(zam. Bednarczyk) muzykolog; ur. 8 marca 1937, Radom. W latach 1954-59 studiowała muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim pod kierunkiem Zofii Lissy, Józefa Michała Chomińskiego i Hieronima Feichta. W 1967 obroniła pracę doktorską pt.: Technika dźwiękowa w utworach Karola Szymanowskiego, w 1980 uzyskała stopień doktora habilitowanego na podstawie książki Neoklasycyzm w muzyce polskiej XX wieku, a w 1991 tytuł naukowy profesora. W 1976 przebywała na stypendium Rządu Francuskiego w Paryżu, w 1988 na stypendium DAAD w Moguncji.

Od 1959 pracowała w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, od 1967 na stanowisku adiunkta, od 1981 docenta, od 1990 jako profesor nadzwyczajny, a od 1996 jako profesor zwyczajny. Od 1979 pełniła funkcję kierownika Zakładu Teorii i Estetyki Muzyki. W latach 1979-87 była zastępcą dyrektora Instytutu Muzykologii UW (w tym w roku akademickim 1980/81 przez pół roku pełniła obowiązki dyrektora), w latach 1991-96 – dyrektorem Instytutu Muzykologii. Od roku 2008 profesor emerytowany. Była promotorem doktoratu honoris causa Krzysztofa Pendereckiego (Uniwersytet Warszawski, 1993) oraz recenzentem doktoratów honoris causa Aleksandra Tansmana (Akademia Muzyczna w Łodzi, 1986), Krzysztofa Pendereckiego (Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1998), Henryka Mikołaja Góreckiego (Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2000). W Instytucie Muzykologii UW wypromowała 62 magistrów i 11 doktorów.

Prowadziła także gościnne wykłady w Katedrze Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Zakładzie Muzykologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademii Muzycznej w Krakowie oraz na uniwersytetach w Moguncji, Ljubljanie, Genewie (Instytut Muzykologii i Konserwatorium), Duesseldorfie (Hochschule fuer Musik) i Konserwatorium w Pekinie. Uczestniczyła w wielu konferencjach muzykologicznych w kraju i za granicą, m.in. w Bułgarii, Czechosłowacji, Rosji, Austrii, Niemczech, we Francji, Włoszech i na Ukrainie.

Zofia Helman była członkiem Komitetu Nauk o Sztuce PAN (od 1981), Kapituły Nagrody Międzynarodowej Fundacji im. Fryderyka Chopina (od 1998), Kolegium Doradczego Muzeum Fryderyka Chopina w Towarzystwie im. Fryderyka Chopina (od 2002). Zasiadała w Zarządzie Fundacji im. Karola Szymanowskiego (od 1996). Brała udział w pracach komitetów redakcyjnych „Polish Art Studies”, „Théâtre, Opéra, Ballet” (Paryż), „Przeglądu Muzykologicznego” i Encyklopedii Muzycznej PWM. Współautorka (wraz ze Zbigniewem Skowronem oraz Hanną Wróblewską-Straus) nowego, poprawionego i uzupełnionego opracowania listów Fryderyka Chopina (Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 1, 1816–1831, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009; Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 2, część I: 1831–1838 oraz część II: 1838–1839, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017).

Jest członkiem wielu stowarzyszeń muzycznych i muzykologicznych, m.in.: International Musicological Society, Robert-Schumann-Gesellschaft w Düsseldorfie, Gesellschaft für Musikforschung w Kassel, Société Internationale d’Histoire Comparée du Théâtre, de l’Opéra et du Ballet, Związku Kompozytorów Polskich, Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego w Zakopanem. W 2009 nadane jej zostało członkostwo honorowe Związku Kompozytorów Polskich.

Za swą działalność naukową została uhonorowana wieloma nagrodami i odznaczeniami, m.in. Nagrodą Ministra Szkolnictwa Wyższego III stopnia (1967), Złotym Krzyżem Zasługi (1983), Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej II stopnia (1986), Nagrodą Związku Komozytorów Polskich (1988), Nagrodą „Clio” Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2000), Nagrodą im. Karola Szymanowskiego (2002), Doroczną Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2008).

aktualizacja: 2015 (ab), 2022 (wa)

książki

Neoklasycyzm w muzyce polskiej XX wieku, PWM, Kraków 1985

Roman Palester. Twórca i dzieło, Musica Iagellonica, Kraków 1999

artykuły

Wpływ Chopina na wczesną twórczość Karola Szymanowskiego, w: The Book of the First International Musicological Congress devoted to the Works of Frederick Chopin, PWN, Warszawa 1963

Z zagadnień warsztatu twórczego Karola Szymanowskiego na materiale jego szkiców, w: Karol Szymanowski. Księga Sesji Naukowej poświęconej twórczości Karola Szymanowskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1964

Nieznana pieśń Karola Szymanowskiego, w: Studia Hieronymo Feicht septuagenario dedicata, PWM, Kraków 1967

Wydawnictwa muzyczne, w: Polska współczesna kultura muzyczna, PWM, Kraków 1968

Koncepcja modalna w twórczości Szymanowskiego, Muzyka 1969 nr 4, s. 36-63

Twórczość Karłowicza w oczach współczesnych, w: Z życia i twórczości Mieczysława Karłowicza, PWM, Kraków 1970

Zur Modalität im Schaffen Szymanowskis und Janáčeks, w: Colloquium Leoš Janáček et Musica Europea, Brno 1970

Dramaturgiczna funkcja harmoniki w „Tristanie” Wagnera, „Muzyka” 1972 nr 1, s. 16-29

Muzycy i muzyka polska w Paryżu w okresie międzywojennym, „Muzyka” 1972 nr 2, s. 80-104

Tematyka religijna w twórczości Szymanowskiego, w: Stan badań nad muzyką religijną w kulturze polskiej, Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej, Warszawa 1973

Harmonika Chopina w myśli teoretycznej XX wieku, w: Z badań nad Chopinem. Studia i rozprawy, z. 3, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1973

Strukturalizm interwałowy w technice kompozytorskiej XX wieku, „Muzyka” 1975 nr 2, s. 33-46

Muzyka polska między dwiema wojnami, „Muzyka” 1978 nr 3, s. 17-34

Rola modelu stylistycznego w neoklasycznych utworach Igora Strawińskiego, w: Studia musicologica. Aesthetica – Theoretica – Historica, PWM, Kraków 1979

Apperzeptionsprobleme der neoklassischen Musik, w: Colloquia musicologica. Brno 1972-1973, fasc. I: Homo hodiernus musicam audit, Brno 1979

Vom nationalen Stil der polnischen Musik 1918-1939, w: Colloquia musicologica. Brno 1972-1973, fasc. II: Idea nationis et musica moderna, Brno 1979

La notion de classicisme en musique et la musique polonaise, w: Momenti di storia musicale tra Italia e Polonia, t. 1, AMIS, Bologna 1980

Zofia Lissa (1908-1980), „Zeitschrift für Musikpädagogik” 1982 nr 18 (Mai), s. 22-29

Intellekt und Phantasie in der Musik von Witold Lutosławski, „Muzikoloski Zbornik” XVIII (1982), s. 69-81

Karol Szimanowskij i polskaja muzyka mieżdu dwumja mirowymi wojnami, w: Karol Szimanowskij. Vospominanija, stat’i, publikacii (ed. Irina Nikolskaja, O. Krejnina), Moskwa 1984

Szymanowski und der Neoklassizismus, w: Karol Szymanowski in seiner Zeit (ed. Michał Bristiger, Roger Scruton, Petra Weber-Bockholdt), Wilhelm Fink Verlag, München 1984

Esthétique et poétique du néo-classicisme en musique, w: Polish Art Studies V, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1984

„Głosy z oddali”, „Muzyka” 1984 nr 1-2, s. 5-18

Musikanschauungen in Polen in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts, w: Colloquium „Dvořák, Janáček and Their Time” (ed. Rudolf Pečman), Brno 1985

Od metody analitycznej Heinricha Schenkera do generatywnej teorii muzyki tonalnej, „Muzyka” 1986 nr 4, s. 43-58

„…tylko to jest ocalenie”. Zygmunt Mycielski – Pięć pieśni do słów Czesława Miłosza, w: Melos – Logos – Etos (pod red. Krystyny Tarnawskiej-Kaczorowskiej), Związek Kompozytorów Polskich, Warszawa 1987

In Memory of Aleksander Tansman, „Polish Music” 1987 nr 3-4, s. 10-19

Roman Palester: Hymnus pro gratiarum actione (Te Deum), w: Musicae sacrae ars et scientia. Roczniki teologiczno-kanoniczne, t. XXXIV, z. 7 (1987), Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1989

Muzyka na obczyźnie, w: Między Polską a światem. Kultura emigracyjna po 1939 roku (pod red. Marty Fik), Krąg, Warszawa 1992

Sprechintonation in der modernen Oper, w: Secondo Convegno Europeo di Analisi Musicale, Studi e Testi 1 (ed. Rossana Dalmonte, Mario Baroni), Università degli Studi di Trento, Trento 1992

Musique en exil, w: Polish Art Studies XIV, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1992

Roman Palester, w: Polish Art Studies XIII, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków 1992

Les méthodes de recherches dans le domaine de l’opéra, w: Dramaturgie et collaboration des arts au théâtre. Actes du 4ème Séminaire International Paris-Fontainebleau-Versailles, 24 XI – 4 XII 1988 (ed. Irène Mamczarz), Leo S. Olschki Editore, Firenze 1993

Norma i indywiduacja w sonatach Chopina, w: Przemiany stylu Chopina. Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis (pod red. Macieja Gołąba), seria B tom I, Musica Iagellonica, Kraków 1993

Dylemat muzyki polskiej XX wieku – styl narodowy czy wartości uniwersalne, w: Dziedzictwo europejskiej a polska kutura narodowa w dobie przemian. Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis (pod red. Anny Czekanowskiej), seria B tom V, Musica Iagellonica, Kraków 1995

Das Werk von Grażyna Bacewicz und die polnische Musik des 20. Jahrhunderts, w: Die Frau in der polnischen Gegenwartskultur (ed. Walter Koschmal), Band 19, Böhlau Verlag, Köln – Weimar –Wien 1996

Deutschland–Frankreich–Polen. Die musikalischen Beziehungen in der Zeit zwischen den beiden Kriegen, w: Deutsche Musik im Wegekreuz zwischen Polen und Frankreich. Zum Problem musikalischer Wechselbeziehungen im 19. und 20. Jahrhundert (ed. Christoph-Hellmut Mahling, Kristina Pfarr), Bd 34, Hans Schneider, Tutzing 1996

Roman Palester – kantata „Wisła” do słów Stefana Żeromskiego, w: Muzyka polska 1945-1995 (pod red. Krzysztofa Droby, Teresy Maleckiej, Krzysztofa Szwajgiera), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1996

Karol Szymanowski face à dilemme: opéra national ou universel?, w: L’Europe et son combat pour la liberté à travers le théâtre et l’opéra. Collection „Théâtre européen, opéra, ballet” N˚6 (ed. Irène Mamczarz), Klinksieck, Paris 1996

„Osiem pieśni polskich” Francisa Poulenca, „Muzyka” 1996 nr 4, s. 3-14

Die Oper als Musikwerk und als Theateraufführung, w: Festschrift Christoph-Hellmut Mahling zum 65. Geburtstag (ed. Axel Beer, Kristina Pfarr, Wolfgang Ruf), Hans Schneider, Tutzing 1997

Einheitlichkeit im Sonatenzyklus bei Frédéric Chopin und Robert Schumann, w: Schumann Forschungen Bd 6: Robert Schumann und die französische Romantik (ed. Ute Bär), Schott, Mainz 1997

Alte Musik als Inspirationsquelle neuer polnischen Musik, w: Warschauer Herbst und neue polnische Musik. Rückblicke – Ausblicke (ed. Volker Kalisch), Die Blaue Eule, Essen 1998

Zofia Lissa, w: 50 lat Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Muzykologii UW, Warszawa 1998

Orientalni inspiracii w muzici Szimanowskogo / Inspiracje orientalne w muzyce Szymanowskiego, w: Szimanowskij i Ukraina / Szymanowski a Ukraina, Kirowogradskij Muzej Muzicznoj Kultury im. K. Szimanowskogo, Kirowograd 1998

Schönberg jako teoretyk harmonii. Uwagi o „Strukturalnych funkcjach harmonii”, w: Affetti musicologici. Księga Pamiątkowa z afektem ofiarowana Profesorowi Zygmuntowi Marianowi Szweykowskiemu w 70. rocznicę urodzin, Musica Iagellonica, Kraków 1999

Zasada cykliczności w „Pięciu poematach Charles’a Baudelaire’a” Klaudiusza Debussy’ego, w: Muzykolog wobec dzieła muzycznego, Musica Iagellonica, Kraków 1999

„The Devils of Loudun” by Krzysztof Penderecki. Genre-Form-Style, w: Krzysztof Penderecki’s Music in the Context of the 20th Century Theatre. Studies, Essays and Materials (ed. Teresa Malecka), Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 1999

„Orpheus” de Stravinsky – le mythe restitué, w: Le Héros légendaire sur les scènes du théâtre et de l’opéra (ed. Irène Mamczarz), Leo S. Olschki Editore, Firenze 2001

Luigi Dallapiccola et Roman Palester, w: Music in the World of Ideas (ed. Helen Geyer, Maciej Jabłoński, Jan Stęszewski), Ars Nova, Poznań 2001

Modernistyczna poetyka „Pięciu pieśni” op. 13 Karola Szymanowskiego, w: Muzyka w kontekście kultury, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2001

Pieśni Karola Szymanowskiego w kontekście literackim i muzycznym jego czasów, w: Pieśń w twórczości Karola Szymanowskiego i jemu współczesnych (pod red. Zofii Helman), Musica Iagellonica, Kraków 2001

Karol Szymanowski and his Work, w: Composers and the Art of their Time, Adam Mickiewicz Institute, Warszawa 2001

Die musikalische Handlung „La mort de Don Juan” von Roman Palester, w: Musiktheater im Spannungsfeld zwischen Tradition und Experiment (1960 bis 1980) (ed. Christoph-Hellmut Mahling, Kristina Pfarr), Hans Schneider, Tutzing 2002

Dwie koncepcje historiografii muzycznej w pierwszej połowie XX wieku, „Muzyka” 2002, nr 3-4, s. 115-126

Der Mazurek nach Chopin. Das Vorbild und seine Transformation, w: Chopin 1849/1999. Aspekte der Rezeptions- und Interpretationsgeschichte (ed. Andreas Ballstaedt), Edition Argus, Schliengen 2003

Metamorfozy mitu Orfeusza w muzyce scenicznej XX wieku, w: Mit Orfeusza. Inspiracje i reinterpretacje w europejskiej tradycji artystycznej (pod red. Sławomiry Żerańskiej-Kominek), Wydawnictwo słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2003

Gra z tradycją w „Concertinie” na tematy dawnych tańców polskich Romana Palestra, w: Complexus effectuum musicologiae. Studia Miroslao Perz septuagenario dedicata (pod red. Tomasza Jeża), Rabid, Kraków 2003

Variations sur un thème de Chopin pour piano op. 22 de Serguei Rachmaninov, w: Chopin and his Work in the Context of Culture (ed. Irena Poniatowska), vol. 2, Polska Akademia Chopinowska / Narodowy Instytut Fryderyka Chopina / Musica Iagellonica, Kraków 2003

Uchodził za zaginiony... Odnaleziony list Chopina do Dominika Dziewanowskiego, „Ruch Muzyczny” 2003 nr 5, s. 32-36

edycje krytyczne, redakcje naukowe

Karol Szymanowski, Stabat Mater op. 53 na głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę, w: Dzieła, t. 7, wstęp (s. 9-14), partytura (s. 17-71), komentarz rewizyjny (s. 72-73), PWM, Kraków 1965

Karol Szymanowski, Król Roger op. 46, w: Dzieła, t. 23 [wspólnie z Adamem Mrygoniem], wstęp (s. IX-XIV), partytura (s. 1-312), komentarz rewizyjny (s. 313-327), PWM, Kraków 1973

Karol Szymanowski, König Roger / King Roger op. 46, w: Gesamt-Ausgabe / Complete Edition, vol. 14, Einleitung / Preface (s. VI-VII), score (s. 1-312), Revisionsbericht / Editorial Notes (s. 313-343), PWM-Edition / Universal Edition, Kraków – Wien 1973

Karol Szymanowski, Agawe op. 38, Demeter op. 37bis na alt solo, chór żeński i orkiestrę do słów Zofii Szymanowskiej, w: Dzieła, t. 9, wstęp (s. 8-12), partytura (s. 18-73), komentarz rewizyjny (s. 75-76), PWM, Kraków 1975

Karol Szymanowski, Veni Creator op. 57 na sopran, chór mieszany i orkiestrę do słów Stanisława Wyspiańskiego, Litania do Marii Panny op. 59, dwa fragmenty na sopran, chór żeński i orkiestrę do słów Jerzego Lieberta, w: Dzieła, t. 8, wstęp (s. 8-12), partytura (s. 15-63), komentarz rewizyjny (s. 65-69), PWM, Kraków 1975

Karol Szymanowski, I Kwartet smyczkowy op. 37, II Kwartet smyczkowy op. 56, wstęp (s. IX-XII), partytura (s. 3-44), komentarz rewizyjny (s. 45-47), PWM, Kraków 1976

Karol Szymanowski, I Streichquartett / 1st String Quartet op. 37, II Streichquartett / 2nd String Quartet op. 56, w: Gesamt-Ausgabe / Complete Edition, vol. 6, Einleitung / Preface (s. VI-IX), score (s. 3-44), Revisionsbericht / Editorial Notes (s. 45-52), PWM-Edition / Universal Edition, Kraków – Wien 1978

Karol Szymanowski, Kantaten / Cantatas (Agave op. 38, Demeter op. 37bis, Stabat Mater op. 53, Veni Creator op. 57, Litanei an die Jungfrau Maria Litany to the Virgin Mary op. 59), w: Gesamt-Ausgabe / Complete Edition, vol. 4, Einleitung / Preface (s. VI-XI), score (s. 6-173), Revisionsbericht / Editorial Notes (s. 175-195), PWM-Edition / Universal Edition, Kraków – Wien 1979

Karol Szymanowski, Mandragora op. 43, Kniaź Patiomkin op. 51, w: Dzieła, t. 25, wstęp (s. XV-XXI), partytura (s. 3-134), komentarz rewizyjny (s. 139-148), PWM, Kraków 1990

Karol Szymanowski, Mandragora op. 43, Fürst Potemkin / Prince Potemkin op. 51, w: Gesamt-Ausgabe / Complete Edition, vol. 16, Einleitung / Preface (s. VI-XV), score (s. 3-134), Revisionsbericht / Editorial Notes (s. 135-160), PWM-Edition / Universal Edition, Kraków – Wien 1997

Pieśń w twórczości Karola Szymanowskiego i jemu współczesnych, Musica Iagellonica, Kraków 2001

The Songs of Karol Szymanowski and his Contemporaries, [wspólnie z Teresą Chylińską, Alistair Wightman], Polish Music Center at University of South California, Los Angeles 2002

hasła encyklopedyczne

Albeniz Isaac, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „ab”, PWM, Kraków 1979

Bellini Vincenzo, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „ab”, PWM, Kraków 1979

Boito Arrigo, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „ab”, PWM, Kraków 1979

Debussy Claude, [wspólnie ze Stefanem Jarocińskim] w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „cd”, PWM, Kraków 1984

Gliński Mateusz, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „efg”, PWM, Kraków 1987

Baird Tadeusz, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Górecki Henryk Mikołaj, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Meyer Krzysztof, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Moszumańska-Nazar Krystyna, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Palester Roman, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Rudziński Zbigniew, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Serocki Kazimierz, w: Komponisten der Gegenwart (Hg. Hanns-Werner Heister, Walter-Wolfgang Sparrer), edition text + kritik, München 1992-

Hauptmann Moritz, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „hij”, PWM, Kraków 1993

Hegel Georg, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „hij”, PWM, Kraków 1993

Hindemith Paul, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „hij”, PWM, Kraków 1993

Huberman Bronisław, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „hij”, PWM, Kraków 1993

Austriacka muzyka, w: Encyklopedia Muzyki (pod red. Andrzeja Chodkowskiego), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995

Niemiecka muzyka, w: Encyklopedia Muzyki (pod red. Andrzeja Chodkowskiego), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995

Szwajcarska muzyka, w: Encyklopedia Muzyki (pod red. Andrzeja Chodkowskiego), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995

Szymanowski Karol, w: Encyklopedia Muzyki (pod red. Andrzeja Chodkowskiego), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995

Krenz Jan, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „klł”, PWM, Kraków 1997

Laks Szymon, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „klł”, PWM, Kraków 1997

Polen. 20. Jahrhundert, w: Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Zweite, neubearbeitete Ausgabe (Hg. Ludwig Finscher), Sachteil 7, Bärenreiter / Metzler, Kassel / Stuttgart 1997

Meyer Krzysztof, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „m”, PWM, Kraków 2000

Nowak-Romanowicz Alina, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 18, Macmillan Publishers Limited, London 2001

Palester Roman, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 18, Macmillan Publishers Limited, London 2001

Perz Mirosław, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 19, Macmillan Publishers Limited, London 2001

Poźniak Włodzimierz, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 20, Macmillan Publishers Limited, London 2001

Reiss Józef, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 21, Macmillan Publishers Limited, London 2001

Szczepańska Maria, w: The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Second Edition (ed. Stanley Sadie), vol. 24, Macmillan Publishers Limited, London 2001

Palester Roman, w: Encyklopedia Muzyczna PWM (część biograficzna pod red. Elżbiety Dziębowskiej), t. „n-pa”, PWM, Kraków 2002