etnomuzykolog, etnograf, zbieracz pieśni ludowych i robotniczych, publicysta muzyczny; ur. 23 lipca 1914, Droniowice (k. Lublińca), zm. 5 kwietnia 2004, Katowice. Studiował na Wydziale Wychowania Muzycznego oraz na Wydziale Kompozycji i Teorii Muzyki w Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach. Ukończył również prawo w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Katowicach oraz Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1962 roku obronił pracę doktorską, w 1975 roku - pracę habilitacyjną na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w 1991 roku otrzymał tytuł profesora.

Brał udział w kampanii wrześniowej, a następnie w antyhitlerowskim ruchu oporu na Górnym Śląsku. Od 1941 roku do końca wojny przebywał w więzieniach niemieckich w Bytomiu, Katowicach, Opolu i Raciborzu.

Po wojnie podjął pracę naukowo-dydaktyczną: w latach 1951-1975 wykładał w Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach w Katowicach, w latach 1974-1980 prowadził zajęcia na Uniwersytecie Wrocławskim, a w latach 1980-1999 na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (filia w Cieszynie), gdzie pełnił także funkcję kierownika Zakładu Teorii Muzyki i Folklorystyki Muzycznej.

W 1933 roku rozpoczął zbieranie pieśni ludowych na Górnym Śląsku, od lat 50. prowadził badania na terenie całego kraju, koncentrując się na terenach Śląska Górnego i Cieszyńskiego oraz Zagłębia Dąbrowskiego. Zebrał około 12 tysięcy melodii i pieśni ludowych, a także tekstów, bajek, anegdot, przysłów i dokumentację kultury materialnej. Badał również folklor miejski, robotniczy, szczególnie w grupach zawodowych hutników i górników.

W latach 1950-1955 uczestniczył w Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego, zainicjowanej przez Państwowy Instytut Sztuki w Warszawie. Od 1961 roku współpracował z Międzynarodowym Centrum do Badań nad Pieśnią Robotniczą w Budapeszcie.

Działał jako publicysta i krytyk muzyczny, opublikował około 2 tysięcy artykułów oraz około 160 prac naukowych. W latach 1947-69 współpracował z "Trybuną Robotniczą" i prowadził w Telewizji Polskiej cykl Z teki folklorystycznej Adolfa Dygacza.

Był konsultantem Polskiego Radia i Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Śląsk”, a także instruktorem Związku Śląskich Kół Śpiewaczych i Instrumentalnych.

Członek Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, Komisji Etnograficznej Oddziału PAN w Krakowie oraz Komisji Historyczno-Literackiej Oddziału PAN w Katowicach.

Należał do wielu organizacji kulturalnych – m.in. Związku Nauczycielstwa Polskiego, Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Katowickiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (przewodniczący sekcji historycznej). Był członkiem Związku Kompozytorów Polskich od 1965 roku; pełnił funkcję prezesa katowickiego oddziału, a  w latach 1970-1973 był wiceprezesem ZKP.

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959), Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz tytułem Zasłużony Działacz Kultury; laureat wielu nagród, w tym nagrody Komitetu do spraw Radia i Telewizji (1972), nagrody Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, Nauki i Techniki (1983), nagrody Radia i Telewizji Śląskiej im. S. Ligonia (1989), Nagrody "Trzy Powstańcze Skrzydła”. W 1995 otrzymał tytuł Honorowego Ślązaka Roku nadany przez Radio Katowice. W 2012 w Galerii Artystów na placu Grunwaldzkim w Katowicach odsłonięto jego popiersie.

 Adolf Dygacz jest patronem Regionalnego Przeglądu Pieśni "Śląskie Śpiewanie”, organizowanego przez Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk” i Związek Górnośląski w Katowicach. Jego imię nosi Dom Pracy Twórczej w Koszęcinie, w którym znajduje się m.in. Izba Tradycji Zespołu, a w niej stała wystawa pamiątek mu poświęconych. Także Szkoła Muzyczna w Koszęcinie nosi imię Adolfa Dygacza. W rodzinnych Droniowicach imię Adolfa Dygacza nadano Domowi Spotkań. 

książki

Pieśni ludowe Śląska Opolskiego, (współautor: J. Ligęza), PWM, Kraków 1954

Śpiewnik opolski, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1956

Śląskie pieśni powstańcze 1919-1921, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1958

Pieśni górnicze. Studium i materiały, (praca doktorska), Katowice 1960

Ludowe pieśni górnicze w Zagłębiu Dąbrowskim. Studium folklorystyczne, (praca habilitacyjna; przedmowa: J. Krzyżanowski), Katowice 1975

Polskie instrumenty ludowe. Studia folklorystyczne, red. A. Kopoczek, Uniwersytet Śląski, Katowice 1981

Pieśni ludowe miasta Katowic. Źródła i dokumentacja, Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Katowice 1987

Śląskie pieśni ludowe. Wybór źródeł i opracowanie, Górnośląska Oficyna Wydawnicza, Katowice 1995

Pieśni górnicze. Wybór źródeł i opracowanie, Górnośląska Oficyna Wydawnicza, Katowice 1995

Śpiewnik pieśni Zagłębia Dąbrowskiego. Wybór i opracowanie, Górnośląska Oficyna Wydawnicza, Katowice 1996

Pieśni katowickie. Wybór źródeł i opracowanie, Górnośląska Oficyna Wydawnicza, Katowice 1996

Pieśni powstańcze. Wybór i opracowanie, Górnośląska Oficyna Wydawnicza, Katowice 1997

Śpiewnik pieśni lublinieckich. Wybór źródeł i opracowanie, Górnośląska Oficyna Wydawnicza, Katowice 1999

Cztery pory roku w przysłowiach, Fundacja Profesora Adolfa Dygacza, Katowice 2000

Rozśpiewany Śląsk, Itatis, Chorzów 2002

artykuły

Zagadnienie badań nad folklorem i kulturą muzyczną Śląska, "Śląsk Literacki" II, 1963

Temat pracy w śląskich pieśniach ludowych, "Opolski Rocznik Muzealny" t.1, 1963

Polska pieśń górniczo-hutnicza, "Literatura Ludowa" 1964 nr 8

Rzeka Odra w polskiej pieśni ludowej, w: "Zeszyty Naukowe PWSM Katowice" 1966 nr 8

Z badań nad pieśnią ludową hutników polskich, "Opolski Rocznik Muzealny" t. 2, 1966

15 lat działalności Państwowej Operetki Śląskiej, w: 15 lat Państwowej Operetki Śląskiej w Gliwicach, red. M. Błoszczyńska, 1967

Pieśni ludowe ziemi będzińskiej. Przegląd tematyki, w: Ziemia będzińska. Przeszłość, teraźniejszość, kultura, Będzin 1968

Z badań nad folklorem muzycznym górników naftowych, "Literatura Ludowa" 1972 nr 2

Folklor muzyczny polskich hutników szkła, "Literatura Ludowa" nr 1972 nr 4/5

Związki polskiej pieśni rewolucyjnej ze światową pieśnią radykalną, "Zeszyty Naukowe PWSM Katowice" 1974 nr 9

Publikacje polskich pieśni górniczych. Przegląd tytułów i problematyki, w: Co wieś to inna pieśń. Studia folklorystyczne, red. R. Górski, J. Krzyżanowski, Wrocław 1975

Źródła śląskie do melodii słowackiego hymnu narodowego, "Zwrot" 1980 nr 369

Dahlig Piotr, Dygacz Adolf, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, suplement do t. C-D, PWM, Kraków 2001

Hojka Zbigniew, Adolf Karol Dygacz - etnograf, etnomuzykolog, folklorysta, badacz i znawca kultury Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, "Analecta". Studia i Materiały z Dziejów Nauki, nr 28, z. 1, 2019

Kaszuba Danuta, Krytyka artystyczna Adolfa Dygacza, Wyd. Studeu, Katowice-Ustroń 2004

Kaszuba Danuta, Polski Folklor muzyczny w badaniach naukowych Adolfa Dygacza, Wyd. Danuta Kaszuba, Katowice 2009

Krzyżaniak Barbara, Dygacz Adolf, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej, t. C-D, PWM, Kraków 1984