kompozytor, teoretyk muzyki, pianista, pedagog i organizator życia muzycznego; ur. 12 marca 1959, Krasnystaw. Studiował teorię muzyki pod kierunkiem Marka Podhajskiego (dyplom z wyróżnieniem w 1985) oraz kompozycję w klasie Eugeniusza Głowskiego (dyplom w 1986) w Akademii Muzycznej w Gdańsku. Równolegle z kompozycją i teorią muzyki studiował fortepian pod kierunkiem Jerzego Sulikowskiego i Włodzimierza Wiesztordta, konsultując się z Janem Ekierem i Zbigniewem Śliwińskim. Przewód artystyczny I stopnia w zakresie kompozycji zrealizował w 1990 w Akademii Muzycznej w Krakowie pod kierunkiem Marka Stachowskiego. W 2003 obronił w tejże uczelni pracę habilitacyjną z kompozycji i teorii muzyki. Ponadto uczył się kompozycji prywatnie u Ignacego Lipczyńskiego (od 1972), Włodzimierza Dębskiego (od 1974) oraz Witolda Lutosławskiego (od 1987). Konsultował się także m.in. z Luisem Andriessenem (Holandia), George'em Crumbem (USA), Andrzejem Nikodemowiczem, Szabolcsem Esztényim i Ewą Synowiec.

W 1985 i 1986 brał udział w Międzynarodowych Wakacyjnych Kursach dla Młodych Kompozytorów Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Kazimierzu nad Wisłą. W latach 1988-91 i 2006 był stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Jest laureatem I nagrody oraz dwóch nagród trzecich na Ogólnopolskim Konkursie dla Studentów Klas Kompozycji w Gdańsku (1983), I nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim z okazji „Tygodnia Talentów” Tarnów ’85, I nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Prac Magisterskich Akademii Muzycznych za pracę o Makrokosmosie George Crumba (1987), nagrody specjalnej Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich za najlepsze wykonanie utworu współczesnego kompozytora polskiego na XVI Ogólnopolskim Konkursie Chórów a Cappella Dzieci i Młodzieży Szkolnej w Bydgoszczy w 1996, Srebrnej Szybki Kraków 2005, Srebrnego Koziołka Lublin 2005, III nagrody na Ogólnopolskim Konkursie Kolęd i Pastorałek Będzin 2005, nagrody dla najlepszego akompaniatora konkursu podczas X Międzynarodowego Festiwalu–Konkursu Dziecięcego i Młodzieżowego Śpiewu Chóralnego „Wiosenne Dzwoneczki” w Równem na Ukrainie (2008), Nagrody Specjalnej za najlepsze wykonanie kompozycji sakralnych Gniezno 2012.

Utwory Mariusza Dubaja były wykonywane na wielu koncertach i festiwalach w kraju i za granicą (m.in. we Włoszech, w Anglii, Bułgarii, Niemczech, Francji, Grecji, Holandii, Japonii, Portugalii, na Węgrzech, Ukrainie i w Stanach Zjednoczonych), nagrywane na płyty CD (m.in. DUX, King Records w Japonii, Polskie Radio w Warszawie, Filharmonia Lubelska, Studio Hendrix), dla radia i telewizji, prezentowane na antenie oraz wydawane drukiem (m.in. PWM, Agencja Autorska, Polihymnia, Euterpe). Jest autorem rekonstrukcji Mazurka Dąbrowskiego z refrenem opracowanym przez Fryderyka Chopina (PWM 1999) oraz Walca C-dur Chopina według incipitu Ludwiki Jędrzejewiczowej (Polihymnia 2010). W 1991 opublikował patent na podwójną repetycję w pianinie.

Był inicjatorem powstania oraz współorganizatorem Lubelskiego Oddziału Związku Kompozytorów Polskich (1989). Współorganizował cykl koncertów kompozytorów lubelskich pt. Akord (od 1988).

Mariusz Dubaj jest inicjatorem nadania patronatu Witolda Lutosławskiego dla krasnostawskiej szkoły muzycznej I i II stopnia (1994) oraz patronatu Ignacego Lipczyńskiego dla refektarza przy Muzeum Regionalnym w Krasnymstawie (2005). Zainicjował Chmielakowe Recitale Organowe w Krasnymstawie (od 2010).

W latach 1983-87 pełnił funkcję asystenta w gdańskiej Akademii Muzycznej, w latach 1987-2021 pracował na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, od roku 2013 jako profesor nadzwyczajny.

Jest członkiem zwyczajnym Związku Kompozytorów Polskich oraz prezesem Lubelskiego Oddziału ZKP.

Został uhonorowany Nagrodą Artystyczną Wojewody Lubelskiego (1998), nagrodą Złote Karpie Krasnystaw 2000, Odznaką "Zasłużony Działacz Kultury” (2002), Nagrodą Kulturalną Województwa Lubelskiego (2002), Nagrodą Prezydenta Miasta Lublina (2002). W 2015 odznaczony został medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, zaś w roku 2018 Medalem 700-lecia Lublina.

Istotą dojrzałej twórczości Mariusza Dubaja (od Canti movimenti na fortepian i smyczki, 1986) jest synteza „minimal music” i ewolucyjności. Nastąpiło to po okresie wpływów neoklasycznych (np. I Sonata fortepianowa, 1983-94) oraz adoptacji współczesnych technik kompozytorskich, w tym m.in. elementów aleatoryzmu (np. A tre na obój, fagot i fortepian, 1983-84), swobodnie stosowanego i dostosowanego do wymagań narracji totalnego serializmu (np. Barwy morza na chór żeński, 1983-92), czy techniki mozaikowej (np. A World of Music na fortepian, 1986-94). Ideę syntezy „minimal music” i ewolucyjności, z udziałem współczesnych technik kompozytorskich, zrealizował w utworach symfonicznych (np. Largo for large orchestra, 1999-2001), kameralnych (np. Przestrzenie duszy na flet, saksofon altowy i fortepian, 1988-93), chóralnych (np. Pozdrowienie Anielskie, 1998), solowych (np. Ballada na fortepian, 1990-91), elektronicznych (np. Kompozycja Jubileuszowa III według obrazu Leona Tarasewicza, 2000) oraz w cyklu 12 Etiud na fortepian (2003-2007), będącym realizacją współczesnej wizji Chopinowskiego idiomu.

W zakresie techniki wariacyjnej zastosował po raz pierwszy typ wariacji „surrealistycznych”, polegających na deformacji proporcji elementów składowych tematu w kolejnych wariacjach (Trzydzieści impresji na temat „Stary niedźwiedź mocno śpi” na fortepian, 1994-97). Istotnym czynnikiem pozostaje kolorystyka dźwiękowa, w przypadku kompozycji orkiestrowych wyrażająca się w częstym, choć głęboko przemyślanym użyciu perkusji (np. I nadejdzie światłość, koncert na fortepian i orkiestrę, 1989-90).

Wypracował własną koncepcję kompozycji otwartych, obejmujących zapis w partyturze pomysłów muzycznych oraz słownych sugestii dotyczących sposobów ich rozwijania (np. Nokturn na fortepian, 1997). Źródeł tej koncepcji należy upatrywać we wrodzonych predyspozycjach kompozytora do improwizacji, jego wykształceniu w zakresie teorii muzyki oraz zainteresowaniu współczesnymi technologiami audio i ich wykorzystaniu w procesie rejestracji nowych kompozycji.

Jego dekompozycje, o rysie postmodernistycznym, powstają na zasadzie improwizacyjnego przeobrażania tworzywa znanych arcydzieł muzycznych (np. Kompozycja Jubileuszowa I, 1998). Część kompozycji Dubaja istnieje, jak dotychczas, jedynie w postaci nagrań cyfrowych, które kompozytor stopniowo realizuje w postaci partytury (np. Pasja według św. Marka na organy elektroniczne, 1998).

Uzupełnieniem jego eksperymentów twórczych jest grupa kompozycji konceptualnych (np. Esej o muzyce dla pianisty, 1987-98).

W zakresie teorii muzyki stworzył własny projekt szkicu analitycznego (1997), będący syntetycznym ujęciem elementów składowych dzieła. Jest autorem ponad dwudziestu tysięcy aforyzmów oraz kilkunastu wierszy.

Dr Ewa Zarzycka

Walc-kanon na fortepian (1976)

Shimmy-kanon (1976-2003)

Hymn I Liceum Ogólnokształcącego im. Wł. Jagiełły w Krasnymstawie (1977)

Dziesięć wariacji na temat „Sto lat” na fortepian (1979)

Suita na fortepian (1979-81)

Pięć inwencji na fortepian (1980-94)

Wrześniowa melodia na fortepian (1981)

Sierpniowa noc na fortepian (1981-82,20)

Trio stroikowe (1981-83)

Sonata na skrzypce solo [wersja I] (1982)

Passacaglia i Fuga na fortepian (1982)

Kwartet dęty [wersja I] na dwie trąbki, waltornię i puzon (1983)

Pejzaż morski na chór mieszany (1983)

Rozmowa ptaków, etiuda elektroniczna (1983)

A tre per oboe, fagotto e pianoforte (1983-84)

Barwy morza, cztery aforyzmy na chór żeński do słów własnych (1983-92)

Struktury na fortepian (1983-93)

Sonata fortepianowa nr 1 (1983-94)

Krajobrazy Cieszyńskie na chór męski do słów własnych (1984)

Kwartet smyczkowy nr 1 [wersja I] (1985)

Fragmenti na jedenaście instrumentów i perkusję (1985-86)

Canti movimenti [wersja I] na fortepian i smyczki (1986)

Nocny kurs na fortepian (1986)

A World of Music. Book I, cykl konstrukcji na fortepian solo (1986-93)

Dwie humoreski [wersja I] na trio stroikowe (1987)

Music for Beginners. Book I na fortepian (1987)

Spacer przez równinę, kompozycja otwarta na fortepian (1987)

Dwie dole, piosenka żołnierska na głos i fortepian do słów własnych (1987)

Dwie łatwe pieśni na chór żeński (1987)

Trzy poematy na sopran i fortepian (1987-2000)

Reprodukcje, osiemnaście szkiców na fortepian. Tomy I-II (1987-92)

A World of Music. Book II, cykl konstrukcji na fortepian solo (1987-93)

A World of Music. Book III, cykl konstrukcji na fortepian solo (1987-94)

Trzy wyliczanki na chór dziecięcy (1987-97)

Esej o muzyce dla pianisty (1987-98)

Trzy wizje na fortepian na cztery ręce lub 2 fortepiany dla młodzieży (1988)

Cztery pieśni na mezzosopran i fortepian do słów własnych (1988-92)

Przestrzenie duszy na flet, saksofon altowy i fortepian (1988-93)

Dwadzieścia cztery Mini-Preludia na fortepian (1988-93)

Krajobraz z kolędą dla młodych muzyków na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1988-93)

Cztery poematy na fortepian (1988-94)

Pieśni polskie na fortepian (1989)

Litania do Najświętszej Marii Panny [wersja I], kantata na mezzosopran i orkiestrę (1989)

I nadejdzie światłość, koncert na fortepian i orkiestrę (1989-90)

Trzy modlitwy [wersja I] na chór mieszany (1989-91)

Ojcze nasz [wersja I] na chór mieszany (1989-91)

Zdrowaś Mario [wersja I] na chór mieszany (1989-91)

Gloria [wersja I] na chór mieszany (1989-91)

Trzy modlitwy [wersja II] na chór trzech głosów równych (1989-94)

Ojcze nasz [wersja II] na chór trzech głosów równych (1989-94)

Zdrowaś Mario [wersja II] na chór trzech głosów równych (1989-94)

Gloria [wersja II] na chór trzech głosów równych (1989-94)

Trzy modlitwy [wersja III] na chór mieszany (1989-97)

Ojcze nasz [wersja III] na chór mieszany (1989-97)

Zdrowaś Mario [wersja III] na chór mieszany (1989-97)

Gloria [wersja III] na chór mieszany (1989-97)

Santa Luzia [wersja I] per coro di bambini (o femminile) (1990)

Ballada na fortepian (1990-91)

Ostatnia bajeczka misia na flet i trzy perkusje (1990-91)

Reminiscencja, kompozycja otwarta na fortepian (1990-97)

Inwencja na akordeon (1992-97)

Missa Brevis na chór mieszany i 3 głosowy (1993-2011)

Kyrie na chór mieszany (1993-99)

Hommage à Lutosławski na flet solo (1994)

Alleluja [wersja I] na chór mieszany a cappella (1994)

Trzydzieści impresji na temat „Stary niedźwiedź mocno śpi” na fortepian (1994-97)

Dwanaście kolęd dla dzieci we współczesnym opracowaniu na fortepian (1994-97)

Modlitwa Pańska [wersja I] na głos i fortepian (1995)

Optimum Mobile (Cluster Music John Cage in memoriam) na fortepian (1995)

Maximum mobile (Quasi sonata John Cage in memoriam) na fortepian solo (lub fortepian na 4 ręce) (1995)

Nowe Modlitwy na chór mieszany (1995-98)

Modlitwa Pańska/Pater noster na chór mieszany i smyczki (ad libitum)  (1995/2016)

Canti movimenti [wersja II] na fortepian i smyczki (1996)

Modlitwa Pańska [wersja II] na chór 4-głosowy (1996)

Cicha noc, opracowanie na chór mieszany w trzech wersjach (1996-2011)

Music for Beginners. Book II na fortepian (1996-99)

Nokturn, kompozycja otwarta na fortepian (1997)

Medytacja in E, kompozycja otwarta na organy (1997)

Chopiniana, postmodernistyczna mozaika na fortepian (1997)

Nie tylko dla Elizy na fortepian (1997)

Concertino [wersja I] na trio stroikowe, smyczki i perkusję (1997)

Toccata i Fantazja, kompozycja otwarta na klawesyn (1997)

Rozproszenia, kompozycja otwarta na klawesyn (1997)

Chorał in F, kompozycja otwarta na organy (1997)

Toccata in d, kompozycja otwarta na organy (1997)

Kolędy na instrument elektroniczny (1997-98)

Modlitwa do Madonny, pieśń kościelna do słów Marii Gleń na głos solo, głos i organy, chór 3-głosowy, chór mieszany (1998)

Bogurodzica Dziewica na chór mieszany (1998)

Kompozycja Jubileuszowa I, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Alla Mazurka, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Alla Polacca, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Sonata „Funèbre” nr 2, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Pasja według św. Marka na organy elektroniczne, kompozycja otwarta na organy (1998)

Eucharystia, kompozycja otwarta na organy (1998)

Santa Luzia [wersja II] per coro di bambini (o femminile) (1998)

Nowe „Clair de lune”, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Alla Marcia II, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Studium I, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Studium II, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Tempo di valse, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

KLA-BZD-RA, kompozycja otwarta na fortepian (1998)

Alleluja, Alleluja na chór mieszany (1998-99)

Modlitwa do Madonny [wersja II], pieśń kościelna do słów Marii Gleń na głos solo lub chór 1-głosowy, głos i organy, chór 2-głosowy, chór 3-głosowy, chór mieszany (1998/2017)

Kyrie eleison na chór mieszany (1999)

Z pól bitewnych na trąbkę solo (1999)

Kompozycja Jubileuszowa II, kompozycja otwarta na fortepian (1999)

Litania do Najświętszej Marii Panny [wersja II], kantata na mezzosopran i orkiestrę (1999)

Walc melancholijny na fortepian (1999)

Thema for Julian na organy (1999)

3 Impresje (według Sonaty) na skrzypce solo dedykowane Romanowi Lasockiemu (1999- 2011)

Funeral Song na orkiestrę smyczkową (1999-2000)

Largo na wielką orkiestrę (1999-2001)

Sonata na skrzypce solo [wersja II] (1999-2011)

Missa Nova per coro misto (1999-2011)

Nowa sonatina nr 1 na fortepian (2000)

Capriccio I na wiolonczelę solo (2000)

Kompozycja Jubileuszowa III wg obrazu Leona Tarasewicza na instrument elektroniczny (2000)

Nowa sonatina nr 2 na fortepian (2000)

Nowa sonatina nr 3 na fortepian (2000)

Hymn do Chrystusa do słów Marii Gleń na głos solo i chór 4-głosowy (2000)

Ekspresja I na klawesyn dedykowana Władysławowi Kłosiewiczowi (2000)

Kleszczmy rękoma, rękoma, Psalm 47 według Jana Kochanowskiego na chór mieszany (2001)

Concertino [wersja II] na trio stroikowe i fortepian (2002)

Dwanaście Etiud na fortepian dedykowane Stanisławowi Drzewieckiemu (2002-2007)

Wzrastanie na klawesyn (2003-2004)

Tempus Natalis na organy (2005)

Jezus Chrystus nam się narodził, kolęda do słów własnych na głos i organy, chór 2-głosowy, chór 3-głosowy, chór mieszany (2005)

Odejście do Pana (Pamięci Jego Świątobliwości Jana Pawła II) na organy (2005)

Cicha Modlitwa (Pamięci Jego Świątobliwości Jana Pawła II), pieśń kościelna do słów Marii Gleń na głos i organy, chór mieszany (2005)

Lublin nocą, piosenka do słów Aliny Jahołkowskiej na głos i fortepian (2005)

Drobiazgi na fortepian (2005)

Mała sonata na fortepian (2005)

Introdukcja na klawesyn dedykowana Gośce Isphording (2005)

Canti movimenti, wersja na 2 fortepiany  (2009)

Alleluja [wersja II] na chór mieszany (2011)

13. Etiuda (seria II) na fortepian dedykowana Rafałowi Blechaczowi (2011)

Walc brillante na fortepian dedykowany Profesorowi Mieczysławowi Tomaszewskiemu (2011)

Kwartet dęty [wersja II] na dwie trąbki, waltornię i puzon (2011)

Z pól bitewnych (Karliński. Olsztyn koło Częstochowy. 1587/88), wersja na trąbkę (in B) i fortepian (2011)

Trzy miniatury na trio stroikowe (2011)

Dwie Humoreski [wersja II] na trio stroikowe (2011)

Kwartet smyczkowy nr 1 [wersja II] (2011-2012)

Etiudy (seria II) na fortepian dedykowane Rafałowi Blechaczowi  (2011-2013)

Podchorąży z Włodzimierza, piosenka na głos i fortepian  (2012)

Walc liryczny na fortepian (2012-2013)

Hymn STARTU Krasnystaw do słów Saturnina Naliwajki na głos solo oraz głos i fortepian (2014)

Modlitwa do Matki Bożej Sokalskiej do słów ludowych na głos solo, chór 2-głosowy, chór 3-głosowy, chór mieszany dla Sanktuarium Matki Bożej Sokalskiej w Hrubieszowie  (2014)

Wiara, nadzieja, miłość, pieśń pasyjna do słów Iwony Chudoby na chór mieszany  (2014)

Ogniwa na 2 fortepiany i perkusję, kompozycja kolektywna skomponowana z okazji 70-lecia Związku Kompozytorów Polskich  (2015)

Pieśń do Błogosławionego ks. Zygmunta Pisarskiego do słów ks. Henryka Kapicy na głos solo  (2017)

na eM, cykl 3 erotyków do słów Iwony Chudoby na sopran i fortepian  (2018-2019)

Kompozycja Jubileuszowa VI według obrazu Mariusza Drzewińskiego "Epitafium dla Romana Opałki" na fortepian (2019)

Kompozycja Jubileuszowa VII według linorytu Krzysztofa Szymanowicza "Engram VII" na fortepian (2019)

Kompozycja Jubileuszowa VIII według rysunku Joanny Brześcińskiej-Riccio "LA LEGGE COSMICA (dedicato a Leonardo Fibonacci)" na fortepian  (2019)

Polonez "Powitanie Ojczyzny" na fortepian dedykowany Prof. Elżbiecie Stefańskiej  (2019)