Mazurków op. 50 Karola Szymanowskiego, w: Karol Szymanowski w perspektywie kultury muzycznej przeszłości i współczesności, red. Z. Skowron, Musica Iagellonica, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków-Warszawa 2007
On Attempts at Interpreting Chopin’s Mazurkas from an Ethnomusicological Perspective, w: Fryderyk Chopin in Paris: The 1830s, red. M. Tomaszewski, A. Szklener, Musica Iagellonica, Kraków 2007
Śpiewacy wędrowni, lirnicy i ich repertuar jako odwzorowanie świata, w: Muzyka religijna – między epokami i kulturami t. 3, red. K. Turek, B. Mika, Uniwersytet Śląski, Katowice 2007
Die Phonogrammsammlungen des Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk in Warschau – Ein Archiv folkloristischer Praxis, w: Musik-Sammlungen – Speicher interkultureller Prozesse, ed. E. Fischer, A. Kürsten, S. Brasack, V. Ludorff, Franz Steiner Verlag, Stuttgart 2007
Ethnographische Untersuchungen im Kontext polnisch-deutscher Musikbeziehungen, w: Musik-Sammlungen – Speicher interkultureller Prozesse, ed. E. Fischer, A. Kürsten, S. Brasack, V. Ludorff, Franz Steiner Verlag, Stuttgart 2007
Pasja na Spiszu, w: Polska muzyka religijna –między epokami i kulturami, red. K. Turek, B. Mika, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2008
Śladami wiejskich muzykantów, "Nowe Książki" 2008 nr 3
edycje krytyczne, redakcje naukowe
Instrumenty muzyczne w polskiej kulturze ludowej, red. L. Bielawski, P. Dahlig, A. Kopoczek, Ludowy Instytut Muzyczny, Warszawa-Łódź 1990
A. Czekanowska "Pathways of Ethnomusicology", red. L. Bielawski, P. Dahlig, S. Żerańska-Kominek, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1999
E. Sławińska-Dahlig "Chopin w Sannikach: konteksty historyczno-kulturowe", red. P. Dahlig, Pałac w Sannikach, Sanniki 2007
Traditional musical cultures in central-eastern Europe. Ecclesiastical and folk transmission, red. P. Dahlig, tłum. J. Comber, Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2009
M. Koper "Pieśni ludowe ziemi radomszczańskiej", red. P. Dahlig, Łódzki Dom Kultury, Łódź 2014
hasła encyklopedyczne
Dygacz Adolf, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, suplement do t. C-D, PWM, Kraków 2001
Czekanowska-Kuklińska Anna, w: Die Musik in Geschichte und Gegenwart, Personenteil, Bd. 5 / Zweite, neubearbeitete Ausgabe, hrsg. von L. Finscher, Bärenreiter und Metzler, Kassel-Stuttgart 2001
Pauli Żegota, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. N-Pa, PWM, Kraków 2002
Windakiewiczowa-Rogalska Helena, w: Die Musik in Geschichte und Gegenwart, Personenteil, Bd. 17 / Zweite, neubearbeitete Ausgabe, hrsg. von L. Finscher, Bärenreiter und Metzler, Kassel-Stuttgart 2007
Tacina Jan, Turek Krystyna, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. T-V, PWM, Kraków 2009
Wachsmann Klaus, Wallis Stanisław, Windakiewiczowa Helena, Wójcik-Keuprulian Bronisława, Zaleski Wacław, Żerańska-Kominek Sławomira, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. W-Ż, PWM, Kraków 2012
Literatura
Bielawski Ludwik, Dahlig Piotr, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, suplement do t. C-D, PWM, Kraków 2001