Skip to main content

Grychtołówna Lidia

Grychtołówna Lidia

Fot.:Piotr Jasiczek
Nawigacja Literatura
  • Wykonawca

pianistka i pedagog; ur. 18 lipca 1928, Rybnik. Naukę gry na fortepianie rozpoczęła u Wandy Chmielowskiej mając 5 lat. W latach 1941-44 uczyła się prywatnie u Antoniego Szafranka, następnie – w latach 1945-51 – studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach w klasie fortepianu Wandy Chmielowskiej, uzyskując dyplom z najwyższym odznaczeniem. Studia kontynuowała w latach 1951-55 w klasie mistrzowskiej Zbigniewa Drzewieckiego w Krakowie i Warszawie, zaś w latach 1957-59 uczestniczyła w kursach mistrzowskich Artura Benedettiego Michelangeli.

Jest laureatką czterech międzynarodowych konkursów: w 1955 zdobyła VII nagrodę na V Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w 1956 – III nagrodę na I Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Roberta Schumanna w Berlinie, w 1958 – nagrodę specjalną na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego w Bolzano, w 1959 – nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Rio de Janeiro.

Lidia Grychtołówna debiutowała w 1953 w Katowicach z Orkiestrą Filharmonii Śląskiej pod dyrekcją Stanisława Skrowaczewskiego. Koncertowała w prawie wszystkich krajach Europy i Ameryki Południowej oraz w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, na Kubie, w Australii, Tajlandii, Chinach i Japonii, pod batutą takich dyrygentów, jak Constantin Silvestri, William Steinberg, Wolfgang Sawallisch, Roberto Benzi, Hiroyuki Iwaki, Stanisław Skrowaczewski, Stanisław Wisłocki, Henryk Czyż, Witold Rowicki, Antoni Wit, Wojciech Rajski. Brała udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych, m.in. w Warszawie, Dusznikach, Bergen, Atenach, Sorrento, Taorminie, Adelajdzie, Perth, Berlinie oraz Dubrowniku. Ma bardzo szeroki repertuar, sięgający od muzyki baroku do klasyków XX wieku.

Szczególnie często wykonuje utwory Ludwiga van Beethovena, Fryderyka Chopina i Roberta Schumanna. Była pierwszą wykonawczynią IV Koncertu fortepianowego B-dur op. 53 na lewą rękę i orkiestrę Siergieja Prokofiewa w Wielkiej Brytanii (1967) i Belgii (1988).

Dokonała wielu archiwalnych nagrań radiowych i telewizyjnych. Dla wytwórni płytowych (Polskie Nagrania, Philips, Deutsche Grammophon, CD Accord) zarejestrowała  dzieła Beethovena (Koncert fortepianowy Es-dur), Chopina (Koncert fortepianowy f-moll, 4 Impromptus, 4 scherza, wszystkie walce, nokturny i inne), Schumanna (Etiudy symfoniczne op. 13, Karnawał op. 90), Wolfganga Amadeusa Mozarta (Koncerty fortepianowe KV 414 i 488), Stanisława Wisłockiego (Koncert fortepianowy), ponadto Ferenca Liszta, Sergiusza Rachmaninowa i Aleksandra Skriabina.

Zasiadała w jury międzynarodowych konkursów muzycznych – była jurorem Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005), a także konkursów w Getyndze, Darmstadt, Miami, Monza, Osace, Tokio. Prowadziła w Niemczech kursy mistrzowskie.

W latach 1986-2007 pełniła stanowisko profesora klasy fortepianu na Uniwersytecie im. Johannesa Gutenberga w Moguncji.

Otrzymała wiele nagród i odznaczeń, m.in. Złoty Medal Miasta Mediolanu (1969), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1971), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1971), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1980), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2005), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013), złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego (2016),  Doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za całokształt twórczości (2021), statuetkę "Koryfeusz Muzyki Polskiej" w kategorii Nagroda Honorowa (2021). W 2017 została Honorowym Obywatelem Miasta Rybnika.

Jej mężem był muzykolog Janusz Ekiert (1931-2016).

aktualizacja: 2002, 2009 (Małgorzata Kosińska), 2018, 2024 (Wiktoria Antonczyk)

Literatura

Michalski Grzegorz, Grychtołówna Lidia, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „efg”, Kraków, PWM 1987.

Dybowski Stanisław, Grychtołówna Lidia, w: Słownik pianistów polskich, Warszawa, Selene, 2003.

Przebywałam w niebiosach, Nie ma na świecie kompozytora, który byłby przez publiczność równie, jak on, kochany. Z profesor Lidią Grychtołówną rozmawia Jan Zawisza, "Twoja Muza", 2009 nr 4, s. 11-12.

Grychtołówna Lidia, W metropoliach świata. Kartki z pamiętnika, Warszawa, Wydawnictwo "Melanż", 2013.

Antonczyk Wiktoria, Lidia Grychtołówna i Wanda Szlezyngier-Chmielowska: o źródłach mistrzostwa wykonawczego i pedagogicznego, "Studia Chopinowskie", 2018 nr 2, s. 62–79.

Polmic

Rynek Starego Miasta 27
00-272 Warszawa
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

tel: +48 785 370 000

Wsparcie projektu

Modernizacja strony odbywa się dzięki wsparciu Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu Nauka dla społeczeństwa II.

Logo Ministerstwa NiSW program Nauka dla społeczeństwa

Nasze social media



© All rights reserved. POLMIC
Do góry